لهجه‌های یک گویش تفاوت چندانی ندارند

طاهره کیایی تنکابنی استاد دانشگاه و محقق گفت: زبان در معنی عام خود یک نظام است که کار اصلی آن برقراری ارتباط و انتقال پیام است، اگر بخواهیم زبان را تخصصی‌تر تعریف کنیم می‌توانیم وارد مقوله زبان شناسی شویم، از نظر زبان شناسان، زبان در واقع نظام و مجموعه‌ای است که بر اساس قواعد آوایی، معنایی و دستوری شکل می‌گیرد و سبب ساختن جمله می‌شود، ما به کمک این قواعد می‌توانیم بی نهایت جمله بسازیم و کار انتقال پیام را راحت‌تر کنیم.

به گفته کیایی، گویش یک نوع خاص از زبان است که به یک محله یا اجتماع تعلق دارد، گویش‌ها دستور زبان متفاوتی دارند و به دو دسته‌ی اصلی دسته بندی می‌شوند، دسته‌ی اول شامل گویش‌های وابسته به زبان شناسی است که به عنوان گویش ملموس و قابل فهم درنظر گرفته می‌شود و کاربرد فراوانی دارد و دسته دوم گویش اجتماعی و سیاسی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

کیایی گفت: گویش‌ها در واقع شاخه‌ای از یک زبان واحد هستند، برای مثال گویش فارسی که در واقع مازندرانی، گیلانی، کردی و... را می‌توانیم برای آن نام ببریم، به انواع هر گویش لهجه می‌گویند، برای مثال گویش فارسی لهجه‌هایی اصفهانی، تهرانی، شیرازی و ... را دارد گویش مازندرانی لهجه‌هایی مانند آملی، بابلی و ... را شامل می‌شود، همچنین گویش گیلانی لهجه‌هایی مانند رشتی، لاهیجانی، رودسری و ... را دارد.

وی افزود: گویش‌ها از نظر آوایی، واژگانی، دستوری تفاوت‌های بسیار زیادی را با هم دارند که فهم آن نیاز به آموزش دارد؛ اما لهجه را شیوه‌ی تلفظ کلمات در یک زبان می‌نامند، لهجه بر اساس محل زندگی ما آموزش داده می‌شود و شکل می‌گیرد و روی نحوه‌ی تلفظ کلمات و جملات تاثیری ندارد.

کیایی گفت: لهجه‌های هر گویش تنها تفاوت آوایی و واژگانی دارند و فهم آن‌ها نیاز به آموزش چندانی ندارد، برای مثال یک فرد سنندجی می‌تواند با یک مهابادی به راحتی ارتباط برقرار کند و هم صحبت شود، اما یک اصفهانی نمی‌تواند با یک سنندجی به راحتی هم صحبت شود، همچنین لهجه‌ها گونه‌های زبانی متعددی دارند که وابسته به شغل، تحصیل، سن، جنس گویش بر است.