لاهیجان؛ شهری به زیبایی عروس و ماندگاری تاریخ

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت؛ شهرستان لاهیجان سرزمینی هموار و جلگه‌ای حاصل رسوبات به جا مانده از سفیدرود است که از شمال به دریای خزر، از جنوب به سیاهکل و دیلمان، از غرب به آستانه اشرفیه و از شرق به لنگرود می رسد.

دشتی سرسبز و خرم با آب و هوای مدیترانه‌ای، چشم انداز‌های کوهپایه‌ای شامل باغ‌های چای و مزارع برنج، مناظر دیدنی و تفریحی و قدرت حاصلخیزی اراضی در پای رشته کوه البرز قرار دارد.

لاهیجان، شهر چای و ابریشم

این شهر از قدیمی‌ترین و بزرگترین شهر‌های استان گیلان با موقعیت کم نظیر طبیعی و جغرافیایی و جاذبه‌های گردشگری است که پیشینه تاریخی، غنای علمی و فرهنگی، منابع اقتصادی و کشاورزی ممتاز دارد.

ویژگی‌های منحصر به فرد این شهر کم نیست ولی لاهیجان بیشتر به شهر چای و ابریشم مشهور شده است، چون جایگاه نخست کشت چای در کشور را دارد و در گذشته یکی از مراکز مهم تولید ابریشم بود.

نورالله اکبری، معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری لاهیجان با اشاره به اینکه این شهرستان در شرق گیلان و ۴۵ کیلومتری رشت (مرکز استان) قرار دارد، گفت: شهرستان لاهیجان دارای ۲ بخش (مرکزی و رودبنه) و ۲ شهر (لاهیجان و رودبنه) و ۷ دهستان (آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، لیالستان، لیل، رودبنه و شیرجوپشت) است.

وی با بیان اینکه لاهیجان شهری آمیخته از دیروز و امروز است و محله‌های آن یادآور روزگار حکمرانی فرمانروایان بیه‌پیش است، افزود: برخی از محلات این شهر بر پایه حرفه افراد مانند شعربافان، خمیرکلایه و گابنه، برخی دیگر بر اساس موقعیت جغرافیایی مانند پرده سر و برخی هم بر اساس مجاورت با زیارتگاه‌ها مانند محله امیرشهید نامگذاری شده اند.

معاون فرماندار لاهیجان درباره وجه تسمیه این شهرستان اظهار داشت: اگر این شهر آن چنان که در برخی منابع تاریخی آمده، بنا گذاشته لاهیج بن سام بن نوح است شاید از نام بنیانگذارش ریشه گرفته باشد.

اکبری نام قدیمی لاهیجان را دارالاماره یا دارالامان که بعد‌ها به نام لاهیجان المبارک خوانده شد، اعلام و بیان کرد: این سرزمین در قدیم گاهی به صورت لاجان و زمانی لاهیجان ذکر شد و بعد‌ها به مرور زمان به صورت لاهیجان مصطلح شده است.

وی با اشاره به اینکه روایات مختلفی درباره علت نامگذاری لاهیجان در طول دوران نقل شده است، افزود: از سویی نام لاهیجان را مرکب از واژه‌های لاه به معنی ابریشم، ی=یای نسبت و جان=گان پسوند مکان دانسته‌اند، زیرا آبادی‌های لاهیجان در گذشته از مراکز مهم تولید پیله ابریشم و تهیه دستباف‌های ابریشمی بوده است.

جاذبه‌های طبیعی و گردشگری لاهیجان

لاهیجان، عروس شهر‌های گیلان و از زیباترین مناطق گردشگری ایران با داشتن جاذبه‌ها و اماکن دیدنی در تمام طول سال به خصوص ایام تعطیلات میزبان مهمانان و مسافران بسیار است.

معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری لاهیجان با اشاره به اینکه این شهرستان با سابقه تاریخی، جاذبه‌های فراوان خدادادی و مناظر فرحبخش از مهم‌ترین مناطق گردشگری گیلان و ایران است، گفت: دریای خزر در شمال شهرستان و کوه سرسبز البرز در جنوب آن با هوایی مطبوع و چشم انداز‌های زیبا بهترین و برترین موقعیت گردشگری را برای لاهیجان رقم زده اند.

اکبری افزود: مجموعه تفریحی بام سبز، شیطان کوه، آبشار مصنوعی، استخر، تله کابین و شهر بازی، باغ ملی، ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی و درختان بومی، تالاب‌ها و مرداب ها، رودخانه ها، جنگل، روستا‌های بکر با آب و هوای پاک و معتدل، مراتع وسیع برنج، باغ‌های چشم نواز چای و توت و مرکبات، پارک‌ها و سواحل از جمله جا‌های دیدنی شهرستان لاهیجان است.

وی به جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی لاهیجان اشاره کرد و یادآور شد: مسجد جامع لاهیجان، مسجد اکبریه، بقعه چهارپادشاهان، بقعه امیرشمس الدین، مقبره شیخ زاهد گیلانی، آرامگاه کاشف السلطنه (موزه تاریخ چای ایران)، پل خشتی لاهیجان، حمام گلشن و دیگر بقاع متبرکه، مساجد متعدد با قدمت بسیار از اماکن سیاحتی و زیارتی و آثار تاریخی گردشگر پذیر این شهرستان است.

چای و کلوچه، سوغات معروف لاهیجان

معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری لاهیجان سوغات و محصولات این شهرستان را فراوان برشمرد و گفت: چای بسیار خوش عطر و اصیل ایرانی بهترین سوغات لاهیجان، کلوچه‌های سنتی و کوکی مخصوص شهر لاهیجان، برنج با کیفیت و خوش عطر و پخت از سوغات‌های معروف و مهم این شهرستان است.

اکبری افزود: محصولات غذایی مانند انواع مربا‌ها (تمشک، بهار نارنج و بالنگ) و ترشی‌ها (سیر ترشی) و انواع رب‌های خوشمزه (انار، انگور، گوجه) و نان‌های محلی و سنتی، ماهی تازه صید شده، ماهی شور و دودی و صنایع دستی از دیگر سوغات‌های شهرستان زیبای لاهیجان است.

وی تصریح کرد: گذشته از کشاورزی (کشت چای، برنج، حبوبات، درختان میوه، پرورش گل و گیاه)، پرورش کرم ابریشم، صید ماهی، شکار و صنایع دستی (بامبوبافی، حصیربافی و صنایع چوبی) از جمله فعالیت‌های اقتصادی این منطقه است.

لاهیجان، مقر حکومت سادات کیایی

با توجه به قدمت تاریخی شهرستان لاهیجان، بنا‌های گوناگونی از دوره‌های مختلف در این شهر به جا مانده است که میراث بسیار ارزنده‌ای به شمار می‌آیند. بقعه چهار پادشاهان یا چهار پادشاه یکی از آثار تاریخی این شهر و مدفن ۴ تن از شاهان کیایی بیه پیش است.

ولی جهانی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان آخرین بازسازی و مرمت این بنای تاریخی را مربوط به سال ۹۵ دانست و گفت: بقعه چهار پادشاهان مرقد سید رضی کیا، والی گیلان از سلسله سادات کیایی در قرن ۷ و ۸ هجری قمری و ۳ تن از مشاهیر و بزرگان آن دوران است.

وی با اشاره به اینکه این محل در ابتدا مرقد سید خور کیا (سال ۶۴۷ ه. ق) بود، افزود: سیدعلی کیا، سید رضی کیا و سید یحیی کیا از دیگر سادات کیایی هستند که بعد‌ها در جوار سید خور کیا به خاک سپرده شدند و این محل به نام چهار پادشاهان شهرت پیدا کرد.

چهار پادشاهان لاهیجان

معاون میراث فرهنگی استان گیلان با بیان اینکه بنای چهار پادشاه شامل بقعه و مسجد از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی لاهیجان است که در ابتدای خیابان کاشف این شهر در میدانی به همین نام قرار دارد، اظهار داشت: بنای چهار پادشاه به عنوان نخستین اثر تاریخی استان گیلان با شماره ۳۲۲ در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۱۷ ه. ش. در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

جهانی به معماری، تزئینات، نقاشی‌ها و دیوارنگاری‌های این بنای ملی اشاره و تصریح کرد: نگارش اشعار ترجیع بند محتشم کاشانی به شکل گچ بری با خط نستعلیق، تصاویر مراسم مذهبی بر روی دیوار ایوان، نقاشی‌های زیبا از میدان رزم کربلا و سواران آن حادثه در اطراف اتاق سید خورکیا، منبت کاری درب ها، کاشی کاری‌های هفت رنگ و نقوش گل و مرغ از دیگر زیبایی‌های بنای چهار پادشاهان است.

تالاب امیرکلایه، زیستگاه پرندگان مهاجر

تالاب بین المللی امیرکلایه در شمال شهرستان لاهیجان پناهگاه حیات وحش و زیستگاه موقت پرندگان مهاجری است که برای زمستان گذرانی مهمان این تالاب زیبا می‌شوند.

مهاجرت پرندگان به تالاب‌های گیلان از عرض‌های شمالی کره زمین همزمان با سرد شدن هوا و محدودیت منابع غذایی در این مناطق، از شهریور ماه هر سال آغاز می‌شود و این پرندگان تا اواخر اسفند ماه و نهایتا تا اوایل فروردین ماه، در تالاب‌های استان می‌مانند و از منابع غذایی آن تغذیه می‌کنند.

علی امیری، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لاهیجان با بیان اینکه تالاب بین المللی امیرکلایه یکی از بهترین زیستگاه‌های پرندگان در فصل مهاجرت آن‌ها است، گفت: هر ساله در شرایط مناسب آب و هوایی بین ۵۰ تا ۶۰ هزار انواع مختلف پرندگان به این تالاب مهاجرت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه تالاب امیرکلایه به علت شرایط خاص اکولوژیکی میزبان بیش از ۱۴۷ گونه پرنده بومی و مهاجر است، افزود: این اکوسیستم آبی به عنوان زیستگاه هر سال پذیرای گونه‌های مختلفی، چون انواع قو، فلامینگو، اردک، غاز‌های وحشی، خوتکا، چنگر، گیلار، پلیکان و ده‌ها گونه دیگر از پرندگان مهاجر است.

پناهگاهی برای حیات وحش

رئیس محیط زیست لاهیجان اظهار داشت: خزندگانی مانند انواع مار‌ها و سوسمارها، دوزیستانی، چون قورباغه‌ها و لاک پشت ها، انواع پستانداران از جمله راسو، شغال‌ها و گربه‌های جنگلی، شنگ یا سمور آبی و ۱۵ گونه ماهی در تالاب امیر کلایه مشاهده شده است.

امیری با بیان اینکه این تالاب زیستگاه گونه‌های گیاهی آبزی بی نظیری مانند نیلوفر سفید، نیلوفر آبی، لاله تالابی، مریم آبی، عدسک، پسته دریایی و سایر گیاهان رطوبت پسند است، گفت: این تالاب ساحلی از معدود محیط‌های تالابی آب شیرین است که در یک کیلومتری دریا قرار دارد و توسط آب باران و چشمه‌های زیرزمینی تغذیه می‌شود.

وی آتش سوزی ها، برداشت آب، شکار و صید غیرمجاز، تصرفات اراضی، ورود سموم کشاورزی از طریق زهکشی آب مزارع را از مهم‌ترین عوامل تهدید کننده این پناهگاه حیات وحش دانست و افزود: تالاب امیر کلایه علاوه بر اینکه نقش مهمی در حیات گونه‌های موجودات آبزی و غیرآبزی منطقه دارد، در مباحث مختلف اقتصادی، زیست محیطی، نگهداری آب، حفظ اکو سیستم، اشتغالزایی، اکوتوریسم نیز اهمیت بسزایی دارد.

شال کول، یک تالاب بین المللی

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لاهیجان بیان کرد: تالاب بین المللی امیرکلایه با یک هزار و ۲۳۲ هکتار وسعت زیستگاه و پناهگاه حیات وحش و از مناطق محافظت شده ای است که ورود به آن برای عموم آزاد نیست و تنها با هماهنگی و مجوز اداره محیط زیست مساعدت‌هایی صورت می‌گیرد.

امیری با اشاره به اینکه پناهگاه حیات وحش امیرکلایه در ۳۰ کیلومتری شمال لاهیجان و در دهستان شیرجوپشت بخش رودبنه این شهرستان قرار دارد، گفت: این اکوسیستم آبی که در گذشته به آن "شال کول" می گفتند، در کنوانسیون رامسر درسال ۱۳۵۴ با توجه به جاذبه‌ها و ویژگی‌های اکولوژیکی‌اش با نام تالاب امیرکلایه در فهرست تالاب‌های بین‌المللی قرار گرفت.

چی چی نی کوتی کجاست؟

بسیاری از مردم شهر‌های بزرگ آرزوی گردش در مناطق بکر طبیعت برای فرار از شلوغی و ترافیک و آلودگی را دارند. هر چه دنج‌تر و خلوت‌تر و ناشناخته‌تر بهتر حتی اگر امکانات کافی برای مسافران نداشته باشد.

استان گیلان از این مناطق سبز و آرام و رویایی زیاد دارد، اما آن قدر که طبیعت بی دفاع شمال در سال‌های اخیر (به خصوص ایام تعطیل) مورد هجوم و تخریب برخی گردشگران بی ملاحظه و آشغال ریز به بهانه طبیعت گردی قرار گرفت، ترجیح بر این است نقاط بکر و طبیعت محافظت نشده‌ای که زیربنای توریسم ندارد، به عنوان جاذبه گردشگری معرفی نشود.

چی چی نی کوتی با جمعیت ۱۲۸ نفری یکی از این روستا‌های زیباست که البته خیلی ناشناخته نیست. این روستای کوهپایه‌ای در ۱۵ کیلومتری لاهیجان در دهستان آهندان از توابع بخش مرکزی این شهرستان قرار دارد.

سمانه حسینی نوید، بخشدار مرکزی شهرستان لاهیجان چی چی نی کوتی را به معنای لانه گنجشک دانست و گفت: "چی چی نی" نوعی گنجشک است که در این منطقه زیست می‌کند.

وی با بیان اینکه این روستا ۵۴ خانوار دارد که از راه کشاورزی امرار معاش می‌کنند، افزود: مردم روستا علاوه بر برنجکاری به چایکاری، پرورش کرم ابریشم (نوغانداری) و زنبورداری اشتغال دارند.

بخشدار مرکزی لاهیجان از جنگل‌های سرسبز با انواع گونه‌های درختی خاص از جمله صنوبر، توسکا و راش به عنوان جاذبه طبیعی این روستا یاد کرد و اظهار داشت: گونه‌های گیاهی، چون تمشک وحشی و جانوران متنوعی مانند شغال، روباه، کفتار و خرس قهوه‌ای در این منطقه دیده شده است.

حسینی با اشاره به اینکه روستای چی چی نی کوتی حدود نیم ساعت با شهر لاهیجان فاصله دارد، تصریح کرد: آب و هوای پاک، شالیزارها، باغ‌های چای، مناظر چشم نواز و طبیعت بکر و دل انگیز از ویژگی‌های این روستای سرسبز در شهرستان زیبای لاهیجان است.

لاهیجان، نگین ناب طبیعت ایران زمین

لاهیجان این عروس زیبای شهر‌های گیلان با تاریخی کهن، مناظر دیدنی، روستا‌های سرسبز و چشم‌انداز‌های کم نظیر طبیعت، چون نگینی ناب در میان مناطق گردشگری ایران زمین می‌درخشد و در تمام طول سال میزبان جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است.

گزارش از سکینه عاشوری پاشاکی

انتهای پیام/ع