سهرین مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوان ایرانی در شمال غرب كشور

به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان ، منطقه دشت سهرین، در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال غرب زنجان قرار دارد این دشت زیبا با وسعتی بیش از سی هزار هکتار در قسمت شمال شهر زنجان و تنها مأمن آهوان شمال غرب کشور است.

 

دشت آهو خیز سهرین قسمتی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد است که یکی از مناطق با ارزش ایران محسوب می‌شود، عرض متوسط این دشت ده تا دوازده کیلومتر و متوسط ارتفاع آن ۱۶۵۰ متر و شیب متوسط دشت سهرین دو تا سه درصد به سمت جنوب غربی است، این دشت جزء یکی از دشت‌های مهم استان زنجان است.

 

شاید سال‌های نه چندان دور راهت که به این دشت می‌افتاد می‌توانستی نظاره گر چشمانی زیبا، راه رفتن آهسته و خرامان، آهوان این دشت باشی، اما امروزه بدلیل کاهش جمعیت این حیوانات زیبا دیدن این موجودات با چشمان غیر مسلح به ندرت پیش می‌آید.

از زیبایی‌های مهم دشت سهرین که یکی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه محسوب می‌شود، این موجودات زیبا هستند که به طور پراکنده از خردادماه تا آذرماه هر سال در این منطقه دیده می‌شوند، اما به علت توسعه راهها، خطوط انتقال برق و گاز و توسعه شهر‌ها و مراکز مسکونی، روند گذر آهوان را مختل و اثرات سوء خود را نمایان ساخت و لزوم حفاظت این منطقه اجتناب ناپذیر شد و در نهایت در بهمن ۵۷ با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در قالب بخشی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.

 

 

وحوش و پستانداران دیگری نظیر گرگ، شغال، روباه معمولی، رودک، تشی، گراز، خرگوش و پرندگانی، چون باقرقره شکم سیاه، کبوتر چاهی، کبک معمولی، سارگپه پابلند، عقاب طلایی، بحری، دلیجه، انواع چکاوک، زنبورخوار، جغدکوچک، سارصورتی و طرلان علاوه بر این آهوی زیبا در این زیستگاه زندگی می‌کنند.

غفور بدری یکی از محیط بانان منطقه حفاظت شده سرخ آباد  ۲۰ سال از عمر خود را در نقطه به نقطه این منطقه و دشت سهرین صرف حراست از مناطق حفاظت شده به ویژه آهوان این دشت و مقابله با متخلفان و شکارچیان کرده است.

وی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان می گوید: با وجود همه سختی‌ها و مشکلات طاقت فرسای این شغل مدت ۲۰ سال است که با عشق و علاقه انجام وظیفه می‌کنم و در این مدت شاهد صحنه‌های بسیار زییایی در حیات وحش استان بودم.

 

بدری می‌گوید: با اینکه حیات وحش در برخی موارد شاهد بی رحمی‌ها از جانب افرادی بوده است، ولی بسیاری از هموطنانمان علاقه زیادی به حراست و حفاظت از حیات وحش دارند به طور مثال در پی تماس اهالی روستای بهرام بیگ از منطقه قره پشتلو با سازمان راهی این روستا شدیم، وقتی به این روستا رسیدیم مشاهده کردیم که خانواده‌ای از یک بره آهو که مادرش را از دست داده بود با چه علاقه‌ای مراقبت می‌کردند آن‌ها به ما گفتند که هر روز چند نفر از اهالی روستا برای تغذیه بره آهو شیر اهدا می‌کنند.

این محیط بان می‌ افزاید : وقتی این همه علاقه را در بین اهالی روستا برای نجات جان بره آهو دیدم فهمیدم تک تک افراد می‌توانند به عنوان یک محیط بان حافظ حیات وحش باشند.

 

وی تاکید کرد: با وجود شرایط دشوار و حقوق کم  با تمام علاقه به صورت شبانه روزی در حراست و حفاظت از حیات وحش استان تلاش خواهیم کرد و از مردم استان نیز می‌خواهیم ما را در انجام این وظیفه یاری کنند.

آب سالان مدیر کل محیط زیست استان زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان ؛گفت: حدود ۲۴۰ هزار هکتار منطقه حفاظت شده و ۲۶۰ هزار هکتار مناطقه شکار ممنوع در استان وجود دارد.

 

وی افزود: در این مناطق گونه‌های شاخصی همچون آهو، قوچ، میش، کل و بز و انواع پستانداران و انواع پرندگان زیست می‌کنند.

آب سالان  تصریح کرد: آهوان دشت سهرین تنها گونه باز مانده از آهوان شمالغرب کشور می‌باشد که در نوع خود بی نظیر است، چرا که گسترش شهر‌ها و مسدود شدن مسیر‌های گدار آهوان که از دشت مغان آذربایجان‌غربی تا دشت قم بوده باعث بومی شدن این گونه‌ها در این استان شده است.

وی ادامه داد :امروزه این زیستگاه به دلایل مختلفی، چون فعالیت‌های کشاورزی، کشت‌های گسترده، وجود سگ‌های گله و ولگرد، تغییر کاربری زمین‌های منطقه، توسعه غیر اصولی زمین‌های کشاورزی، تبدیل زمین‌های دیم گسترده به قطعه‌های کوچک، قطعه بندی و جزیره‌ای شدن زیستگاه، حفر بی رویه چاه‌های مجاز و غیرمجاز، خشکسالی و سرمای نامتعارف، احداث جاده در جوار زیستگاه‌های اصلی، فعالیت‌های معدنی، راهسازی وتردد وسایط نقلیه و شکار غیرمجاز، ناامن شده و کاهش جمعیت آهوان این دشت را موجب شده و این گونه جانوری را در معرض تهدید قرار داده است.

مدیر کل محیط زیست استان زنجان افزود: آخرین سرشماری سال ۹۶ حدود ۱۱۰۰ راس آهو شمارش شده است که نسبت به سال ۹۵ افزایش شاهد افزایش جزئی بوده ایم، ولی این نسبت به ۱۰ سال گذشته حاکی از کاهش جمعیت این گونه از جانوران است .

 

وی با بیان اینکه امنیت این گونه‌ها با حفاظت‌های شبانه روزی با گشت و کنترل محیط بانان مستقر در منطقه انجام می‌گیرد و در برخی نقاط هم از طریق دوربین‌های مدار بسته کنترل می‌گردد تصریح کرد: آهوان آسیب دیده که در اثر تصادف و یا هر دلیلی مصدوم باشند به مرکز نگهداری و تیمار که درمزرعه محیط زیست ایجاد شده است انتقال و با مراقبت‌های ویژه بهبود می‌یابد.

قره چلو  رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش حفاظت محیط زیست استان زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان  با بیان اینکه که دشت سهرین حدود ۳۰هزار هکتار است و این منطقه فقط با ۱۰ نفر نیرو مدیریت و محافظت می‌شود افزود: تمامی محیط بانان که در استان هستند به نوعی در اثر تصادف در ماموریت یا درگیری با متخلفین آسیب دیده اند که این نوع خطرات در مناطق حفاظت شده خیلی بیشتر است.

وی با اشاره به مشکلات و چالش‌های پیشرو در حوزه حفاظت محیط زیست و شکار‌های غیر مجاز در این منطقه؛ کمبود نیروی انسانی، تجهیزات حفاظتی و تغییر کاربری غیر مجاز، و عدم توازن مبالغ پرداختی به نیرو‌های یگان در قبال وظایف و ماموریت‌ها، ضعف قوانین در خصوص شکار غیر مجازات (مجازات ناچیز)، و افزایش سلاح قاچاق، و تبدیل سلاح غیر مجاز به مجاز و تحویل به مردم بدون آموزش‌های لازم از جمله این مشکلات عنوان کرد.

مدیر کل محیط زیست استان زنجان همچنین افزود: ضرر و زیان هر گونه شکار شده ۱۰ میلیون تومان است که به جز جریمه شکار غیر مجاز گونه آهو، توسط مقام قضائی نیز محکومیت حبس و پرداخت جزای نقدی نیز در پی خواهد داشت.

قره چه لو با بیان اینکه تغذیه زمستانی وحوش همه ساله در مناطقی، چون دشت سهرین، طارم، ماهنشان و فیله خاصه، صورت می‌گیرد گفت: امسال نیز با سرد شدن هوا پیش بینی‌های لازم برای تامین علوفه آهوان دشت سهرین صورت گرفته است و در صورت نیاز و تغییر آب و هوا این علوفه برای مصرف آهوان اختصاص می‌یابد.

 

 

وی تصریح کرد: محیط‌بانان به صورت مستمر در حیات وحش مشغول به فعالیت بوده و نظارت لازم را بر تحرکات در این مناطق دارند.

قره چه لو با اشاره به اینکه بر اساس آخرین آمار جمعیت این آهوان بیش از یک هزار رأس بوده است خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک سرشماری از آهوان دشت سهرین به منظور ارزیابی از شرایط و وضعیت این گونه حیوانات در استان زنجان انجام شود.

 

 

زهرا نصیری 

 

انتهای پیام/ن