احسان عبایی، نوازنده تار و سه تار، درمورد موسیقی دستگاهی و عناوین مختلفی که به موسیقی داده میشود، بیان کرد: در مقایسه با خیلی از پدیدههای زیبایی شناختی، موسیقی آن قدر واژه دربرگیرنده جامعی است که چه بسا لزومی نداشته باشد برای آن صفت یا پسوندی مثل موسیقی دستگاهی، موسیقی محلی، موسیقی سنتی و... درنظر گرفته شود. ولی تمام افرادی که به نوعی، با موسیقی سر و کار دارند، یعنی تولیدکنندگان و مخاطبان موسیقی، وقتی میخواهند موسیقی مورد علاقه یا تخصصی خود را معرفی کنند از عبارات موسیقی دستگاهی، ملی، سنتی و... استفاده میکنند.
این نوازنده گفت: به نظرم موسیقی با تمام ظرایف و خاصیت هایش بسیار مهم است. زیرا وقتی بشر با آن روبرو میشود، میتواند به یک شرایط روحی و هیجانی دست پیدا کند که آن شرایط میتواند انسان را درمقایسه با دیگر اوقات زندگی خود، در وضعیت بهینهای قرار دهد.
عبایی ادامه داد: در دورههای مختلف، پسوندها و کلماتی در کنار موسیقی سنتی مورد استفاده قرار گرفته اند و در این میان، اگر نگاهی غیر تخصصی به آن بیندازیم باید بدانیم واژه موسیقی دستگاهی برای یک مخاطب غیر تخصصی موسیقی ایرانی که اصولاً با واژه دستگاه با تعاریف مشخصی سر و کار دارد به هر ماشینی هم دستگاه گفته میشود. از اینرو، برای این که آنها از لحاظ معنایی با یکدیگر اشتباه گرفته نشوند، میتوان این واژه را اطلاق نکرد. زیرا موسیقی دستگاهی تقریباً فنی است.
این نوازنده افزود: وقتی میخواهیم به موسیقی جنبه سرزمینی دهیم از آن به عنوان موسیقی ملی یاد میکنیم چراکه موسیقی متعلق به مردمان این سرزمین است، ولی وقتی صحبت از موسیقی ملی میشود خواسته یا ناخواسته، در عمل با تعاریف و مصادیقی روبرو میشویم که موسیقی محلی، آیینی، نواحی، اقوام و... از موسیقی ملی جدا میشوند و این نشان میدهد که موسیقی ملی محدود میشود به آن چه که در شهر اتفاق میافتد. کما این که بسیاری از موسیقی شناسها نیز از واژه موسیقی شهری استفاده میکنند که به نوعی، اشاره به موسیقی ملی دارد. بنابراین، بنده فکر میکنم اگر موسیقی ایرانی با تمام مشخصات ایرانی بودنش درنظر گرفته شود، میتواند همه اینها را از لحاظ فرهنگی، تاریخی، فنی و تنوع سرزمینی شامل شود.