عملیات بازگشت اسرا اقدامی بی‌بدیل بود

 پاتریک هوسر، سرپرست دفتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در ایران به مناسبت مراسم افتتاحیه نمایشگاه «پرواز بازگشت» گفت: عملیات بازگشت اسرا اقدامی‌بی بدیل بود.

وی افزود: سعدی، شاعر پرآوازه ایرانی حدود ۸۰۰ سال پیش دغدغه و تعهد خود نسبت به آرمان انسانیت مشترک را به این شکل بیان کرده است. این دغدغه را نمی‌توان به یک دوره، سرزمین و یا زمان خاص منحصر دانست؛ یا آن را به یک گروه قومی، دین و یا جهت گیری سیاسی خاص محدود کرد، چرا که اهمیت به نوعدوستی باید به رکنی از هویت ذهنی و اخلاقی بشر تبدیل شود. مایلم ضمن قدردانی از برگزاری این مراسم در پایان هفته دفاع مقدس، به شما آقای کولیوند و جمعیت هلال احمر ایران به مناسب این نمایشگاه درباره پرواز‌های بازگشت اسرا به میهن که در طول جنگ و پس از آن بین جمهوری اسلامی ایران و عراق به وقوع پیوست تبریک بگویم.

وی افزود: کمیته بین المللی صلیب سرخ از زمان آغاز جنگ در سال ۱۳۵۹ تا پایان آن در سال ۱۳۶۷ با همکاری شرکایش در نهضت صلیب سرخ و هلال احمر طی ۱۷ مرحله بازگشت اسرای عراقی و ۱۸ مرحله بازگشت اسرای ایرانی شرکت داشت که در پایان، ۷۱۷ اسیر عراقی و ۷۱۸ اسیر ایرانی به میهن خود بازگردانده شدند.

هوسر ادامه داد: اولین عملیات از این دست در ۲۶ خرداد ۱۳۶۰ انجام شد که مستند تأثیرگذاری از آن در دست داریم. از زمان پایان مخاصمات در اوت ۱۹۸۸ (مرداد ۱۳۶۷) تا اوت ۱۹۹۰ (مرداد ۱۳۶۹)، ۶۹۶ اسیر عراقی و ۳۵۶ اسیر ایرانی دیگر تحت نظارت کمیته بین المللی صلیب سرخ به میهن خود بازگشتند. اما کمیته بین المللی صلیب سرخ تنها در بازگشت این اسرا که یا به شدت مجروح و بیمار و یا غیرنظامی‌بودند شرکت نداشت. این سازمان همچنان به نقش آفرینی خود در دیگر بازگشت‌های اسرای ایرانی و عراقی که در دهه ۱۹۹۰ میلادی اتفاق افتاد ادامه داد.

وی افزود: از ۲۶ مرداد تا ۲۳ شهریور ۱۳۶۹، بیش از ۷۰ هزار اسیر ایرانی و عراقی به کشورشان بازگشتند. در این بازگشت‌های گسترده، در مجموع ۷۷ نماینده از کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به همراه همکاران محلی خود در ایران و عراق شرکت داشتند.

هوسر خاطرنشان کرد: طی دوره زمانی ۲۶ مرداد تا ۹ شهریور ۱۳۶۹، بیش از ۲ هزار اسیر جنگی روزانه از راه زمینی از ایستگاه مرزی قصر شیرین آزاد شدند و از ۳۱ مرداد همان سال پرواز‌هایی به این منظور ترتیب داده شد. مجموعاً ۷۹۸ اسیر ایرانی و ۱۱۹۳ اسیر عراقی در سه پرواز جامبوجت ایران ایر به میهن بازگردانده شدند و همزمان کمیته بین المللی صلیب سرخ هواپیمایی را به بازگرداندن ۲۲۱ ایرانی و ۲۵۷ عراقی طی چهار پرواز اختصاص داد. دو پرواز دیگر نیز تحت نظارت کمیته بین المللی صلیب سرخ برای بازگرداندن ۲۱۰ اسیر مجروح و بیمار ایرانی در ۲۲ شهریور ۱۳۶۹ انجام شد.

وی افزود: باید در نظر داشت که انجام این عملیات‌های بشردوستانه بدون وجود یک چارچوب حقوقی مشخص و پذیرفته شده بین المللی، یعنی کنوانسیون‌های ژنو، که ما سال آینده هفتادوپنجمین سالگرد تصویب شان را جشن می‌گیریم، میسر نمی‌بود. اما حتی پس از انجام بازگشت ها، پیامد‌های بشردوستانه بلندمدت آن‌ها در وجدان فردی و جمعی ملت‌ها و جوامع متأثر باقی می‌مانَد؛ بنابراین تعجبی ندارد که جناب آقای رئیسی، رئیس جمهور محترم در سخنرانی هفته پیش خود در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به همین پیامد‌های بلندمدت اشاره کردند.

سرپرست دفتر نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران تصریح کرد: دقیقاً در واکنش به همین نوع از درد و رنج بشری است که نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ایجاد شد؛ برای کاهش آلام بشری و نجات جان انسانها و نیز اطمینان از حداقل احترام به کرامت انسانی.

وی افزود: بر اساس اصول بی‌طرفی، بی‌غرضی و استقلال، در کنار یگانگی، بشردوستی، جهانشمولی و خدمات داوطلبانه، اعضای نهضت صلیب سرخ و هلال احمر همواره در طول ۱۶۰ سال گذشته در حال کمک رسانی به انسان‌ها و حفاظت از جان و کرامت آن‌ها بوده و سوابق چشمگیری را در حوزه خدمات بشردوستانه رقم زده اند.

هوسر تاکید کرد: از این رو، در سی و پنجمین سالگرد پایان جنگ ایران و عراق، جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین المللی صلیب سرخ تصمیم به انجام فعالیتی مشترک گرفتند تا بخشی از این تاریخ صد و شصت ساله نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و فعالیت بشردوستانه مشترکشان را گرامی‌ بدارند.

به گفته این مقام مسئول، جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین المللی صلیب سرخ هر دو سابقه گسترده‌ای در ارائه خدمات بشردوستانه به جمعیت متأثر از جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ میلادی دارند. هر دو سازمان می‌توانند به خدمات خاصی که مطابق با رسالت متمایز و حوزه‌های تخصصی خود ارائه کردند افتخار کنند.

هوسر اظهار کرد: این نمایشگاه قطعاً فرصت خوبی برای گرامیداشت این فعالیت‌های بشردوستانه جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین المللی صلیب سرخ و تأکید بر اصول مشترک ماست. همچنین بسیار خرسندم که مشاهده می‌کنم همکاران ما در جمعیت هلال احمر ایران از هنرمندان نیز دعوت کرده اند تا روایت و نگاه خود از این خدمات بشردوستانه را ارائه کنند. هنر هم حوزه‌ای تحول آفرین است که انسان‌ها را به یکدیگر نزدیک ساخته و انسانیت مشترکمان را به ما یادآوری می‌کند.

وی افزود: بنابراین، نمایشگاهی که در شرف افتتاح آن هستیم یک نمایشگاه هنر‌های مفهومی و عکس است که عکس‌هایی از اولین عملیات بازگشت اسرا از طریق قبرس در سال ۱۹۸۱ را شامل می‌شود. همچنین عکس‌هایی از سایر عملیات بازگشت اسرا از جمله بازگشت‌های گسترده دهه ۱۹۹۰ داریم.