با چشم می‌شنوند، با دست سخن می‌گویند

گروهی پرشمار از جامعه افرادی هستند که به دلایل ژنتیکی یا بیماری‌ها و حوادث از نعمت شنیدن بهره‌مند شده اند. بیشتر این افراد، اما از پا ننشسته اند و به جنگ مشکلات رفته اند و تلاش کرده اند هر آنچه را که مانع حضور آنان در اجتماع می‌شود از پیش پای بردارند.

هزینه‌های سرسام آور وسایل کمک توانبخشی، کمبود رابط زبان اشاره، بی‌میلی کارفرمایان برای اشتغال، موانع ازدواج و مستمری اندک بخشی از مشکلاتی است که ناشنوایان با آن‌ها همچنان دست به گریبانند. با شیوع کرونا، دردسر‌های آموزش مجازی و نبود ماسک‌های استاندارد هم به این مشکلات دامن زد. هرچند که مسئولان هم از اقدامات خود برای کمک به ناشنوایان می‌گویند، اما این گروه دل به روزی بسته اند که به نامشان نامگذاری شده شاید جامعه صدای بی صدای آن‌ها را بشنود و به یاریشان بشتابد.

سمعک‌هایی که باتری تمام کرده

۱۴ هزار ناشنوا در استان اصفهان شناسایی شده اند که شش هزار نفرشان ساکن شهر اصفهان هستند. این آمار را حسین روستا رئیس کانون ناشنوایان استان اصفهان ارائه کرد و گفت: از مجموع ناشنوایان، حدود سه هزار نفر عضو رسمی کانون ناشنوایان هستند.

او درباره وضع تحصیلی و معیشتی ناشنوایان ادامه داد: ۱۰ درصد آن‌ها وضع قابل قبولی دارند، اما بقیه برای امرار معاش با مشکلات زیادی روبرو هستند.

رئیس کانون ناشنوایان استان اصفهان به موضوع بالا بودن هزینه عمل حلزون گوش و آزمایش‌های ژنتیک هم اشاره کرد و افزود: قیمت وسایل توانبخشی از جمله سمعک سر به فلک کشیده، افراد ناشنوا نه تنها برای خرید سمعک با مشکل روبرو هستند بلکه توان خرید باتری سمعک را هم ندارند.

روستا گفت: مدت‌هاست می‌گوییم سمعک که هیچ، دست کم باتری سمعک به ما بدهید، اما گوش شنوایی نیست!

او اضافه کرد: قیمت عمل جراحی کاشت حلزون هم بسیار بالاست و تا ۴۰ میلیون تومان برآورد می‌شود و سازمان‌های دولتی و حمایتی زیر بار این هزینه نمی‌روند.

برقراری ارتباط از مشکلات اصلی ناشنوایان

آیگین عباسی مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان مشکل اصلی ناشنوایان را برقراری ارتباط با جامعه دانست و توضیح داد: ناشنوایان وقتی نتوانند با افراد دیگر ارتباط برقرار کنند و منظور خودشان را برسانند احساس تنهایی و انزوا می‌کنند و همین سبب می‌شود خیلی از آن‌ها اصلا در جامعه حضور پیدا نکنند.

او افزود: حتی برنامه‌های رسانه‌ها هم برای ناشنوایان مناسب سازی نشده و این افراد از صبح تا شب بدون کمترین ارتباطات اجتماعی وقتشان را می‌گذرانند.

انجمن خانواده ناشنوایان اصفهان یک انجمن مردم نهاد است که با کمک خیران و مردم اداره می‌شود و حدود ۸۰۰ عضو دارد که با احتساب اعضای خانواده هایشان شمار آن‌ها به حدود هزار و ۸۰۰ نفر می‌رسد.

مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان با اشاره به برگزاری دوره‌های رایگان مشاوره و کلاس‌های فرهنگی، هنری و ورزشی در این انجمن پس از دو سال وقفه ناشی از شیوع کرونا گفت:بازی‌های چند نفره، یوگای خنده، کلاس دف، آموزش زبان انگلیسی و زبان اشاره بین المللی از کلاس‌هایی هستند که تشکیل می‌دهیم، همچنین قصد داریم برای ناشنوایان، مسابقات ورزشی برگزار کنیم.

عباسی ادامه داد: اگرچه از لحاظ مالی نمی‌توانیم حمایت چندانی از ناشنوایان داشته باشیم، اما سعی می‌کنیم مشکلاتشات را در حد توانمان برطرف کنیم، به عنوان مثال در دوران کرونا آموزش مجازی فرزندان ناشنوایان مشکلاتی را به وجود آورده بود، چون والدین ناشنوا نمی‌توانستند پیام‌های معلم را در شبکه شاد به بچه هایشان منتقل کنند که برای رفع این مشکل از معلمان داوطلب کمک گرفتیم.

معضلی به نام کمبود مترجم زبان اشاره

او که خود از مترجمان زبان اشاره است یکی از مشکلات جدی ناشنوایان را کمبود مترجم زبان اشاره بیان و اضافه کرد: تعداد مترجمان زبان اشاره در اصفهان به تعداد انگشتان دست می‌رسد، به همین دلیل در حال برگزاری دوره‌هایی هستیم و امیدواریم به مرور تعداد مترجمان بیشتر شود.

مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان گفت: در انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان، سه مترجم زبان اشاره داریم که از خانواده ناشنوایان هستند و در کنار همه اعضای انجمن که حدود ۳۲ نفر می‌شوند داوطلبانه فعالیت می‌کنند.

بی‌توجهی قانون به حقوق ناشنوایان

عباسی با انتقاد از بی‌توجهی قانون به حقوق ناشنوایان ادامه داد: سال ۹۷ قانون حمایت از حقوق معلولان بازنگری شد، در آن زمان لایحه‌های خوبی به مجلس داده شد، اما هیچ کدام در قانون لحاظ نشد و ناشنوایان نادیده گرفته شدند.

عباسی اظهار کرد: اصلی‌ترین پیشنهاد ما برای اصلاح قانون جامع حمایت از معلولان به رسمیت شناخته شدن زبان اشاره و درنظر گرفتن حق و حقوق برای مترجمان زبان اشاره است.

او تاکید کرد: رسانه‌های جمعی باید برای ناشنوایان مناسب سازی شوند و زیرنویس یا مترجم داشته باشند.

اشتغال ناشنوایان در مشاغلی که نیازی به گفتن و شنیدن ندارد

خلیل رحیمی عضو هیئت مدیره انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان گفت: کشور‌های توسعه یافته زبان اشاره را به‌عنوان زبان رسمی ناشنوایان می‌شناسند و قوانینی را به نفع ناشنوایان تصویب کرده‌اند، اما متأسفانه این قوانین هنوز در کشور ما وجود ندارد.

او به رسمیت شناختن زبان اشاره در قانون جامع حمایت از معلولان را از خواسته‌های ناشنوایان بیان کرد و توضیح داد: در کل کشور فقط ۱۰ مترجم حرفه‌ای ناشنوایان فعالیت می‌کنند و دولت در این امر سرمایه‌گذاری نکرده و هیچ حق و حقوقی برای آن‌ها در نظر نگرفته.

عضو هیئت مدیره انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان کم آگاهی مسئولان و کارفرمایان درباره توانایی‌های شغلی ناشنوایان را از مشکلات مهم دانست و افزود: باور عمومی بر ناتوانی ناشنوایان استوار است و بدون در نظر گرفتن توانایی‌های فرد و فقط به دلیل ناشنوا بودن از پذیرش آن‌ها خودداری و آن‌ها را رد می‌کنند در حالی‌که در مراکز دولتی و سازمان‌ها و مشاغلی که نیازی به گفتن و شنیدن ندارد می‌توان ناشنوایان را به کار گرفت.

به گفته رحیمی در حالی که انجمن خانواده ناشنوایان استان اصفهان ۸۰۰ عضو مستقیم و حدود دو هزار عضو غیرمستقیم دارد بهزیستی سالیانه فقط ۳ تا ۴ میلیون تومان به این انجمن بودجه اختصاص می‌دهد.

افتتاح مدرسه خیرساز ناشنوایان در اصفهان

با وجود همه مشکلاتی که پیش روی ناشنوایان وجود دارد طرح‌هایی نیز برای خدمات رسانی بهتر به آنان اجرا شده و می‌شود. در این زمینه، مجید نسیمی مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان از افتتاح مدرسه مخصوص ناشنوایان در منطقه شش اصفهان خبر داد.

او گفت: به همت خیران مدرسه ساز مدرسه شش کلاسه شادروان علی‌نقیان، ویژه دانش آموزان کم شنوا و ناشنوا، به مساحت هزار متر مربع به بهره برداری رسید.

او اضافه کرد: این مدرسه با ویژگی‌ها و تجهیزات خاص دانش آموزان ناشنوا طراحی و ساخته شده است و مجهز به سه کارگاه آموزشی و یک کتابخانه است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان هزینه احداث این مدرسه را ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان اعلام کرد.

به گفته نسیمی، در کنار ساخت مدارس عمومی، ساخت مدارس خاص و استثنایی هم برای پوشش این گروه از دانش آموزان در اولویت است.

راه اندازی هیئت مذهبی ویژه ناشنوایان اصفهان

یکی از درخواست‌های فرهنگی مذهبی ناشنوایان داشتن هیئت مذهبی ویژه این افراد است که این درخواست محقق شده ست. در این خصوص رئیس کانون ناشنوایان استان اصفهان یادآور شد: قبل از تاسیس این هیئت، ناشنوایان در برنامه‌هایی که در ماه‌های محرم، صفر و رمضان در مساجد برگزار می‌شد شرکت می‌کردند، اما به دلیل مشکلات گویش و شنیداری نمی‌توانستند از برنامه‌ها استفاده کنند.

روستا معتقد است  در طول مدتی که هیئت مذهبی ویژه ناشنوایان تاسیس شده بسیاری از آن‌ها از لحاظ اعتقادی و مذهبی بیشتر جذب شده‌اند.

به گفته او، در این مراسم از مترجم‌های مسلط به زبان اشاره دعوت می‌شود تا ناشنوایان بتوانند از برنامه استفاده لازم را ببرند.

رئیس کانون ناشنوایان استان اصفهان گفت: یکی دیگر از اهداف ما، سوق دادن شهرستان‌ها و روستا‌های دور افتاده به سمت ایجاد هیئت‌های مذهبی است تا در تمام شهرستان‌های استان هیئت مذهبی مخصوص ناشنوایان دایر شود.

روستا، بزرگترین مشکل هیئت مذهبی اصفهان را نبود مکان مناسب بیان و اضافه کرد: برای مراسم هیئت هر بار ناچاریم حسینیه یا مکان دیگری را اجاره کنیم و این در حالی است که چند سال پیش زمینی ۷۰۰ مترمربعی را در منطقه ملکشهر اصفهان برای خدمات رسانی به ناشنوایان خریداری کردیم، اما چون برای ساخت آن حمایت نشدیم، این طرح پیشرفتی نداشته است.

اعطای تسهیلات به صاحبان گواهی مهارت از فنی و حرفه‌ای

یکی از دغدغه‌های بهزیستی، توانمند سازی جامعه تحت پوشش است. این را کمال صدیقی سرپرست معاونت توان‌بخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت و ادامه داد: حدود ۱۵ هزار و ۸۹۷ ناشنوا و کم شنوا زیر پوشش بهزیستی هستند که تلاش کرده ایم زمینه اشتغال آن‌ها را فراهم کنیم.

او توضیح داد: بر اساس رایزنی‌هایی که با فنی و حرفه‌ای شده، قرار است شغل مورد علاقه ناشنوایان مشخص و پس از آن دوره‌هایی برای ناشنوایان داوطلب برگزار و پس از تکمیل دوره‌ها برای آنان گواهی صادر شود.

سرپرست معاونت توان‌بخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان ادامه داد: پس از دریافت گواهی، بهزیستی می‌تواند صد میلیون تومان تسهیلات با کارمزد حدود ۴ درصد در اختیار این افراد قرار دهد.

صدیقی با بیان اینکه بهزیستی می‌تواند در قبال بکارگیری ناشنوایان و کم شنوایان، وام کار فرمایی به کارفرمای پرداخت کند اضافه کرد: هزیستی با شرکت‌ها و دستگاه‌های تجاری جلساتی را برگزار و آن‌ها را برای به کار گیری ناشنوایان و کم شنوایان مجاب کرده، ولی متاسفانه افراد ناشنوا و کم شنوا از این امر استقبال نکردند.

به گفته او، ناشنوایان و کم شنوایان بیشتر به دنبال شغل‌های اداری و دولتی هستند که چنین چیزی امکان پذیر نیست.

ناشنوایان در اولویت دریافت مستمری نیستند

سرپرست معاونت توان‌بخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت:، چون افراد کم شنوا و ناشنوا توانایی لازم برای کار و اشتغال را دارند در اولویت دریافت مستمری قرار نمی‌گیرند و ما صرفا افرادی را که معلولیت‌های جسمی، ذهنی و روانی شدید دارند، مشمول دریافت مستمری می‌دانیم.

صدیقی افزود: اگر فرد ناشنوا یا کم شنوا بالای ۵۵ سال داشته، توانایی کار نداشته و آزمون وسعش پایین باشد، به او مستمری داده می‌شود، اما بقیه افراد کم شنوا و ناشنوا باید بتوانند از ظرفیت‌های ایجاد شده، برای استقلال مالی خود استفاده کنند.

بهزیستی هوای ناشنوایان را دارد

صدیقی در خصوص ارائه خدمات توانبخشی به ناشنوایان بیان کرد: پارسال به ۲۵۷ نفر کمک هزینه کاشت حلزون و خدمات مربوط به کاشت و به ۳۴۵ نفر کمک هزینه خرید سمعک پرداخت شد.

او اضافه کرد: همچنین ۲۷۰ دستگاه سمعک به نیازمندان اهدا و حدود ۳ هزار حلقه باتری سمعک رایگان به مددجویان کم شنوا داده شد.
سرپرست معاونت توان‌بخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان اعزام مترجم زبان اشاره به همراه ناشنوایان به ادارات و دادگاه‌ها را از دیگر خدمات بهزیستی به این گروه اعلام کرد.

صدیقی از امضای تفاهم نامه‌ای میان بهزیستی و انجمن خانواده ناشنوایان برای آموزش مترجم زبان اشاره هم خبر داد و گفت: قرار است به زودی از هر شهرستان دو مترجم به این انجمن اضافه شوند.

ناشنوایان شاید به باور دیگران در دنیایی بدون همهمه به سر ببرند، اما مشکلاتی دارند که صدایش پرطنین است. شنیدن حرف دل ناشنوایان گوش شنوا می‌خواهد.

گزارش از ملینا بابایی