مسجد، تجلی‌گاه هنر قدسی

مرتضی نجفی قدسی،فعال فرهنگی و قرآنی در یادداشتی آورده است:همزمان با ظهور اسلام، مسجد به عنوان عبادتگاه مسلمانان اهمیّت ویژه‌ای پیدا کرد، کلمه «مسجد» ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده است که ۲۲ بار آن به صورت مفرد و ۶ بار آن به صورت جمع (مساجد) آمده است و در این میان نام مسجد الحرام ۱۵ بار، مسجد الاقصی یک بار، مسجد ضرار یک بار و بقیه به صورت مطلق و بدون قید آمده است و کلمه «مساجد» هم که ۶ بار تکرار شده سه بار با کلمه «الله» همراه شده و سه مورد دیگر هم فقط کلمه مساجد ذکر شده است. 

اهمیت مسجد که محوری‌ترین کانون تجمع مسلمانان از ابتدا تا کنون بوده است بر کسی پوشیده نیست، مساجد عظیمی که از صدر اسلام تا کنون در بلاد مختلف ساخته شده است، نمایانگر عشق و علاقه وافر مسلمانان به دین اسلام بوده و بعضاً آمیخته‌ای از هنر‌های معماری را در خود جای داده است. 

اخیراً مسجد بسیار زیبا و جذابی در کیش ساخته شده است که حقیقتاً یک نماد هنری است و جای آن در جزیره زیبای کیش خالی بوده، امّا بحمدالله با همّت جمعی از هنرمندان معماری و متخصصین و با هزینه خیرین خداجوی این مسجد زیبا در مرکزی‌ترین نقطه کیش در کنار میدان ساحل و در فاصله‌ای حدود ۲۰۰ متری دریا بنا گردیده است. 

حضور پرشکوه نمازگزاران در این مسجد که دارای دو شبستان اصلی است و با دو قطعه فرش یکبارچه ۳۵۰ متری و ۱۵۰ متری بافته شده مزین است، بر زیبایی‌های این مسجد می‌افزاید. 

خادمان این مسجد که لباس فرم‌هایی مخصوص دارند بعد از هر نماز از نمازگزاران در فضای بیرون مسجد با چای و شربت پذیرایی می‌کنند و بسیاری از مردم تا ساعتی در محیط زیبا و نظیف اطراف مسجد به گپ و گفتگو با یکدیگر می‌نشینند.

بسیاری از گردشگران را دیدم که مبهوت زیبایی این مسجد شده و پیوسته عکس یادگاری می‌گرفتند و از نماز خواندن در این مسجد بسیار تمیز و زیبا لذت می‌بردند. با ساخت این مسجد که به نام حضرت ثامن الائمه امام رضا (ع) نامگذاری شده است، در حقیقت یک جاذبه‌ی گردشگری به کیش افزوده شده است. 

مسجد ثامن الائمه و مرکز اسلامی کیش در زمینی به مساحت ۳۳۰۰ متر مربع و با زیربنایی حدود ۲۶۰۰ متر مربع در سه طبقه شامل: زیر زمین دارای سالن چند منظوره اعم از حسینیه، محل اجتماعات و برگزاری مناسبات، آشپزخانه و وضوخانه و در طبقه همکف شامل شبستان اصلی مسجد رواق‌های شرقی و غربی و وضوخانه و طبقه فوقانی شامل شبستان خواهران و رواق‌های طرفین و اتاق‌های مرکز اسلامی و آموزش قرآن قرار گرفته است. 

سازه اصلی این مجموعه از فنداسیون تا گنبد‌ها و دیوار‌ها به صورت یکپارچه و از بتن مسلح ساخته شده است و در ساخت آن از سیمان مخصوص با حداقل درصد اکسید سدیم و پتاسیم استفاده شده تا در هوای بسیار مرطوب کیش دچار پوکی و خوردگی اجزاء فلزی نگردد و در حدود ۳۰۰۰ متر مکعب بتن ریزی انجام شده است. 

نور پردازی داخلی و خارجی این مسجد توسط یک شرکت معتبر بین المللی طراحی و اجراء شده است و دارای قابلیت‌های تنظیم رنگ به مناسبت‌های مختلف را دارد. برای ساخت این مسجد زیبا که پوشیده از سنگ‌های سفید است حدود ۲۰ هزار متر مربع سنگ کریستال دانه ریز فشرده سوپر ممتاز از معادن ازنای لرستان متناسب با آب و هوای گرم و مرطوب کیش با ضخامت‌های ۲ الی ۹ سانتیمتری در ابعاد مختلف با برش‌های ۶ ضلعی در قسمت نمای خارجی، گنبدها، سردر‌ها و رواق‌ها و فرآوری و حجاری شده با نقوش ایرانی – اسلامی در قسمت‌های داخلی شبستان‌های مسجد کار شده است. 

در اجرای گچ بری، نقوش و آیات این مجموعه بیش از ۵۴ هزار ساعت نفر شامل یک هزار متر مربع کار گچبری با دست در شبستان‌ها و رواق‌ها و همچنین ۳۵۰ متر مربع گچبری منحصر به فرد در زیر گنبد شبستان اصلی توسط استادکاران خبره انجام پذیرفته که به مدت ۴ سال به صورت مداوم مشغول فعالیت بوده اند. 

در ساخت در‌های چوبی سی و پنچ گانه این مسجد و مرکز اسلامی مقدار ۲۵ متر مکعب چوب ساج برمه که مخصوص شرایط اقلیمی گرم و مرطوب می‌باشد بر اساس طراحی و نقوش معماری ایرانی اسلامی و با گره چینی سنتی کام و زبانه ساخته و پرداخته و نصب گردیده است. 

سیستم‌های برودتی و تهویه مطبوع، برق، مکانیک و کلیه تأسیسات فنی این مجمو. عه با طراحی و نظارت شرکت‌های بین المللی و با استفاده از مرغوبترین لوازم و تجهیزات اجراء گردیده است، به عنوان مثال جهت رطوبت گیری و کمک به تهویه و برودت در زمان ازدحام جمعیت سیستمی بکار گرفته شده است تا با توجه به دمای محیط، میزان اکسیژن و تعداد نفرات حاضر در مسجد به صورت خودکار عمل نماید. 

در رابطه با ویژگی‌های هنری و معماری این مسجد، کتابی توسط طراح هنری آن آقای دکتر جلیل جوکار با عنوان «مسجد، تجلی‌گاه هنر قدسی» در دست تألیف است که قرار است ان شاء الله به زودی به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی منتشر شود. 

ساخت مسجد زیبای ثامن الائمه (ع) در جزیره کیش موجب سربلندی و افتخار کشورمان ایران در کنار مساجد زیبای منطقه خلیج فارس خواهد بود. 

این اثر و بنای هنری برجسته توسط مجموعه‌ای از اساتید فن شکل گرفته است که شایسته است نام آنها، آقایان: مهندس محمد وحید صابری به عنوان معمار و مجری طرح، دکتر جلیل جوکار طراح نقوش و ناظر هنری، دکتر سید رسول میرقادری به عنون طراحی سازه، استاد مرتضی مطیعی فر هنرمند گچبری، استاد احد ترابی اراکی هنرمند خوشنویس، استاد محمد رضا رادمند هنرمند ساخت در‌های چوبی، مهندس حسین ملتجی طراح تأسیسات، آقایان کرباسی زاده و شمسی در گروه حجاری و اجرای سنگ، بافت و اجرای فرش یکپارچه از گروه تخصصی فرش اسلیمی و خیّر و بانی محترم این مسجد و مرکز اسلامی جناب آقای مهندس مشتاق مشتاقی ذکر خیرشان در این مقال ثبت شود. 

خوشبختانه برای این مسجد باعظمت، امام جماعتی شایسته نیز انتخاب شده است و حجت الاسلام و المسلمین سید رضا عمادی از فضلای حوزه علمیه‌ی تهران به کیش مهاجرت کرده و به وعظ و ارشاد و اقامه‌ی جماعت در این مسجد مشغول هستند و همچنین آقای حاج محمود مشتاقی برادر بانی محترم نیز مدیریت اجرایی این مجموعه را عهده دار و پیوسته خدمتگذار نمازگزاران محترم می‌باشند.

وعده قرآن کریم است که هر کس کار نیکی انجام دهد پاداشش ده برابر آن است (من جاء بالحسنه فله عشر امثال‌ها – سوره انعام آیه ۱۶۰) امیدواریم خدای متعال عمل نیک بانیان این مسجد و خدمتگزاران آن را به احسن وجه قبول بفرماید و ان شاء الله خدمات و برکات این مسجد هم در عرصه بین المللی و منطقه و کیش بدرخشد.

مرتضی نجفی قدسی