پایان فرصت سوزی اقتصادی زمین های شیبدار مازندران

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ،  شیب زمین یکی از مهم ترین جنبه های فیزیوگرافیک مؤثر برای بهره برداری کشاورز از زمین در یک ناحیه است. اثرات شیب به دو شکل مستقیم و غیر مستقیم مورد بررسی قرار می گیرد. بارزترین اثر مستقیم شیب به شکل جلوگیری در کشت و دردسترس نبودن  زمین جلوه می کند. اثر غیر مستقیم شیب در دگرگونیهای خاک شناسی و اقلیمی شامل محل قرارگیری سفره آب، تکامل خاک، حرکت هوای سنگین و مصونیت از یخ زدگی منعکس می شود.

به طور کلی در شیب های تند، به کار گیری حتی ماشین آلات خیلی ساده زراعی با دشواری روبروست. علاوه بر این به ندرت اطلاعاتی در مورد رابطه بین میزان هزینه های کاشت و تندی شیب و یا ادوات قابل استفاده وجود دارد. 

رونق اقتصادی روستاییان مازندران در زمین های شیبدار با تغییر الگوی کشت

فراهم شدن زیر ساخت های اولیه مثل آب ، برق ، تلفن و ایجاد مراکز بهداشتی و درمانی در روستاهای دور دست و کوهستانی زمینه حضور روستاییان از جمله خانواده آقای الیاسی را در روستای کلیج کلای دودانگه ساری فراهم کرده است.

آقای محمد رضا الیاسی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ، می‌گوید: ۳۰ سال قبل در روستا کلیج کلا امکانات اولیه مثل آب وبرق نبود و درآمد کشاورزان با کشت محصولات محدود مثل جو و گندم خلاصه میشد ، برای درآمد و زندگی بهتر به تهران مهاجرت کرد.

آقای الیاسی می‌گوید: ۶ سالی است به  روستا بازگشته است ، ابتدا با ۳ هکتار زمین کشاورزی با کشت جو وگندم شروع کرد، با کمک کارشناسان جهاد کشاورزی تغییر الگوی کشت داد و توانست پرورش ماهی و مرغ بومی محلی، زنبورداری و دامداری در روستا راه اندازی کند.

همسر آقای الیاسی نیز در حال تهیه کره محلی است می‌گوید: در روستا به همسرش کمک می‌کند واز  شیر گاو و گوسفند فراورده های، چون ماست، دوغ، کره وپنیر تهیه می‌کند و از فروش این فراورده‌ها به روستاییان و مسافران ماهی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارد.

مسلم الیاسی پسر آخر خانواده که به پرورش ماهی در روستا روی آورده است در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ، می‌گوید: پرورش ماهی به مساحت ۴ هزارمتر مربع در روستای کلیج کلای منطقه دودانگه شروع کرد و سالی ۲۳ میلیون تومان درآمد دارد وقصد دارد گردشگری روستایی را در مزرعه پرورش ماهی برای سال آینده آغاز کند.

حسن الیاسی دیگر فرزند خانواده نیز در مزرعه  لوبیا در حال آبیاری است، می‌گوید:در ۳ هزار متر مربع زمین شیب دار امسال یک تن سیر برداشت و ۵ میلیون تومان درآمد کسب کرد و در کشت دوم نیز لوبیا کاشته و توانست حدود ۳ میلون تومان درامد بدست آورد.

مجوز خانه باغ با احیای زمین های شیب دار

کشاورزانی که باغ در زمین های شیب دار مناطق کوهستانی مازندران ایجاد کنند مجوز ساخت خانه باغ دریافت می کنند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: مالکان زمین های شیبدار که باغ‌های بیش از ۵ هزار متر مربع در زمین‌های شیب دار کوهستانی ایجاد کنند می‌توانند از مجوز ساخت خانه باغ ۱۰۰ تا ۱۲۰ متری هم بهره‌مند می شوند.

دلاور حیدرپور افزود: نیاز آبی و بخشی از یارانه نهال این زمین ها با همکاری شرکت آب منطقه ای و بهره گیری از اعتبارات دولتی به متقاضیان پرداخت می شود.

وی کاهش فشار بر زراعت در دشت و بهره گیری از زمین های شیب دار را  از علل اجرای این طرح وزارتخانه ای اعلام کرد و گفت: این طرح در سه استان شمالی کشور درحال اجراست.

فواید تبدیل زمین‌های شیبدار به باغ 

۱- ارتقای سطح درآمد زراعین با ایجاد اشتغال پایدار با هزینه سرانه پایین

۲- جلوگیری از فرسایش فزاینده خاک

۳- حفظ منابع ملی و مهار سیلاب

اما ایجاد اشتغال پایدار در روستاها و توسعه روستایی مزیت دیگر این طرح است، زیرا با اجرای چنین طرح می‌توان معاش روستاییان و کشاورزان را تأمین کرد و آنها دیگر تمایلی به مهاجرت و خالی کردن روستاها نخواهند داشت.

حفظ اراضی شیب‌دار و جلوگیری از خاک‌شویی از محاسن توسعه باغ در اراضی شیب‌دار است و کارشناسان کشاورزی معتقد هستند، اگر دولت کمک کند که به موجب اجرای چنین طرحی دامداری مرتع‌داران و دامداران تهدید نشود و معیشت آنان به خطر نیفتد، متقاضیان این طرح بیشتر خواهند شد.

۶ سال قبل سازمان جهاد کشاورزی مازندران طرح کشت گل محمدی را در منطقه دودانگه ساری به صورت آزمایشی اجرا کرده است، کشاورزان روستا از این طرح و فرصت استقبال کردند.

کشاورز منطقه دودانگه ساری هم در گفتگو با  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ، می‌گوید: یک هکتار از زمین شیب دار را به کشت گل محمدی اختصاص داده است و از نیمه دوم اردیبهشت تا نیمه اول خرداد هنگام برداشت ۲ تن برگ گل می‌چیدند و درآمد خوبی دارد.

یکی از باغداران گل محمدی منطقه می‌گوید: ۳ هکتار از زمین‌های شیبدار را گل محمدی کاشته است و توانست در دوره برداشت ۶ تن برگ گل در هرهکتار برداشت کند.

کشاورز دیگر نیز می‌گوید: ۳۰۰ هکتار از زمین‌های شیبدار منطقه به زیر کشت گل محمدی رفته است  و باغداران منطقه برای فروش محصول خودشان دنبال مشتری و بازار هستند تا محصولات خودشان را بفروشند و برپایی جشنواره گلاب گیری کمک زیادی به معرفی این منطقه و حضور گردشگران و توریست کرده است.

گل محمدی در ایران در مناطق مرتفع و خشک و ارتفاعات ۲ تا ۳ هزار متر بالاتر از سطح دریا کشت می‌شود، استان‌هایی نظیر اصفهان، کرمان، فارس و آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان اصلی گل محمدی در کشور هستند.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ،  طهمورث قاسم‌نژاد مدیر جهاد کشاورزی ساری گفت: ۶۰ هکتار از اراضی شیبدار شهرستان ساری در سال‌های ۸۸ تا ۹۱ به باغ تبدیل شده بود که در چهار سال اخیر به ۶۳۰ هکتار افزایش یافت.

کشت گل محمدی تنها در ساری اجرا نشد ، در روستاهای شیبدار آمل نیز اجرا شده است.

سید حسین اسلامی مدیر جهاد کشاورزی آمل از توسعه و کشت گل محمدی در ۳۷ هکتار از اراضی شیبدار روستا‌های منطقه کوهستانی بالا ، لاریجان این شهرستان خبر داد و گفت: برای توسعه باغ در اراضی شییبدار کم بازده، صیانت از بستر تولید و جلوگیری از فرسایش خاک، طرح احداث باغ ملک آباد در سطح ۵۱.۵ هکتار از اراضی شیبدار این روستا در منطقه کوهستانی لاریجان شهرستان آمل با اعتبار یک هزار و ۹۲۰ میلیون ریال به اتمام رسید.

وی افزود: ۴۶.۵ هکتار از باغات احداث شده به سیاه ریشه مانند سیب با استفاده از پایه رویشی مالینگ و ۵ هکتار به کشت و تولید گل محمدی اختصاص یافته است.

کارشناسان گیاهان دارویی می گویند : گل محمدی خواص دارویی فوق العاده‌ای دارد و موجب برطرف کردن سرفه‌های مزمن، درمان درد‌های شکمی و مشکلات گوارشی، رفع اندوه و غم و اضطراب شده و حتی بوئیدن عطر این گل در درمان افسردگی بسیار موثر  و تولید یک لیتر اسانس گل محمدی نیازمند استفاده از ۴ تن گلبرگ است،

 چهار واحد صنعتی تهیه و تولید عرقیات و عصاره و ماده اولیه دارو‌های گیاهی و ۱۰ واحد سنتی گلاب‌گیری در مازندران وجود دارد.

به لیمو، خالواش، بادرنجبویه، گل همیشه بهار، نعنا فلفلی، موسیر، مارچوبه، رازیانه، شیرین بیان و کاسنی از جمله گیاهان دارویی هستند که در مناطق مختلف استان مازندران قابلیت کشت دارد.

 مزیت مهم تغییر کشت در اراضی شیبدار   

باغداری در زمین‌های شیب دار علاوه بر حفظ منابع آب و خاک موجب تولید و اشتغالزایی است.

برای احداث باغ در زمین های کشاورزی این مناطق، بوته های تمشک ، نهال های سیاه ریشه مانند به، سیب، گیلاس، آلبالو، گردوی پیوندی، فندق، سیب پایه مالینگ،گلابی و هلو استفاده شده است.

آقای حسینی پرورش دهنده تمشک در گفتگو با  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، می گوید:  ۵۰۰ نهال تمشک در مساحت ۳ هزار مترمربع کاشته است و  برای کاهش مصرف آب زیر هر نهال در هر ردیف به صورت لوله کشی یک میکرو جت تعبیه شده است تا مزرعه به صورت قطره‌ ای آبیاری شود.

او می گوید: بوته های تمشک  در این باغ به هر اندازه و  هر روشی که بخواهند نمی‌توانند رشد کنند بلکه برای افزایش تولید و کیفیت محصول ،شاخه‌ ها هرس  و درفاصله‌ های معین حالت تنک کاری شده است.

حسینی در حین چیدن تمشک می گوید : روزانه از هر بوته ۳ تا ۴ کیلو گرم تمشک چیده، بسته بندی و با قیمت هر کیلوگرم ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان به تهران ارسال می‌ شود. 

حسین مولایی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ، گفت: حمایت جهاد کشاورزی در این زمینه سبب جذب سرمایه گذار شده به طوریکه در ۲۲ هکتار از باغات استان سالانه ۶۰ تن تمشک به ارزش ۴۰۰ میلیون تومان برداشت می‌ شود.

وی افزود: برداشت تمشک  در سطح ۲۲ هکتار از باغات مازندران از اوایل تیر ماه آغاز می شود و تا اواخر شهریور ماه ادامه دارد.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: کشت تمشک در شهر‌های آمل، ساری، نور، تنکابن، بهشهر، گلوگاه، رامسر، نوشهر و نکا در حال اجرا است و تمشک مازندران علاوه بر تازه خوری به تهران و دیگر استان‌ های کشور نیز ارسال می‌ شود.

بسته  های  تشویقی جهاد کشاورزی برای توسعه باغ در اراضی شیبدار مازندران

دلاور حیدرپور رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری  ، با بیان اینکه ۴ هزار هکتار از اراضی شیبدار مازندران سه سال اخیر به باغ تبدیل شد ، گفت: توسعه باغ ها در اراضی شیبدار با رویکرد حفظ زمین، حفظ منابع و حفظ آب از سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی است که سازمان جهاد کشاورزی آن را در دستورکار خود دارد.

وی افزود: تثبیت خاک، جلوگیری از فرسایش، تولید، درآمد و اشتغال از اهداف اجرای احداث باغ در اراضی شیبدار است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: ۱۰۰ هزار هکتار اراضی شیبدار در مازندران وجود دارد که باید به باغ یا کشت گیاهان دارویی تبدیل شود.

حیدرپور با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی آمادگی دارد در صورت تخصیص اعتبار احداث باغ در اراضی شیبدار را با سرعت بیشتری اجرا کند، افزود: تمامی اراضی شیبدار در مناطق بالادست باید زیر کشت برود تا پایداری خاک حفظ و سبب تداوم و ایجاد درآمد برای کشاورزان شود.

حسین مولایی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران سیاست سازمان جهاد کشاورزی را توسعه اراضی شیب دار و کم بازده اعلام کرد و گفت: سازمان جهاد کشاورزی مازندران  در چهت توسعه کشت در زمین های شیب دار ، برای احداث باغ تمشک  نیز تسهیلات  ۱۰ میلیون تومانی به کشاورزان پرداخت می‌ کند.

گزارش از آتنا رستمی آله خیلی

انتهای پیام/آ