واکاوی سریالی تخریب مراکز گردشگری سواحل مکران

 ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ بود که تک درخت نخل ساحل زیبای «دَرک» شهرستان زرآباد در نوار ساحلی مکران واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان توسط افراد ناشناس قطع شد؛ حادثه‌ای ناگوار که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و فضای مجازی داشت.

این درخت منظره‌ای بسیار زیبا و تماشایی در ساحل روستای درک به عنوان ساحلی که محل تلاقی کویر و دریا محسوب می‌شود ایجاد کرده بود و سالانه گردشگران زیادی برای ثبت تصویر با آن به این منطقه مراجعه می‌کردند. تک درخت نخل درک که چندین دهه قدمت داشته به نوعی نماد روستا محسوب می‌شد و پیش از این توسط وزارت میراث فرهنگی در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسیده بود.

مردم روستا که از این حادثه بسیار ناراحت بودند، بلافاصله در روز پس از قطع درخت، نخل دیگری جایگزین کردند.  گفتگو با اهالی منطقه نشان داد پیش از این نیز افرادی با ریختن گازوئیل پای درخت به دنبال تخریب آن بوده‌اند؛ موضوعی که در نگاه اول شاید عجیب به نظر برسد، اما ماجرا به همین جا ختم نشد.

شامگاه ۳۱ فروردین‌ماه افراد ناشناس "کمپ کوه‌های مریخی" در مسیر گردشگری معروف به "جاده ساحلی" واقع در حدفاصل شهرستان‌های چابهار و دشتیاری را به آتش کشیدند و این مکان با توجه به فاصله نسبتاً زیاد از مراکز جمعیتی و پایگاه‌های آتش‌نشانی به طور کامل تبدیل به خاکستر شد.

کمپ استراحتگاه، نمازخانه، سرویس بهداشتی و بازارچه فروش تولیدات صنایع دستی معروف به "کمپ کوه‌های مریخی" در ۳۰ کیلومتری شرق چابهار در جوار کوه‌های "مینیاتوری" یا همان کوه‌های "مریخی" احداث شده بود که علاوه بر آنکه سالانه تعداد زیادی گردشگر به آن مراجعه داشتند، محل فروش صنایع دستی خانوار‌های بومی منطقه به ویژه زنان سرپرست خانوار بود.

مخالفان توسعه سواحل مکران عامل این حوادث هستند

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد چابهار  گفت: این مکان توسط سازمان منطقه آزاد چابهار به عنوان تنها زیرساخت ایجاد شده در راستای رفاه گردشگرانی بود که قصد بازدید از جاذبه‌های گردشگری چابهار تا "گواتر" را داشتند که متاسفانه عده‌ای از افراد مخالف توسعه سواحل مکران که البته تعداد آن‌ها نیز اندک است، چنین حادثه ناگواری را رقم زدند و ضرورت دارد برای جلوگیری از موارد مشابه، پیگیری موضوع و برخورد با عوامل از طریق مراجع قضائی با جدیت دنبال شود.

طاهره شهرکی گفت: در فرصت‌های تعطیل به ویژه ایام نوروز و تابستان روزانه به طور میانگین بیش از دو هزار گردشگر در این کمپ بین راهی توقف داشته و از جاذبه‌های طبیعی محدوده آن بازدید می‌کردند و  حدود ۲۵ نفر که نان‌آور خانواده محسوب می‌شدند مستقیماً در این مکان مشغول به کار بودند که تولیدات صنایع دستی و سوغات محلی بیش از ۱۰۰ خانواده محروم را به گردشگران عرضه می‌کردند.

او گفت: طراحی و احداث کمپ جدیدی در این محل از جانب سازمان منطقه آزاد چابهار در دستور کار قرار خواهد گرفت و از مردم خونگرم و دوستدار فرهنگ منطقه انتظار داریم در شناسایی چنین حوادث ناگواری به ما یاری برسانند تا از تکرار حوادث مشابه جلوگیری شود.

حضور افراد بی‌بندوبار فصل مشترک اماکن تخریب شده!

بخشی از مردم بومی، اما نظر دیگری دارند؛ یکی از تور لیدر‌ها بومی و فعالین حوزه گردشگری در شهرستان‌های چابهار، کنارک و زرآباد   می‌گوید: بدون شک چنین اقدامات ناپسندی که موجب وارد آمدن خسارت مستقیم به بیت‌المال شده و علاوه بر آن بیکاری عده قابل توجهی از مردم بومی که به طور مستقیم و غیرمستقیم در حوزه گردشگری اشتغال دارند را به دنبال دارد، از جانب هیچکس مورد تایید و قابل توجیه نیست؛ اما اگر بخواهیم موضوع را ریشه‌یابی کنیم شاید زوایای پنهانی نیز نمایان شود.

او گفت: تقریباً همه مردم بومی می‌دانند که هر دو محلی که اخیراً توسط افراد ناشناس دچار آسیب شده یک ویژگی مشترک داشته‌اند، آن هم اینکه متاسفانه بخشی از گردشگران با حجاب نامناسب و بعضاً زننده در این مناظر طبیعی بکر و بی‌نظیر اقدام به عکسبرداری می‌کنند که تصاویر آن‌ها با یک جستجوی ساده در فضای مجازی و شبکه‌های به وفور دیده می‌شود.

این فعال بومی حوزه گردشگری گفت: حتی در مواردی تیم‌های عکاسی هستند که عروس و داماد‌های دیگر استان‌های کشور را با دریافت مبالغ هنگفت به این اماکن می‌آوردند و در شرایطی زننده از آن‌ها اقدام به عکسبرداری و فیلم‌برداری می‌کنند. البته غیر از این دو مکان چند محل گردشگری دیگر نیز در نوار ساحلی بلوچستان وجود دارد که متاسفانه چنین افراد بی‌فکری در آن‌ها حضور می‌یابند و موجبات ناراحتی مردم بومی را فراهم کرده‌اند.

او گفت: بدون شک باید با عاملان قطع تک ردخت زیبای ساحل درک و تخریب کمپ مریخی برخورد جدی صورت گیرد، اما از طرفی باید در رابطه با حضور افراد بی‌بندوبار نیز اقدامی پیشگیرانه صورت گیرد چرا که حضور با حجاب نامناسب بدون شک به فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان که دارای تاریخ و فرهنگی اصیل هستند، لطمه وارد خواهد کرد.

تسنیم