مقاومت هایی در بدنه اداری در مواجه با تحول دیجیتال وجود دارد

کنفرانس ملی تحول دیجیتال بانک و بیمه در محل کتابخانه ملی ایران با حضور سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی، روسای بانک مرکزی، کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی و بیمه مرکزی ایران  برگزار شد.

آقای سید احسان خاندوزی در این رویداد گفت: مطلع هستید در جهانی زندگی می کنیم که عرصه‌های عمومی آن و زیست اجتماعی مردم به شکل کاملا جدی متاثر از انقلاب دیجیتال است. حوادثی که در دوره شیوع کرونا رخ داد به تسریع حرکت به سمت تحول دیجیتال منجر شد.

به گفته او، همه مولفه‌ها در تمام اجزای اقتصادی از جمله بخش مالی اقتصاد که بانک و بیمه مصادیق اصلی آن هستند که تحت تاثیر اقتصاد دیجیتال رنگ و بو عوض می‌کند.

خاندوزی ادامه داد: در پیشگامی و حرکت‌هایی که در حوزه اقتصاد دیجیتال داریم، بهره وری و عدالت به معنی دسترسی کاملا برابر را می‌بینیم. ما باید به استقبال تحول دیجیتال در بخش مالی اقتصاد برویم. امروز خدماتی را می‌توانیم برای مردم فراهم کنیم، بدون اینکه آنها هزینه‌ای برای بهره‌مند شدن از این خدمات بدهند.

به گفته او، تا سال گذشته گفته می شد گیرنده خدمات برای افتتاح حساب حداقل یکبار باید رویت و احراز هویت شود. این امکان امسال مهیا شد که حتی افتتاح حساب هم به صورت غیرحضوری میسر شود.

این مقام مسئول با اشاره به اهمیت تحول دیجیتال گفت: هم در لایه کسب و کار و هم در لایه نظارت و حکمرانی متاثر از فضای اقتصاد دیجیتال، فرصت‌های کم نظیری را شاهد هستیم. آنچه که امروز بهانه ما در این نشست این است که چرا آنقدری که جامعه نخبگانی از ما توقع دارد شرایط تحول دیجیتال مهیا نیست. نیاز است مقاومت‌هایی که در بدنه بروکراسی اداری کشور وجود دارد را رفع کنیم و به تبع از رسوخ تحول دیجیتال بهره‌مند خواهیم شد.

او در ادامه به موضوع صدور الکترونیکی مجوز‌ها اشاره کرد و گفت: علی رغم اینکه ۹ ماه از مهلت دستگاه‌ها برای صدور مجوز می‌گذرد، همچنان ۲ تا ۳ دستگاه در مقابل اجرای فرآیند هوشمندسازی مقاومت می‌کنند. این موضوع باعث عدم رضایت مردم خواهد شد. البته در موارد بسیاری از این فرصت استفاده کرده ایم.

خاندوزی با اشاره که تهدید‌هایی که اقتصاد دیجیتال را تهدید می کند، گفت: تهدید‌هایی وجود دارد که ما از منظر اقتصاد دیجیتال با آن‌ها مواجه هستیم. در یک نبرد کاملا دیجیتال باید به توانمندی‌های دیجیتال مسلح باشیم که بتوانیم آن‌ها را پشت سر بگذاریم. نظام کارمند پرور ما در این مواجهه‌ها ضعیف عمل کرده است.

در ادامه این رویداد علی صالح آبادی رئیس بانک مرکزی گفت: اهمیت تحول دیجیتال در نظام‌های مالی به ویژه در نظام بانکی در حوزه سیاست گذاری در حوزه نظارت و در حوزه عملیات بسیار مهم است. تحول دیجیتال صرفا مکانیزه کردن نیست هم تحول در ابزار و هم تحول در فرآیند هاست که بانک مرکزی در این حوزه نقشه راه دارد.

صالح آبادی ادامه داد: یکی از موضوعات مهم اخیر اجرای قانون چک در سیستم بانکی کشور بود. این قانون تغییری ایجاد کرد که پیاده سازی آن توسط ابزار‌های فناوری انجام شد. اکنون در صنعت بانکی کشور شاهد هستیم که میزان چک‌های برگشتی در حال کاهش است و اعتبار چک مجدد برمی گردد.

او کسری موجودی را یکی از معضلات این قانون دانست و گفت: یکی از موضعات پیچیده این قانون این بود زمانی که فرد کسری موجودی دارد پول از حساب دیگر او مسدود می‌شود. با این وجود این قانون اجرا شد و امروز قانون چک در کشور ما عملیاتی شده است.

صالح آبادی می‌گوید: ساماندهی پایانه‌های فروشگاهی کاری بود که روی زمین مانده بود، اما عملیاتی شد. در حوزه نظارت که یکی از محور‌های کاری بانک مرکزی است دنبال نظارت هوشمند هستیم، زیرا نظارت پسینی، نظارت کاملی نیست. یکی از ایرادات نهاد‌های ناظر این است که نظارت‌های پسینی دارند. سامانه‌هایی در بانک مرکزی وجود دارد که ما قواعد نظارتی خود را در این سامانه‌ها تعبیه میکنیم. زمانی که تسهیلاتی قرار است پرداخت شود در این سامانه بررسی میشود. وقتی تایید انجام نمی شود اعطای تسهیلات هم صورت نمی‌گیرد. این موارد مصادیقی بود که در حوزه‌های نظارتی دنبال می‌کنیم تا به نظارت هوشمند کنترلی برسیم.

به گفته صالح آبادی، در حوزه‌های خدمات بانکی می‌توانیم ادعا کنیم که ۹۰ درصد افراد بالای ۱۸ سال حساب بانکی دارند و از ابزار‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند. این آماری است که نشان میدهد دسترسی ما نسبت کشور‌های منطقه بالاتر است.

رئیس بانک مرکزی گفت: یکی از مهم‌ترین بحث‌ها در شبکه بانکی حکمرانی ریال است که اگر محقق شود هم شفافیت افزایش پیدا می کند و هم پولشویی و فساد کاهش پیدا می کند. فناوری‌هایی مثل قراداد‌های هوشمند بلاک‌چین به ما در تحقق حکمرانی دیجیتال کمک خواهد کرد. حدود ۲۰ هزار شعبه بانکی داریم که در گذشته بیشتر بود. اکنون کاهش یافته و هنوز قابلیت کاهش دارد. به لحاظ فنی امکان کم کردن شعب وجود دارد، اما در بخش فرهنگ سازی نیاز به انجام اقداماتی است.

همچنین مجید بهزادپور رئیس کل بیمه مرکزی گفت: آنچه که به عنوان تحول دیجیتال از آن یاد می‌کنیم، از اوایل دهه۹۰ میلادی در حال شکل‌گیری است. اصلی‌ترین چالش ما در صنعت بیمه چه در جهان و چه در ایران بحث شناخت و اعتماد مردم است، تحول دیجیتال زمینه ساز دسترسی به این مهم خواهد شد. رشد ضریب نفوذ از ضرورت‌های ما تلقی می‌شود و در برنامه ششم در صنعت بیمه این میزان باید بالاتر از رشد اقتصادی کشور باشد. در فضای آینده نه چندان دور صنعت بیمه استفاده فناوری‌های نوین جزئی از صنعت بیمه است پس بهتر است به چگونگی استفاده از آن فکر کنیم.

عباس حسینی معاون بانک و بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد گفت: عصر دیجیتال این امکان را فراهم کرد تا اطلاعات در دسترس آحاد مردم جامعه باشد و صنعت بانک و بیمه هم نمیتواند در این زمینه مستثنی باشد. سازمان‌ها در عصر دیجیتال خود تنظیم هستند و منتظر رفع مشکلات از طریق سازمان‌های بالادستی نیستند. البته بیم‌هایی نیز با دیجیتالی شدن ایجاد می‌شود. در بخش خدمات غیرحضوری در وزارت اقتصاد تلاش شده که بحث الکترونیکی شدن در زمینه‌های مختلف مالی انجام شود و در قوانین بانکی بازنگری داشته باشیم.