گزارش ویژه
جنایات داعش در کوبانی و سکوت بحث‌برانگیز ترکیه که تکفیری‌ها را گستاخ‌تر می‌کند/ هدف بعدی داعش، ترکیه خواهد بود
سکوت معنا دار ترکیه در قبال فجایع داعش در شهر کوبانی یا عین العرب سوریه توجه رسانه ها و تحلیلگران سیاسی را به خود جلب کرده و هر یک از منظر خود آن را تحلیل می کنند.
به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، بیش از سه هفته از حمله گسترده نیروهای گروه تروریستی داعش به شهر کردنشین کوبانی در شمال سوریه می گذرد و در این مدت تروریست ها از هیچ جنایتی در این شهر فروگذار نکرده اند.
ناظر سوری در امور حقوق بشر می گوید از ابتدای شروع جنگ 400 نفر از ساکنان این شهر 400 هزار نفری کشته شده اند اما انتظار می رود شمار واقعی کشته شدگان دو برابر این رقم باشد.
"روز بهجت" یک مقام اطلاعاتی کرد می گوید "اگر داعش شهر را بگیرد طی 24 یا 36 ساعت 5هزار نفر کشته می شوند."
تا اینجا هیچ چیز عجیبی در خصوص وحشی های داعش اتفاق نیفتاده و جز این هم از آنها انتظار نمی رود،آنها در کوبانی همان کاری را می کنند که در دیگر مناطق تحت اشغال خود در عراق و سوریه کرده اند ، اما آنچه که باعث شده کوبانی و جنایات داعش در این شهر کرد نشین به چشم بیاید و در کانون توجه رسانه ها و تحلیلگران قرار بگیرد این است که این جنایات بیخ گوش ترکیه و در نزدیکی مرزهای این کشور با سوریه اتفاق می افتد و این در حالی است که به قول" نیوز ویک" دومین ارتش بزرگ ناتو، نه تنها کوچکترین حمایتی را از مردم بی دفاع کوبانی نمی کند بلکه با سکوت مشمئز کننده خود تروریست های داعش را جری و گستاخ تر می کند.
روزنامه لس آنجلس تایمز می نویسد: گرچه سربازان ترکیه تروریست‌ها را می بینند و صدای جنگنده های آمریکا را می شنوند- و برافراشته شدن پرچم‌های داعش را در حومه شرقی کوبانی ضمن ادامه جنگ مشاهده کردند- هیچکس در اینجا انتظار ندارد به این زودیها شاهد عبور تانکهای آنها از مرز برای کمک به کُردها باشند. ترکها همچنین اجازه ورود داوطلبان و تجهیزات نظامی را به آن شهر نمی دهند و بعید است که قدرت هوایی آمریکا به تنهایی بویژه با محدودیتهای ناشی از حضور غیرنظامیان، بتواند تروریست‌ها را که در حال باز کردن راه شان به مرکز شهرند، از آن شهر بیرون براند.
مقامات ترکیه مدعی هستند اجازه نخواهند داد کوبانی سقوط کند اما عملا هیچ کاری نمی کنند.
از سوی دیگر آنکارا بدون توجه هشدارهای صریح جامعه جهانی در خصوص وقوع بحران انسانی در کوبانی به نوعی گرو کشی می‌کند و هرگونه مداخله و یا حمایت از مردم کوبانی را مشروط به اجرای خواسته های بعضا نامعقول خود کرده است.
انفعال آنکارا در برابر فجایع گروه تروریستی داعش- که به اذعان صریح و اخیر "جو بایدن" ترکیه نیز در رویش این گروه تروریستی و تامین و تجهیز آن نقش داشته است- باعث گمانه زنی های فروانی در خصوص علت این سکوت شده است و دلایلی را برای آن ذکر کرده اند.
در ادامه گزارش به طور خلاصه به تشریح دلایل انفعال و سکوت آنکارا در قبال جنایات داعش در کوبانی می‌پردازیم:
- گروکشی و بهره برداری سیاسی
در حالی که پارلمان ترکیه به ارتش این کشور مجوز اقدام نظامی علیه داعش را داده اما آنکارا تا کنون مشارکت چشمگیری در این خصوص نداشته است.
گروهی از تحلیل گران و کارشناسان سیاسی معتقدند برای آنکارا مهم نیست در کوبانی چه می گذرد،آنکارا تحت هر شرایطی به فکر منافع خود است و اکنون در شرایط بحرانی کوبانی به این فکر می کند که چگونه می تواند از این آب گل آلود ماهی بزرگ خود را صید کند.
"دیوید شنکر" مدیر برنامه سیاست عرب در موسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک معتقد است" ترکیه بنا به دلایل سیاسی از اعزام ارتش خود به کوبانی خودداری می کند،در حالی که نقش آنها یا مشارکت آنها کمک کننده و موثر خواهد بود."
این دست تحلیلگران برای اثبات صحت گفته خود به سخنان اخیر "رجب طیب اردوغان" در اردوگاه آوارگان سوری استناد می کنند. در آن سخنرانی اردوغان صراحتا برای ورود به میدان کارزار با داعش در کوبانی شروط و خواسته هایی را مطرح کرد که نشان دهنده"گرو کشی" علنی آنکارا است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه که اوایل روز سه شنبه به آوارگان سوری اردوگاهی در شهر مرزی غازی آنتپ ترکیه رفته بود، گفت: کوبانی در آستانه سقوط است".
به گزارش آسوشیتدپرس، اردوغان خطاب به آوارگان سوری افزود: "ما سه چیز خواستیم: 1-تشکیل منطقه پرواز ممنوع،2-ایجاد یک منطقه امن و3- آموزش و تجهیز اپوزیسیون میانه رو در عراق و سوریه".
آنچه که از این سخنان به صراحت برمی آید این است که مقامات آنکارا که طی سه سال گذشته در تامین و تجهیز مخالفان بشار اسد و حتی تروریست‌های خشن چند ملیتی با هدف سرنگونی دولت بشار اسد از هیچ کوششی دریغ نکردند و عملا ترکیه را به پایگاه اصلی لجستیکی این گروه ها تبدیل کردند وقتی می بیینند اسد همچنان بر راس قدرت حضور دارد کوبانی را فرصتی مغتنم برای تسویه حساب سیاسی با بشار اسد تلقی می کنند و هرگونه کمک به مردم بی دفاع کوبانی را به سرنوشت اسد گره زده اند،تا به این ترتیب فشار را را علیه او افزایش دهند.
تحلیلگر شبکه ان بی سی امریکا معتقد است"درخواست همکاری بیشتر با مخالفان به اصطلاح میانه رو اسد، تاکیدی بر اولویت شماره یک آنکارا است: یعنی سرنگونی بشار اسد."
جملاتی از احمد داووداوغلو در گفتگو با شبکه سی ان ان موید این موضوع است :
داووداوغلو به سی ان ان گفت : "اگر راهبرد واضحی باشد ما آماده ایم هر کاری بکنیم.و اگر ما مطمئن باشیم که پس از داعش مرزهای ما حفظ خواهد شد.وی افزود اگر داعش شکست بخورد اسد بر سر قدرت بماند هیچ تضمینی وجود ندارد که گروه افراطی دیگری به وجود نیاید."
شبکه ان بی سی امریکا گفت،برخی تحلیلگران معتقدند آنکارا ارتش خود را عقب نگه داشته تا وقتی که امریکا سرنگونی اسد را نیز به دستور کار"مقابله با داعش اضافه کند."برخی دیگر می گویند ترکیه فقط زمانی مداخله نظامی خواهد کرد که منافعش ایجاب کند.
این گروکشی ترکیه در این برهه زمانی به حدی زننده است که باراک اوباما هم از ترکیه خواسته در این مقطع مسئله بشار اسد را کنار بگذارد زیرا تهدید اصلی داعش است.
ترکیه همچنین از کردهای کوبانی می خواهد به بشار اسد پشت کنند و آشکارا به شورشیانی که با او می جنگند بپیوندند. اما این مبارزان کرد و رهبران آنها کنترل مناطق کردنشین را وقتی پذیرفتند که ارتش سوریه اوایل جنگ آنجا را ترک کردند و آنها به جای جنگ با دولت به محافظت از قلمرو خود پرداختند و حتی در برخی موارد دوشادوش ارتش اسد علیه تروریست ها جنگیدند.
در این میان اما نقش ترکیه کاملا مبهم است و کاخ سفید نیز آشکارا نمی گوید که از آنکارا چه انتظاری دارد.
- اگر کوبانی به دست داعش بیفتد به نفع ترکیه است!
یکی دیگر از دلایلی که برای انفعال ترک ها در قبال جنایات داعش در کوبانی ذکر می شود این است که از آنجایی که ترکیه سالیان سال است با اقلیت کرد اختلافاتی دارد تمایلی ندارد به حمایت از آنها برخیزد.
نیویورک تایمز به نقل از یک شهروند کرد کوبانی می نویسد:"آنها (ترک ها) نمی خواهند به آنچه که دشمن خود می دانند کمک کنند. به همین دلیل است که اگر کوبانی به دست داعش بیفتد به نفع ترکیه است".
این رویکرد آنکارا خشم اقلیت کرد این کشور را برانگیخته و طی روزهای اخیر تظاهرات بعضا خشونت آمیزی در شهرهای کرد نشین و حتی استانبول و آنکارا به راه افتاده است.آنها خواستار آنند که دولت ترکیه از کوبانی در برابر داعش محافظت کند.
به گزارش رویترز در این تظاهرات دست کم یک نفر کشته و ده ها تن مجروح شده اند.نیویورک تایمز هم گزارش داد در شهر دیاربکر ده تن کشته و 20 نفر مجروح شده اند.
اما انفعال دولت آنکارا را می توان به نگرانی آنها از تغییر توازن قدرت در صورت مجهزشدن کردهای عراق به سلاح های سنگین توسط امریکا نسبت داد، از طرف دیگرآنکارا نگران این است که در صورت مداخله نظامی در کوبانی، کردهای سوری که با شبه نظامیان کرد ترکیه که 30 سال است برای استقلال خواهی می جنگند،تقویت شوند.
تحلیلگران بر این باورند که کردهای کوبانی گروگان هایی در دست اردوغان هستند تا به این ترتیب او نه تنها از اوباما بلکه از رهبران کرد ترکیه نیز امتیازاتی بگیرد.
"سونر کاگابتی" تحلیلگر مسائل ترکیه در موسسه سیاست خاورمیانه در واشنگتن می گوید هدف تضعیف جایگاه حزب کارگران کردستان در مذاکرات است.
به همان اندازه، ترکیه نگران شبه نظامیان کرد ملی گرایی است که به دفاع از شهر کوبانی می پردازند. مقامات اطلاعاتی ترکیه این هفته در آنکارا با "صالح مسلم" رهبر حزب اتحاد دموکراتیک دیدار کردند. این مقامات ترکیه به مسلم گفتند کمک های ترکیه فقط در ازای چشم پوشی کردن حزب اتحاد دموکراتیک از تمام خواسته های کسب استقلال و پایان دادن به روابط این گروه با اسد انجام خواهد شد.
برخی تحلیگران هم معتقدند فعلا زمان می برد تا ترکیه گزینه های پیش روی خود را بررسی کند.
"متئو هنمن" از" مرکزتروریسم و شورش" IHS Janes می گوید:"این نوع عملیات نظامی فورا صورت نمی گیرد،احتمالا آنها به دقت اوضاع را زیرنظر دارند و می خواهند در این مورد با هماهنگ باشند."
مداخله نظامی ترکیه در حمایت از شهر کردنشین کوبانی می تواند هماهنگ و در راستای خواست حزب کارگران کردستان یا همان پ ک ک باشد،حزبی که ده ها سال است ترکیه با آنها می جنگد. همین مسائل است که موضع انکارا در قبال کوبانی را پیچیده کرده است.
لس آنجلس تایمز با اشاره به این وضع پیچیده می نویسد ،دولت آنکارا اولویتهای دیگری برای خود دارد از جمله براندازی دولت بشار اسد رئیس جمهور سوریه و تضعیف حزب کارگران کردستان (پ پ ک) به عنوان چالش دیرینه شان که درگیر سه دهه جنگ بر ضد دولت ترکیه بوده است.
"سونر کاگابتی" تحلیلگر مسائل ترکیه در موسسه سیاست خاورمیانه در واشنگتن هفته گذشته در تحلیلی نوشت: سیاست ترکیه در قبال سوریه مملو از اولویت بندی های گیج کننده و اغلب متضاد است. سیاست ترکیه تضعیف داعش و اسد و در عین حال مقهور ساختن پ ک ک است.
یکی دیگر از نشانه های عدم همدردی ترکیه با کردهای کوبانی این است که 200نفر از کردهایی که از کوبانی به سوی ترکیه فرار کردند بازداشت ،و در مورد وابستگی به YPG "واحد های محافظ خلق"،شبه نظامیان کرد مدافع شهر کوبانی، بازجویی شدند.ترکیه به این شبه نظامیان و همتایان سیاسی آنها PYD شدیدا بدگمان است زیرا آنها شاخه سوری حزب کارگران کردستان محسوب می شوند.
- تبعات سقوط کوبانی
بدیهی است که در صورتی که شهر کوبانی سقوط کند و کنترل آن به دست داعش بیفتد تبعات آن بیش از هر گروه و منطقه ای ، متوجه ترکیه خواهد بود.
با توجه به موقعیت سیاسی –جغرافیایی ترکیه و نقش مهمی که این کشور می تواند در مقابله با داعش ایفا کند ،عدم همکاری ترکیه کمپین مقابله با داعش را ناقص می گذارد. در نتیجه سقوط کوبانی در درجه اول تنش و اختلاف میان آنکارا و واشنگتن را در پی خواهد داشت زیرا اوباما از ترکیه می خواهد به عنوان متحد واشنگتن اقدام قوی تری علیه داعش صورت بدهد.
مقامات امریکایی طی روزهای اخیر از عدم همراهی آنکارا در جریان شهر کوبانی به صراحت از آنها انتقاد کرده اند.
ایندیپندنت در تحلیلی می نویسد سقوط کوبانی باعث ایجاد شکاف و اختلاف میان ترک ها و کردهای ترکیه و سوریه خواهد شد.بسیاری از 30میلیون کرد ساکن منطقه معتقدند اگر کوبانی سقوط کند دلیل آن این است که ترکیه از کمک به آنها خودداری کرده است زیرا آنها با حملات مستمر داعش مواجه بوده و با کمبود مهمات روبرو بوده اند.
"دلیلا آزاد" فرمانده واحدهای محافظت زنان به نیوزویک گفته است ما از جامعه جهانی از جمله ترکیه خواستیم با ارسال سلاح و مهمات به مقاومت ما در برابر داعش کمک کنند،زیرا داعش تنها تهدیدی برای ما نیست بلکه تهدیدی برای کل دنیا است....اما صدای ما به گوش جامعه بین الملل و ترکیه نرسید."
او گفت" دولت ترکیه به ما کمک نکرد چون از داعش در برابر ما کردها حمایت می کند."
"عصمت شیخ حسن" رئیس دفاع کردها برای منطقه کوبانی می گوید:"ما توسط ترکیه محاصره شده ایم و این چیز جدیدی نیست."
از بین رفتن فرایند صلح میان دولت ترکیه با اقلیت کرد این کشور از تبعات طولانی مدت سقوط کوبانی خواهد بود، به ویژه اگر سقوط شهر همراه با قتل عام مدافعان توسط داعش باشد.
ترکیه در 18 ماه گذشته سرگرم مذاکرات صلح با پ ک ک بوده است. عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ ک ک و مهم ترین فرد در این مذاکرات، هفته گذشته هشدار داد در صورت سقوط شهر کوبانی و قتل عام مردم آن، مذاکرات صلح پایان می یابد.
سقوط کوبانی 510 مایل از خاک سوریه در نزدیکی ترکیه را تحت کنترل داعش در خواهد آورد که خود این مسئله عواقبی را برای ترکیه در پی خواهد داشت.
تحلیلگران بر این باورند که کنار نشستن ترکیه می تواند به کشوری که در منطقه بحران زده خاورمیانه از ثبات برخوردار بوده به شدت لطمه بزند. سقوط کوبانی خشم 15 میلیون کرد ترکیه- 20 درصد جمعیت این کشور- را به دنبال خواهد داشت. بسیاری از آنها مطمئن هستند که آنکارا به داعش کمک می کند.
تعداد فزاینده ای از ناظران معتقدند صرفنظر از تردید فعلی ترکیه، این کشور دیر یا زود ممکن است مجبور شود به صورت مستقیم با داعش درگیر شود. "نظمی گور" نماینده پارلمان و از طرفداران حزب دموکراتیک خلق می گوید: اگر کوبانی سقوط کند، هدف بعدی داعش، ترکیه خواهد بود.
" هلیل کاراولی" تحلیلگر اندیشکده امنیتی موسسه آسیای میانه-قفقاز می گوید "ترکیه فضایی را به وجود آورده که در اولیه" پاکستانی شدن" است. او معتقد است داعش در قدم بعدی- چه قلمرو تصرفی خود در سوریه و عراق را نگه دارد چه از دست بدهد- به سراغ ترکیه خواهد رفت.همانطور که جنگجویان افغانی به پاکستان رفتند. او با اشاره به عضو گیری داعش در ترکیه می گوید در گام بعدی این افراد به کشور باز می گردند و مرتکب جرم و بزه می شوند.
و بالاخره این که ستون نویس روزنامه ملیت می نویسد اگرچه کوبانی شهر کوچکی است اما معنای نماد بزرگی برای کردهای ترکیه است و من فکر نمی کنم دولت این مسئله را درک کند.چهره ای که از دولت آنکارا در دید کردهای ترکیه ثبت شده این است که در حالی که کوبانی با چنگ و دندان با داعش می جنگد ترکیه کناری ایستاده و تماشا می کند.
گزارش از رضا عسگری
منابع
http://www.nbcnews.com/storyline/isis-terror/turkey-waits-watches-isis-pushes-toward-border-n220401
http://www.theatlantic.com/international/archive/2014/10/isis-knocks-on-turkeys-door/381178
: http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-us-turkey-syria-20141006-story.html#page=1
http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/isis-in-kobani-turkeys-act-of-abandonment-may-mark-an-irrevocable-breach-with-kurds-across-the-region-9780941.html
http://www.newsweek.com/isis-take-kobane-natos-second-largest-army-sits-sidelines-275798?piano_t=1
http://www.nytimes.com/2014/10/08/world/middleeast/isis-syria-coalition-strikes.html?_r=0
انتهای پیام./
