سدی که بانوان انقلابی مشهد شکستند
متأسفانه، اعتراض روز ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۵۶ شهر مشهد، در تاریخ انقلاب نهان مانده و کمتر به آن توجه شده است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، یکی از اعتراضات مهمی که به اعتقاد بسیاری از مورخان انقلاب اسلامی ایران، سرآغاز حرکت‌های بعدی شد و سرانجام، زمینه سقوط رژیم پهلوی را در بهمن ۱۳۵۷ فراهم کرد، راهپیمایی ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۵۶ در مشهد بود. نکته حائز اهمیت در برگزاری این راهپیمایی، پیشتازی بانوان مشهدی در آن است. این راهپیمایی که همزمان با روز اجباری شدن کشف حجاب توسط رضاشاه و در اعتراض به اوضاع نابسامان فرهنگی جامعه آن روز و نیز، زندانی شدن مبارزان مسلمان توسط رژیم شاه انجام شد، خیزشی خود جوش بود. هرچند که جمعیت بانوان حاضر در این تظاهرات، از ۴۰۰ نفر فراتر نرفت، اما اقدام همین جمعیت به ظاهر اندک، ولوله‌ای در شهر مشهد برپا کرد و باعث نیمه‌کاره ماندن برنامه‌های رژیم برای به اصطلاح گرامیداشت روز کشف حجاب شد.
ظاهراً همه ساله، در چنین روزی، گروهی از خانم‌های وابسته به رژیم و طرفدار غرب، طی مراسمی در میدان مجسمه (شهدای امروزی)، روز اجباری شدن کشف حجاب را جشن می‌گرفتند. بانوان مسلمان مشهدی، در یک اقدام ضربتی، در فلکه آب (میدان بیت‌المقدس امروزی) گرد هم آمدند و با سر دادن شعارهایی، به سمت محل برگزاری مراسم مذکور حرکت کردند. این اقدام، وحشت طرفداران رژیم را برانگیخت و در پی آن، مراسم نیمه‌کاره رها شد و خانم‌هایی که با اتوبوس به محل برگزاری آن آورده شده بودند، به جای دیگری منتقل شدند.
همزمان با حرکت بانوان مشهدی به سمت میدان مجسمه (شهدای امروزی)، نیرو‌های امنیتی رژیم درصدد مقابله با آن‌ها برآمدند. تظاهرات بانوان به صورتی کاملاً مسالمت‌آمیز و آرام انجام می‌شد و اصولاً رویکرد آن ها، رویکردی مبتنی بر تقابل فیزیکی با جمعیت پیش رو نبود؛ اما مأموران خیلی زود به ضرب و شتم آن‌ها رو آوردند و جمعیت بانوان معترض مشهدی، اصلاً به میدان مجسمه (شهدای امروزی) نرسید. مدت برگزاری این اعتراض، کمتر از دو ساعت بود، اما موجی که به راه انداخت، دردسر‌های فراوانی را برای رژیم شاه در نقاط مختلف کشور به وجود آورد. دو روز بعد، با انتشار مقاله‌ای توهین‌آمیز در روزنامه اطلاعات که در آن به ساحت مرجعیت توهین شده بود، کاسه صبر مردم لبریز و قیام در ابعاد وسیع‌تری آغاز شد.
متأسفانه، اعتراض روز ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۵۶ شهر مشهد، در تاریخ انقلاب نهان مانده و کمتر به آن توجه شده است؛ حال آن‌که باید این اعتراض را، نخستین اعتراض از سلسله قیام‌هایی دانست که در اوج‌گیری انقلاب اسلامی مؤثر بود و در نهایت، پیروزی مردم را رقم زد. صدیقه مقدسی، دختر آیت‌ا... ابوالحسن شیرازی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان امام جمعه مشهد منصوب شد، از افرادی بود که در این اعتراض، توسط مأموران رژیم شاه بازداشت شد و مورد بازجویی قرار گرفت. در میان بانوانی که در این راهپیمایی شرکت کردند، افزون بر طلاب مکتب نرجس مشهد، تعدادی از دانشجویان نیز، حضور داشتند. طبق گزارش رمضانعلی شاکری، مورخ خراسانی، تعداد بانوان بازداشت شده در این واقعه، حدود ۱۷ نفر بود.
منبع: روزنامه خراسان
انتهای پیام/
