اشتیاق ترامپ برای دیدار با مقامات ایران؛ واقعی یا نمایشی؟

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، اظهارات مقامات کاخ سفید طی ماه‌های اخیر درباره آمادگی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای دیدار با مقامات ایران باعث شده است که هفتاد و سومین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با دقت و حساسیت بیشتری از سوی رسانه‌های جهان دنبال شود.

ترامپ از زمان خروج از برجام در اردیبهشت سال جاری بیش از پانزده بار (یعنی تقریبا هفته‌ای یکبار) در سخنرانی‌ها، ملاقات‌ها یا در توییت‌های خود علنا یا تلویحا از تمایل خود برای دیدار با رئیس‌جمهور ایران سخن گفته که آخرین مورد آن به دیدار با امیر کویت در کاخ سفید باز می‌گردد.

در این میان، مقامات دولت او نیز در مصاحبه با رسانه‌های مختلف مدعی شده‌اند که "رئیس‌جمهور آمریکا آماده ملاقات با رهبران ایران است" و با سفر سران جهان به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، این درخواست‌ها پررنگ‌تر از قبل شده‌اند؛ به طوریکه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز یکشنبه در مصاحبه با ان‌بی‌سی صریحا اعلام کرد ترامپ مایل است با روحانی در حاشیه نشست مجمع عمومی دیدار کند.

اما چرا ترامپ تا این اندازه مشتاق به ملاقات با مقامات ایران است و چه هدفی را در پس این اظهارات جستجو می‌کند؟ برای کسانی که از نزدیک تحولات داخلی آمریکا را دنبال می‌کنند، پاسخ به این پرسش چندان دشوار نیست. سوای هدف نخستی که مقامات آمریکایی از طرح چنین پیشنهاداتی برای اختلاف‌افکنی و ایجاد شکاف میان مردم و حاکمیت دنبال می‌کنند، مساله اصلی به ناکامی ترامپ در عرصه سیاست خارجی و تاثیری که این ناکامی می‌تواند بر نتایج انتخابات ماه آینده کنگره داشته باشد، باز می‌گردد.

به بیان دیگر، ترامپ به دلیل انتقادات شدیدی که در عرصه سیاست خارجی بر او وارد است، برای مقاصد سیاسی داخلی خود و جلوگیری از شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای آتی به یک «دستاورد دیپلماتیک ملموس و قابل عرضه» نیاز دارد؛ بویژه آنکه تلاش‌های دیپلماتیک او و دولتش در رابطه با کره شمالی نیز بر خلاف پروپاگاندای رسانه‌ای سنگین آنها نتایج عملی قابل‌قبولی به همراه نداشته است.

به همین دلیل، ترامپ با وجود آنکه بی‌تعهدی خود را نسبت به توافقات مهم بین‌المللی از جمله برجام، توافق آب و هوایی پاریس، پیمان تجاری دو سوی اقیانوس آرام (ترنس-پسیفیک) و قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) به اثبات رسانده، اکنون تنها به دنبال این است که با یک مقام ایرانی در یک قاب قرار بگیرد تا شاید بتواند با منافع انتخاباتی ولو زودگذری که از این دیدار به دست می‌آورد، از پیامدهای سیاسی خروج از برجام و پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات نوامبر جلوگیری کند.

افزون بر این، در کنار موانع متعددی که تسلط دموکرات‌ها بر کنگره می‌تواند در برابر برنامه کاری ترامپ ایجاد کند، تشدید گمانه‌زنی‌ها درباره استیضاح احتمالی او نیز این روزها بر بار نگرانی‌های میلیاردر نیویورکی افزوده است؛ مخصوصا آنکه نظرسنجی‌های انتخاباتی هفته‌های اخیر نیز حاکی از پیروزی احتمالی دموکرات‌ها در انتخابات مجلس نمایندگان و مجلس سنا هستند.

مخالفان ترامپ از ابتدای ریاست‌جمهوری او امیدوار بوده‌اند که اثبات تبانی ستاد انتخاباتی او با روس‌ها از سوی بازپرس ویژه این پرونده بتواند برای اولین بار در تاریخ ایالات متحده یک رئیس‌جمهور را از قدرت پایین بکشد اما اکنون رسوایی داشتن رابطه جنسی با یک بازیگر زن فیلم‌های مستهجن که هر روز جزئیات جدیدی از آن منتشر می‌شود و اعترافاتی که وکیل سابق او اخیرا علیه تخلفات مالی او در زمان انتخابات انجام داده، کار را به جایی رسانده که ترامپ اکنون به ملاقات با یک مقام ایرانی به عنوان فرصتی برای خارج شدن از زیر بار فشارها و فرار از استیضاح نگاه می‌کند.

در این میان، نامحبوب بودن ترامپ برای قشر قابل توجهی از جامعه آمریکا و سیاست‌های جنجالی او در رابطه با همسایگان، متحدان اروپایی، شرکای تجاری و ناتو و همچنین بی‌توجهی او به پیمان‌ها و توافقات بین‌المللی نیز باعث شده واژه استیضاح بیش از هر رئیس‌جمهور دیگری با نام او همنشین شود و اگر او نتواند به هر طریقی، شانس موفقیت انتخاباتی جمهوری‌خواهان را تا ماه نوامبر افزایش دهد، بعید نیست که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال استیضاح و برکناری او رنگ واقعیت به خود بگیرد.

در چنین شرایطی، نیاز او به رویارویی مستقیم با مقامات ایرانی باعث شد که پس از رد پیشنهاد مذاکره او از سوی ایران، «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل ماه گذشته اعلام کند که رئیس‌جمهور آمریکا در 26 سپتامبر (4 مهر) همزمان با برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، [در اقدامی غیرمعمول] ریاست نشستی را درباره ایران در شورای امنیت سازمان ملل برعهده خواهد گرفت و روحانی نیز می‌تواند در این نشست شرکت کند!

پس از آنکه مشاوران کاخ سفید هشدار دادند که برگزاری چنین نشستی، این فرصت را در اختیار نماینده ایران قرار خواهد داد تا به انتقاد از آمریکا در شورای امنیت بپردازد، مقامات آمریکایی با عقب‌نشینی از موضع اولیه خود اعلام کردند موضوع این نشست گسترده‌تر از بحث درباره ایران خواهد بود اما ترامپ جمعه گذشته مجددا در اقدامی هدفمند در توییتر خود به صراحت عنوان کرد که موضوع نشستی که روز چهارشنبه (فردا) ریاست آن را در شورای امنیت برعهده خواهد داشت، "ایران" خواهد بود تا شاید به نوشته بلومبرگ، از این طریق، سرانجام مواجهه‌ای بین او و روحانی در سازمان ملل صورت گیرد.

اما روحانی همانطورکه روز شنبه در یادداشتی برای واشنگتن‌پست نوشت که پیشنهاد مذاکره‌ی ترامپ، صادقانه و واقعی نیست، روز گذشته نیز در نشستی که در نیویورک با مدیران رسانه‌ای آمریکا داشت با این عبارت که «شما با کسی می‌نشینید و قهوه می‌خورید که به تغییر رفتارش امید داشته باشید"، عملا هرگونه دیدار و مواجهه با رئیس‌جمهور آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را برای کسانی که در آمریکا منتظر شنیدن پاسخ مستقیمی از زبان او بودند، منتفی اعلام کرد.

نویسنده: مهدی حاجت‌پور

انتهای پیام/