برگزاری مراسم آیین سنتی پیرداغی روستای کیویج

با آغاز فصل گرما مردمان روستای کیوی و روستا‌های اطراف آن در بخش خواج هریس، مراسم آئینی زیارتی را در دهه اول فصل تابستان بر بالای کوهی که "پیرداغی" می‌نامند برگزار می‌کنند. آن‌ها یک روز قبل از روز تعیین شده توسط بزرگان روستا، برای زیارت به همراه تمامی اعضای خانواده خود در دامنه کوه چادر می‌زنند و شب را در آنجا سپری می‌کنند. پس از طلوع آفتاب، زن، مرد، پیر ،جوان و خردسال به سمت قله کوه در ارتفاع ۲۰۰۰ متری حرکت می‌کنند. آن‌ها پس از طی مسیر دشوار، دور تا دور مزار پیر در اتاق کوچک آن جمع شده فاتحه خوانده و شمع روشن می‌کنند. شرکت کنندگان ۳ شمع درمحل مخصوص پیر برای قبولی حاجات خود روشن می‌کنند.

بمنظور افزایش برکت گوسفندان گله‌ها را سه دور اطراف بنای پیر می‌گردانند. با توجه به نظرات اهالی موجود در مراسم و تبادل نظرات ریش‌سفیدان روستا، پیران دنیا دیده و اعضای شورای اسلامی ده، پرتلاشترین، محافظت کننده گله از گرگ ها، بردن گله به پر علفترین مرتع، خسته نکردن گله، و با توجه به: شجاعت، صداقت، مهارت و تلاش چوپان، نسبت به تعیین چوپان برتر اقدام نموده و جوایزی به وی اهدا می‌کنند.

 بعد از این مراسم، شرکت کنندگان به کنار رفته و محل بزرگی را برای مسابقه اسب‌سواری چوپانان باز می‌کنند. مسابقه پرتاب سنگ بوسیله ساپاند (سورپک) انجام می‌گیرد تا مهارت‌های چوپانان در نگهداری گله از حیوانات وحشی و سایر عوامل تهدید سنجیده شود.

 بعد از این مراسم یکی از حاضرین دعای توسل را قرائت کرده و عزاداری می‌کند. آنان که با خود حیوانی را برای قربانی کردن به کوه آورده‌اند بعد از اتمام مراسم دعا، قربانی خود را ۳ دور به اطراف بنای پیر گردانده آن‌ها را ذبح واز آن آبگوشت برای اهالی ومهمانان می‌پزند. سپس به سمت اسکان اولیه خود در دامنه کوه بازمی‌گردند وروز بعد اقدام به برداشت محصولات خود می‌کنند.