ریاضیدان ایرانی برنده دومین دوره جایزه مصطفی (ص)

 محمد امین شکراللهی ریاضی‌دان ایرانی (اصالتاً اهل بستک از استان هرمزگان) است که در زمینه ریاضیات محاسباتی، نظریه کدگذاری و نظریه پیچیدگی محاسباتی کار می‌کند.

او استاد دانشکده علوم کامپیوتر و اطلاعات و دانشکده ریاضی دانشگاه EPFL سوییس است.

وی دانشنامه کارشناسی ارشد آلمانی خود را در رشته ریاضیات از دانشگاه کارلسروهه در سال ۱۹۸۸ دریافت کرد و سپس در سال ۱۹۹۱ مدرک دکترای خود را در رشته علوم کامپیوتر و ریاضیات از دانشگاه بن آلمان دریافت نمود و عنوان پایان نامه دکتری وی «بهبود نظریه کدگذاری و پیچیدگی از طریق زمینه‌های تابع جبری» است.

پیشرفته‌ترین کد تصحیح خطای پیشرو (FEC) برای شبکه‌های دیتا در جهان با عنوان کد رپتور را امین شکرالهی در سال ۲۰۰۱ اختراع کرد که با ارسال داده تصحیح کننده دیگر جهت بازسازی داده حذف شده یا از دست رفته منجربه محافظت در برابر اتلاف بسته می‌شود.

کد‌های پاک کننده با تبدیل یک پیام به پیام طولانی‌تر منجربه بازیابی داده‌ها می‌گردند به این صورت که پیام اولیه از زیرمجموعه‌ای از پیام طولانی شده بازیابی می‌شود.

فناوری کد تصحیح خطای پیشرو با برند RaptorQ شرکت کوالکام، بسته داده‌های از دست رفته را با ارسال حداقل مقدار داده تصحیح کننده‌ی دیگر و بدون نیاز به ارسال مجدد از سوی فرستنده بازیابی می‌کند.

این ویژگی کد‌های رپتور باعث می‌شود تا بطور موثرتر قابلیت اطمینان را در شبکه‌های دیتا فراهم سازند.

در طول مدت ۱۰ سال دکتر شکرالهی انواع مختلفی از نسخه‌های کد رپتور را برای بسیاری از کاربرد‌های توزیع اطلاعات ار جمله در پخش آنلاین فیلم و ارسال داده به دستگاه‌های سیار طراحی و اجرا کرد.

شهرت این دانشمند ایرانی بیشتر به خاطر کارش بر روی روش‌های تکراری (iterative) رمزگشایی بر مبنای گراف است که به خاطر آن جایزه مقاله نظریه اطلاعات آی‌تریپل‌ای را در سال ۲۰۰۲ (به همراه چند تن دیگر) دریافت کرد.

وی چندین کلاسِ کد جدید نیز ابداع کرده و به خاطر این دست‌آورد‌ها، همراه با میشائیل لابی جایزه اریک سامنر آی‌تریپل‌ای در سال ۲۰۰۷ و نیز مدال ریچارد همینگ آی‌تریپل‌ئی در سال ۲۰۱۲ را دریافت نمود.

وی همچنین در سال ۲۰۱۷ جایزه ۵۰۰ هزار دلاری «مصطفی» را که «نشان عالی علم و فناوری جهان اسلام» خوانده شده، در مراسمی در تالار وحدت تهران دریافت کرد.

علت اعطای جایزه، ابداع کد رپتور عنوان شد. این کد که در سال ۲۰۰۱ توسط وی معرفی شده، در شبکه‌های اطلاعاتی به کار گرفته می‌شود و چند سال پیش توسط شرکت کوال کام خریداری شد و در حال حاضر در سطح جهانی به کار گرفته شده‌است.