آیا پس از مرگ سلطان قابوس، پادشاه جدید عمان راه او را خواهد رفت؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  سلطان قابوس از اعضای خاندان سلطنتی آل بو سعید بود. وی به دستور پدرش سلطان سعید بن تیمور، در ۱۶سالگی به انگلستان فرستاده شد تا در فرهنگستان نظامی سلطنتی سندهرست آموزش ببیند. وی سپس در ارتش پیاده هنگ زرهی انگلیس (در یک دوره آموزشی) خدمت کرد.

سلطان قابوس در سنین جوانی در تشکیلات ستاد ارتش آلمان غربی نیز به خدمت پرداخت و پس از بازگشت از آلمان، دوره علوم مدیریت حکومتی را در انگلستان گذراند. پادشاه درگذشته عمان، سال ۱۹۷۰ پدر خود، سلطان سعید بن تیمور آل بوسعید را در کودتایی آرام برکنار کرد. وی پدرش را به تبعید فرستاد و برمسند قدرت نشست. سلطان قابوس، به محض کودتا علیه پدر، از شهر صلاله به شهر مسقط نقل مکان کرد و آنجا مستقر شد. طی ۵۰ سال سلطنت، سلطان قابوس سیاست منطقه‌ای و خارجی عمان را بر اساس بی طرفی و میانجیگری شکل داد. سلطان قابوس همسر و فرزندی نداشت. البته پادشاه متوفی عمان یک بار در ۳۶ سالگی با کامیلا، دختر عموی خود ازدواج کرد، اما این پیوند زناشویی به جدایی انجامید. پس از آن، سلطان قابوس دیگر ازدواج نکرد.

نامه‌ای که بالاخره باز شد

انتصاب فوری هیثم بن طارق به عنوان پادشاه جدید عمان، متعاقب گشوده شدن نامه سر به مهر سلطان قابوس صورت گرفت. از سال ۲۰۱۴ میلادی و همزمان با تشدید بیماری سلطان قابوس، زمزمه‌هایی مبنی بر لزوم تعیین تکلیف جانشین سلطان قابوس در مسقط مطرح شد، اما پادشاه متوفی عمان در آن زمان اصرار داشت این موضوع (انتخاب جانشین وی)، از سوی اعضای شورای سلطنتی و دیگر سیاستمداران و اعضای دربار مطرح نشود. سلطان قابوس معتقد بود طرح این مسأله، منجر به ایجاد اختلاف در کشور می‌شود. از این رو پادشاه درگذشته عمان، مطابق یک رسم قدیمی در خاندان آل بو سعید (که از قرن ۱۸ میلادی در عمان سلطنت می‌کند)، در دو نامه سربسته و مهر و موم شده، نام جانشین خود را مشخص کرده بود.

مطابق ماده ۶ قانون اساسی عمان، خاندان سلطنتی باید ظرف سه روز از خالی ماندن این جایگاه، سلطان جدید را انتخاب کند. اگر آن‌ها نتوانند به توافق برسند، شورای دفاع ملت، رئیس دیوان عالی و روسای دو اتاق شورای مشورتی می‌توانند پاکت حاوی انتخاب سلطان قابوس را باز کنند و سپس شخص مورد نظر او را بر تخت سلطنت بنشانند که این بار به نظر می‌رسد مقامات عمانی بلافاصله به نامه سلطان قابوس مراجعه کرده‌اند. البته در ماه‌های منتهی به مرگ سلطان قابوس، نام برخی اقوام وی به عنوان جانشینان احتمالی وی مورد توجه رسانه‌های عربی قرار گرفته بود. سلطان قابوس هم اکنون سه پسر عمو به نام‌های اسعد، شهاب و هیثم بن طارق آل سعید داشت که از شانس بیشتری برای جانشینی وی برخوردار بودند. در این میان، هیثم بن طارق نسبت به دو پسرعموی دیگر خود، شانس بیشتری برای حضور در رأس معادلات اجرایی و سیاسی مسقط پیدا کرد و در نهایت، به عنوان پادشاه جدید عمان برگزیده شد. همچنین شورای دفاع عمان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، جلسه‌ای برای گشودن نامه سلطان قابوس برای انتخاب جانشینش برگزار شد و در آن نامه هیثم بن طارق به عنوان سلطان جدید تعیین شده بود.

وعده پادشاه جدید عمان

پیکر سلطان قابوس بن سعید دیروز تشییع و به خاک سپرده شد. در مراسم تدفین هیثم بن طارق، سلطان جدید عمان و تعدادی از مسؤولان و مردم عمان حضور داشتند. مراسم تشییع بعد از ادای نماز در مسجد جامع الاکبر در پایتخت برگزار و پیکر او در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد. پادشاه جدید عمان نیز دیروز بر اساس اساسنامه این کشور، سوگند یاد کرد. هیثم‌بن طارق در مراسم انتصاب خود به عنوان پادشاه جدید عمان، بر پیروی از مسیر و مسلک سلطان قابوس، به‌خصوص در حوزه سیاست خارجی این کشور عربی تاکید کرد. پادشاه جدید عمان در این خصوص گفت: همان سیاست سلطان قابوس را در سطح سیاست خارجی ادامه می‌دهیم که مبتنی بر همزیستی مسالمت‌آمیز بین ملت‌ها و حسن‌همجواری است. سلطان قابوس کشوری مدرن و نهضتی استوار را بنیان نهاد. ما بر عدم مداخله در امور کشور‌های دیگر اصرار داریم. با برادران خود در کشور‌های حوزه خلیج (فارس) به مسیر همکاری و همبستگی ادامه می‌دهیم و با کشور‌های عربی تلاش می‌کنیم منطقه را از تنش‌ها دور نگه داریم. ما اساس روابط خود با کشور‌های جهان را طبق رویکرد سلطان راحل می‌چینیم و روابط دوستانه با تمام کشور‌ها را حفظ می‌کنیم.

خطر‌هایی که در کمین عمان است

اگرچه هیثم بن طارق سعی دارد التهابات ناشی از مرگ سلطان قابوس و جا به جایی قدرت در مسقط را مدیریت کند، اما نباید فراموش کرد کشور‌هایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، سعی در خارج کردن عمان از وضعیت بی‌طرفی و میانجیگری و تبدیل کردن مسقط به یک بازیگر وابسته به خود هستند. به نظر می‌رسد در فاصله میان مرگ سلطان قابوس و تثبیت پادشاهی هیثم بن طارق، این تلاش‌های مداخله گرایانه و حتی برخی یارگیری‌ها در میان اعضای خاندان سلطنتی و مقامات نظامی و امنیتی عمان از سوی ریاض و ابوظبی تقویت شود. سوال اصلی اینجاست که آیا هیثم بن سلطان قدرت ایستادگی در برابر این اقدامات و فشار‌ها را خواهد داشت یا در مقابل آن‌ها تسلیم خواهد شد؟ پاسخ این سوال در آینده‌ای نزدیک مشخص خواهد شد.

پادشاه جدید عمان کیست؟

متعاقب اعلام خبر درگذشت سلطان قابوس، بلافاصله هیثم بن طارق آل بو سعید ۶۶ ساله به عنوان سلطان جدید این کشور منصوب شد. هیثم بن طارق تولد ۱۳ اکتبر ۱۹۵۴ و وزیر میراث فرهنگی سابق عمان بوده است. او همچنین از سال ۲۰۰۲ میلادی به عنوان فرستاده و نماینده ویژه سلطان قابوس در حوزه سیاست خارجی ایفای نقش کرده است. بسیاری از تحلیلگران مسائل عمان و منطقه معتقدند هیثم بن طارق یکی از کسانی بوده است که نماد سیاست بی‌طرفی و واسطه‌گری مسقط در طول سال‌های گذشته و اخیر بوده و همین روند را ادامه خواهد داد.

هیثم بن طارق، فارغ‌التحصیل سال ۱۹۷۹ در برنامه خدمات خارجی دانشگاه آکسفورد (FSP) بوده و تحصیلات تکمیلی خود را تحت نظارت کالج پمبروک انجام داده است. در هر حال، بیشتر اعضای خاندان سلطنتی عمان بر این باورند که مسقط باید سیاست اعلامی «دوست همه، دشمن هیچ کس» را در حوزه سیاست خارجی خود همچنان تقویت کند. حتی عمان در مناقشه دوساله درون شورای همکاری خلیج فارس بین امارات متحده عربی، بحرین و عربستان از یک طرف و قطر از طرف دیگر، به سود یا ضرر هیچ یک از طرف‌های مناقشه وارد عمل نشد و در این معادله نیز سعی کرد نقش یک واسطه را ایفا کند.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/