به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،در سالی که گذشت اتفاقات مهمی در عرصه سیاست خارجی کشورمان رخ داد از پایان داعش تا خروجی یکجانبه آمریکا از برجام نقاط عطف و مهمی در تعاملات ما با جهان خارج بود؛می توان گفت سال 97 در حالی به پایان رسید که کشورمان در منطقه به دستاوردهای مهمی رسید اما در تعاملات بین المللی خود با تنش بزرگ ومهمی هم چون آمریکای ترامپ زده روبرو شد که این امر خللی جدی را در ادامه راه برجام ایجاد کرد با توجه به این تحولات گفتوگویی را با سید محمد علی حسینی سخنگوی سابق دستگاه دیپلماسی کشورمان که پیش از این نیز مسئولیت سفارت کشورمان در ایتالیا را نیز برعهده داشته را ترتیب دادیم تا با سوالاتمان مروری بر مهم ترین وقایع سیاست خارجی در سال 97 داشته باشیم.
اینستکس موجب بی اعتمادی به اروپاییها شد
1-اینستکس کانال مالی هست که اروپاییها بعد از چند ماه تاخیر برای حفظ برجام و ادامه دار بودن تعاملات مالی ایران ارائه دادند. انتقادات زیادی را نسبت به آن مطرح شده است مانند اینکه این کانال تنها نفت در برابر کالا است. با توجه به این مسئله ارزیابی شما از کارکرد این کانال مالی چیست؟ آیا این کنال تنها ابزاری برای حفظ تعهدات ایران در برجام نیست؟
هنوز نمیتوان در باره کارکرد این کانال مالی صحبتی کرد و یا ارزیابی دقیقی را ارائه داد. علت این امر آن است که سه کشور اروپایی صرفا طی بیانیهای ایجاد این کانال را اعلام کردند، اما هیچ زمانی را برای راه اندازی عملیاتی آن مشخص نکردند. بررسی جزئیات این ساز و کار نیز به آینده موکول شده است. فعلا صحبت از آن میکنند که اینستکس در گام اول مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را شامل میشود. ضمنا راه اندازی این کانال نیاز به تزریق پول در آن دارد؛ این در حالی است که اروپائیان در حال حاضر نفتی از ایران نمیخرند که عواید حاصل از آن به این کانال تزریق شود. سوالاتی از این دست در باره اینستکس وجود دارد که موجب افزایش بی اعتمادی به طرف اروپایی در این قضیه شده است.
سوگیری های سیاسی در تصویب معهدات بین المللی نظرات کارشناسی را به محاق می برد
۲-بد عهدی کشورهای غربی در حالی در برجام مشخص شد و که طی چند ماه اخیر تصویب افای تی اف در پیچ و خم مجلس و مجمع تشخیص مصلحت قرار دارد با توجه به این مسئله و بد عهدیهای چند باره اروپا و آمریکا آیا پیوستن به این معاهدات به نفع کشورمان است؟
بدون تردید آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی، بدعهدی و بداخلاقی خود را در بزنگاههای مختلف به اثبات رسانده اند. با این وجود نمیتوان یک پاسخ کلی در رد یا قبول پیوستن به این معاهدات داد. ضرورت پیوستن، منافع و هزینههای پیوستن یا عدم قبول هر یک از معاهدات و ساز و کارهای بین المللی نیاز به بررسی همه جانبه آنها توسط کارشناسان و مسئولین ذیربط دارد. متاسفانه به دلیل فضای سنگین سیاسی داخلی و رقابت تند و بی قاعده گرایشات مختلف سیاسی، در بسیاری از مواقع بررسی کارشناسی و قانونمند این ساز و کارهای بین المللی با مشکل مواجه شده و سریعا به شکل گیری یک دوقطبی مخالف و موافق منتهی میشود. در چنین حالتی منافع ملی غالبا نادیده گرفته میشود. بنظرم الان که بررسی این قضیه روند قانونی خود را در مجمع تشخیص مصلحت طی میکند بهتر است نظرات کارشناسی موافق و مخالف و یا نظرات اصلاحی و تکمیلی کارشناسان به درون مجمع و کمیسیونهای ذیربط آن منتقل شود تا تصمیم گیری اعضای محترممجمع را تسهیل و از دقت عمل بالاتری برخوردار نماید.
به نتیجه رسیدن آستانه فرایندی زمان بر است
۳-با توجه به نشستهای چندگانه آستانه برای حل و فصل بحران سوریه آینده گفتگوهای بین ایران ترکیه و روسیه را چگونه ارزیابی میکنید آیا میتوانیم چشم انداز آخرین نشست آستانه را یک بار برای همیشه ترسیم کنیم؟
خیر. به این دلیل که پیچیدگی شرایط، تعدد بازیگران، دخالتهای تخریبی آمریکا و برخی از هم پیمانان غربی، عربی و صهیونیستی آن و همچنین سرنوشت ساز بودن هرگونه راه حل پیشنهادی که باید همه جانبه و فراگیر نیز باشد، فرآیند طولانی و زمان بری را رقم خواهد زد.
تغییر سیاست ها نسبت به عربستان به تصمیم این کشور باز می گردد
۴-با توجه به تحولات و تنشهای صورت گرفته بین تهران و ریاض آینده تعاملات این دو کشور در منطقه را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا میتوانیم سال آینده را سال تنش زدایی روابط بین ایران و عربستان بدانیم؟
این بستگی به تصمیم عربستان در تغییر اساسی رویکرد خود نسبت به قضایای مختلف منطقهای دارد. ریاض، چند سالی است که بر اساس یک رویکرد جاه طلبانه، اتکاء به اخبار و اطلاعات غلط، ارزیابی ناصواب از میزان توانمندی خود و همچنین اشتباه راهبردی محاسباتی، مرتکب اعمال فاجعه آمیزی در منطقه شده است. فاصله گرفتن از این رویه که هزینههای سنگین انسانی، اقتصادی، امنیتی و زیرساختی در منطقه ببار آورده، میتواند فضای جدیدی را برای عربستان بوجود آورد.
گفتوگوهای دیپلماتیک و رایزنی های امنیتی راهگشای امنیت مرزهای شرقی است
۵-با توجه به نا امنی که در مرزهای شرقی کشورمان در ماههای اخیر به وجود آمده است بهترین راهکار برای جلوگیری از این اتفاقات را چه میدانید؟ آیا تنها گفتگوهای دیپلماتیک با دولت پاکستان میتواند راه حل چنین موضوعی است؟
ناامنی در مرزهای شرقی کشورمان به دلیل نفوذ گروهکهای تروریستی از داخل خاک پاکستان به خاک ایران دارای ابعاد سیاسی، امنیتی و نظامی است و مقابله با آن تصمیمی حکیمانه، مقتدرانه و هماهنگ را میطلبد. حاکمیت پاکستان باید با مسئولیت پذیری بیشتر و با هدف صیانت از روابط برادرانه و عمیق دو کشور، راههای نفوذ این گروهکها را ببندد و چنانچه نهادی داخلی و یا کشوری خارجی از این نیروهای تروریستی حمایت میکند، آنان را شناسائی نموده و برخورد قاطعی با آنها داشته باشد؛ چرا که ادامه این وضعیت برای جمهوری اسلامی، غیرقابل تحمل بوده و شک و تردیدها را در باره حسن نیت نهادهای ذیریط و مسئول طرف پاکستانی افزایش میدهد.گفتوگوهای دیپلماتیک و همچنین رایزنیهای امنیتی و نظامی بین دو کشور میتواند راهگشا باشد. در عین حال حق مجازات و انتقام از گروهک تروریستی عامل این جنایت، محفوظ و باید در موقع مناسب و مقتضی به اجراء در آید.
عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی راه به جایی نخواهد برد
۶- به نظر شما عادی سازی تعاملات با رژیم صهیونیستی از سوی برخی کشورهای عرب منطقه سرآغاز تحولی بزرگ در منطقه است؟
اقدام برخی از کشورهای عربی جهت عادی سازی روابط خود با این رژیم اشغالگر، نژادپرست و تروریستی، اتفاقی شرم آور است و البته سابقه چند دهه گذشته نشان داده که به دلیل مخالفت و نیز نفرت تودههای مردم مسلمان منطقه و همچنین روش خائنانه رژیم صهیونیستی نسبت به طرفهای سازشکار عربی، راه به جایی نخواهد برد.
فضاسازی برای جنگ با هدف حفظ ایران در برجام صورت می گیرد
۷-برخی رسانهها و اندیشکدههای آمریکایی این موضوع را تحلیل کردند که تمام تلاش آمریکا برای وادار کردن ایران در جهت خروج از برجام و راه اندازی جنگ علیه کشورمان است این موضوع چقدر به واقعیت نزدیک است؟
این سناریو از سوی کسانی دنبال میشود که قصد دارند با ایجاد رعب و ترس از احتمال آغاز جنگ، ایران را تحت هر شرایطی در برجام نگه داشته و بدون آنکه بهره متقابلی از آن ببرد، ملزم به رعایت تعهدات یکجانبه بنمایند.آمریکا به دلیل مشکلات متعدد داخلی و خارجی که با آن دست به گریبان است و همچنین به دلیل تجاربی که از شکست نیروهایش در سوریه، عراق و افغانستان دارد بعید است که دست به چنین حماقتی بزند. ایالات متحده در حال حاضر بیش از هر چیز به نحوه عقب نشینی نیروهای نظامی خود از سوریه و افغانستان میاندیشد تا آغاز جنگی جدید.
هر دو حزب آمریکا در اعمال تحریم علیه ایران اختلاف نظر دارند
۸-کمپینهای انتخاباتی در آمریکا برای انتخابات ۲۰۲۰ خود را آماده میکنند و برجام یکی از موضوعات داغ این مناظرات انتخاباتی و اختلاف نظر موجود بین جمهوری خواهان و دموکراتها در این زمینه کاملا مشخص است شما وجود این اختلاف نظر را آینده اانتخاباتی آمریکا چگونه ارزیابی میکنید؟
نحوه تعامل آمریکا با برجام میتواند یکی از موضوعات مورد اختلاف دموکراتها و جمهوری خواهان در رقابتهای انتخاباتی باشد. هر دو حزب مطرح آمریکا در مجلس نمایندگان و کنگره، اما بارها نشان داده اند که اگر پیرامون هر مسئلهای اختلاف نظر داشته باشند در باره اعمال فشار و تصویب تحریمهای گوناگون علیه ملت ایران و نظام مردمسالار دینی کشورمان کمترین اختلاف نظری ندارند؛ نگاه کنید به تحریمهای اعمالی در دو دولت دموکرات آقای اوباما و دولت جمهوری خواه آقای ترامپ و نقض برجام و بدعهدی هر دو دولت نسبت به برجام.