تخریب منطقه باستانی دلبرجین در شمال افغانستان

نشریه لوموند در گزارشی اعلام کرد گروه تروریستی داعش با استفاده از روش‌هایی که در گذشته در عراق و سوریه استفاده کرده بود، به بزرگترین مرکز شهر باستانی در شمال افغانستان آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است.

در این گزارش آمده است این تخریب تنها می‌توانست توسط شبکه‌های بسیار سازمان‌یافته‌ای که به نمایندگی یا تحت کنترل داعش فعالیت می‌کنند، انجام شود.

برپایه اطلاعات این گزارش، سطح تجهیزات و روش غارتگران نشان می‌دهد که آن‌ها حرفه‌ای‌اند، همچنان به متخصصان متکی هستند و می‌دانستند که چه می‌کنند.

لوموند بر اساس تحقیقات مرکز باستان‌‌شناسی فرانسه برای افغانستان(دافا) و موسسه دیجیتال‌‌سازی میراث‌های تاریخی(اکونم) نوشت هزاران متر مکعب با استفاده از بیل مکانیکی در این منطقه حفاری شده است.

لوموند همچنان به نقل از دافا افزود دلبرجین هدف غارت بسیار بزرگ‌تری است. ما نزدیک به 100 مکان غارت‌شده را تنها در ولایت بلخ و چند مورد را در قندز ثبت کرده‌ایم.

مرکز باستان ‌شناسی فرانسه تصریح کرده است که برای قاچاق آثار تاریخی غارت‌شده دو فرضیه وجود دارد. فرضیه اول این است که داعش در این غارت‌ها تنها بوده و خودروها را از طریق مرز ترکمنستان، با عبور از صحرایی به اندازه 60 کیلومتر، به دشواری قاچاق کرده است.

به گفته این نهاد، فرضیه دوم این است که این گروه با استفاده از فساد گسترده در حکومت سابق افغانستان یا در میان گروه‌های دیگر محلی به این ساحات باستانی دسترسی پیدا کرده است.

تجزیه و تحلیل عکس‌های ماهواره‌ای دلبرجین که بین سال‌های 2016 تا 2022 گرفته شده است، نشان می‌دهد که «غارت‌گران» اولین بلدوزر را در آوریل 2019 وارد منطقه کردند و پس از آن در اکتبر همان سال راهی برای دسترسی به شمال باز کردند.

بر اساس یافته‌های دافا و اکونم، غارتگران در نوامبر 2020 راه‌های نفوذ دیگری نیز به سمت غرب و جنوب سایت باز کرده‌اند که از طریق آن توانسته‌اند اجسام را از این ساحه بیرون بکشند.

لوموند می‌نویسد که روند حفاری باعث شده دماغه ارگ قدیمی در ساحه دلبرجین به ارتفاع 10 متر کاملاً ناپدید شده است.

باستان‌شناسان می‌گویند غارتگران امیدوار بودند زیر آن گنجینه‌هایی از کتبیه‌ها، دست‌نوشته‌ها، جواهرات طلا و یا سایر آثار باستانی مربوط به قرن‌های سوم و چهارم قبل از میلاد را پیدا کنند.

گفتنی است که دلبرجین، بازمانده‌های یک شهر باستانی است که در 40 کیلومتری شمال‌غربی شهر بلخ موقعیت دارد. این شهر باستانی احتمالاً در سده پنجم قبل از میلاد در زمان شاهنشاهی هخامنشی بنا شده است.