زندگی شخصی حضرت فاطمه و جهیزیه ایشان چگونه بود؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، در جهان اسلام بلکه عالم انسانیت حضرت فاطمه علیهاالسلام الگوى جامع و کاملى است که، چون خورشید مى درخشد و راه زندگى را به هر زن مومن و آزادى مى آموزد. اگر چه عمر او کوتاه و فرازهاى تاریخ زندگى او محدود بود، اما همان مقدار که بیان شده است کافى است زیرا قطعه هاى تاریخى که از زندگى را براى هر زنى که بخواهد از او تبعیت کند روشن مى سازد. از طرفى مسائل زندگى زنان و مردان در اکثر موارد مشترک است و زن‌ها مى توانند در مسائل مشترک از الگوهاى بزرگى، چون از پیامبر خدا و ائمه اطهار علیه السلام بهره مى گیرند، اما مسائلى وجود دارد که اختصاص به زن‌ها دارد و جز یک زن کامل و جامع نمى تواند در آن قرار گیرد.

بهترین ویژگى زن

امیرالمؤمنین علیه السلام مى‌فرماید: من و عده اى از اصحاب نزد رسول خدا صلى اللّه علیه و آله بودیم، آن حضرت فرمود: بهترین ویژگى زنان چیست؟

هیچیک از ما نتوانستیم جواب دهیم تا اینکه جلسه به پایان رسید و از یکدیگر جدا شویم.

من بسوى فاطمه علی‌ها السلام رفتم و از سوالى که پیامبر صلى اللّه علیه و آله از ما پرسیده بود او را مطلع کردم و گفتم کسى از ما نتوانست به آن پاسخ دهد.

فاطمه علی‌ها السلام فرمود: ولى من جواب آن را مى دانم، بهترین ویژگى زنان این است که به مرد‌ها نگاه نکنند و مرد‌ها آنان را نبینند.

نزد رسول خدا صلى اللّه علیه و آله رفتم و عرض کردم: اى رسول خدا! شما سوال کردید چه چیزى براى زنان بهتر است. بهترین صفت زنان این است که به مرد‌ها نگاه نکنند و مرد‌ها آن‌ها را نبینند.

پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: تو وقتى نزد من بودى جواب آن را نمى دانستى چه کسى جواب سوال را به تو آموخت؟
عرض کرد: فاطمه.

پیامبر صلى اللّه علیه و آله شگفت زده شد و فرمود: براستى که فاطمه پاره تن من است.

بنابر گفته فاطمه علی‌ها السلام زن باید پوشش کامل خود را مراعات کند تا نامحرم او را نبینند و خود از نگاه به نامحرم بپرهیزد تا عفت و سلامت او محفوظ بماند.

آزادى در انتخاب همسر

امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: بعضى از صحابه نزد من آمدند و گفتند: چه مى شود خدمت رسول خدا صلى اللّه علیه و آله برسى و درباره خواستگارى از فاطمه علی‌ها السلام با ایشان صحبت کنى.

من هم به محضر رسول خدا رفتم وقتى مرا دید خندید و فرمود: براى چه به اینجا آمدى و چه حاجتى دارى؟
من هم خویشاوندى با او و پیش قدمى در اسلام و یارى کردن وى و جهاد خود در راه خدا را براى او بیان کردم

پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: یا على راست مى گوئى تو بهتر از آن هستى که مى گویى.

عرض کردم: یا رسول اللّه! فاطمه را به ازدواج من در مى آورى؟
حضرت فرمود: یا على قبل از تو کسانى براى خواستگارى او آمدند و من آن‌ها را به فاطمه معرفى کردم، اما با شنیدن نام آن‌ها علائم نارضایتى در چهره او مشخص مى شد حال تو اینجا بمان تا من برگردم. آنگاه به سراغ فاطمه علی‌ها السلام رفت و به او گفت، اى فاطمه تو خویشاوندى و فضل و اسلام على بن ابیطالب را مى دانى و من هم از پروردگار خود خواسته ام که بهترین و محبوبترین خلقش را همسر تو قرار دهد و او الان به خواستگارى تو آمده است چه نظرى دارى؟

فاطمه سکوت کرد و نارضایتى در چهره او آشکار نگشت و رو بر نگرداند.

پیامبر صلى اللّه علیه و آله که سکوت او را علامت رضایتش دانست گفت: اللّه اکبر سکوت او اقرار و قبول اوست.

این قطعه از تاریخ زندگى فاطمه علی‌ها السلام بیانگر حیاى اوست که چگونه پاسخ مثبت خود را با سکوت اعلام کرد و از طرفى آزادى او در انتخاب همسر را بیان مى کند و حرمت خاصى که پیامبر صلى اللّه علیه و آله براى دخترش فاطمه علی‌ها السلام را اختیار او در انتخاب همسر قائل است که هر چند على علیه السلام بهترین خلق خدا بود که به خواستگارى رفته بود باز هم خواستگارى امام على علیه السلام را با او در میان گذارد تا خود پذیرش خویش را اظهار نماد.

جهیزیه فاطمه علی‌ها السلام

وقتى پیامبر صلى اللّه علیه و آله تصمیم گرفت که فاطمه علی‌ها السلام را به عقد على علیه السلام در آورد به او فرمود: اى على برخیز و زرهت را بفروش.

امیرالمومنین علیه السلام نیزگوید: من هم رفتم زره ام را فروختم و پول آن را دریافت کرده و بر پیامبر صلى اللّه علیه و آله وارد شدم و پول زره را به او دادم. نه پیامبر صلى اللّه علیه و آله از مقدار آن سوال کرد و نه من خبرى دادم آنگاه بلال را صدا کرد و مبلغى به او داد و فرمود، برو براى فاطمه عطر خریدارى کن و مبلغى به ابوبکر داد و گفت، برو براى او لباس و اثاثیه منزل خریدارى نما و عمار یاسر و برخى دیگر از اصحاب را به کمک او فرستاد. آن‌ها هم رفتند و اشیاء مورد نیاز را خریدارى کردند. جمع آنچه براى جهیزیه زهرا علی‌ها السلام خریدند عبارت بود از:

یک عدد پیراهن، یک رو بنده، یک حله سیاه خیبرى، یک تختخواب بافته شده از برگ و لیف خرما، دو عدد تشک که یکى از پشم گوسفند و دیگرى از لیف خرما پر شده بود، چهار بالش، یک پرده پشمى، یک تخته حصیر، یک دستاس، یک طشت مسى، مشکى از پوست، کاسه اى چوبى، یک آفتابه، دو کوزه سفالى، یک سفره چرمى، یک چادر بافت کوفه، یک مشک آب و مقدارى عطر.
اصحاب پس از خرید اشیاء مذکور آن‌ها را به محضر رسول خدا صلى اللّه علیه و آله آوردند. وقتى آن‌ها را به او دادند حضرت آن‌ها را زیر و رو کرد و گفت: خداوند مبارک گرداند.

تقسیم کار

رسول خدا در اولین شب ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) کار‌های آنان را به این شکل تقسیم نمود: خمیر کردن آرد و پختن نان و تمیز کردن و جارو زدن خانه به عهده فاطمه (س) باشد و کار‌های بیرون منزل از قبیل جمع آوری هیزم و مواد غذایی را علی (ع) انجام دهد. پس از آن بود که حضرت زهرا (س) فرمود: جز خدا کسی نمی‌داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه خوشحال شدم، زیرا رسول خدا (ص) مرا از انجام کار‌هایی که مربوط به مردان است، باز داشت. حضرت زهرا (س) هیچ گاه حتی اموری را که احتمال می‌داد علی (ع) قادر به تدارک آن‌ها نباشد، از او طلب نمی‌نمود؛ تا آنجا که از علی (ع) در رابطه با حضرت زهرا (س) نقل شده است: بخدا سوگند که او را به خشم نیاوردم و تا هنگامی که زنده بود، او را وادار به کاری که خوشش نیاید نکردم؛ او نیز مرا به خشم نیاورد و نافرمانی هم نکرد.

الگوى شوهر دارى

یک روز صبح امیرالمؤ منین علیه السلام به فاطمه علی‌ها السلام گفت: آیا چیزى در منزل هست بخوریم؟

فاطمه علیهاالسلام گفت: سوگند به کسى که پدرم را به نبوت و تو را به وصایت برگزید چیزى در منزل نیست تا براى شما آماده کنم و دو روز است که چیزى در منزل نبوده است مگر کمى که آنهم تو را بر خود و حسن و حسین مقدم داشتم.

امام على علیه السلام گفت: اى فاطمه! چرا نگفتى تا چیزى براى شما تهیه کنم؟
فاطمه علی‌ها السلام گفت: یا اباالحسن! من از خداوند شرم دارم که شما را به آنچه توان ندارى وادار کنم.

(چون مى دانستم توانائى خرید چیزى را ندارى در خواستى نکردم).

شوخى زن و شوهر با رضایت خداوند

سلمان فارسى حکایت نماید:

روزى حضرت فاطمه زهراء سلام اللّه علی‌ها بر پدرش، رسول خدا صلّلى اللّه علیه و آله وارد شد.

وقتى رسول خدا چشمش بر چهره فاطمه افتاد، او را گریان و غمگین دید، به همین جهت علّت را جویا شد؟

حضرت زهراء سلام اللّه علی‌ها در پاسخ پدر اظهار داشت: اى رسول خدا! روز گذشته بین من و همسرم، علىّ بن ابى طالب علیه السلام جریانى اتّفاق افتاد که با یکدیگر ضمن صحبت، شوخى و مزاح مى کردیم و من جمله اى را به عنوان شوخى به شوهرم گفتم، که موجب ناراحتى او شد.

و، چون احساس کردم که همسرم ناراحت است، از سخن خویش غمگین و پشیمان گشتم و از او خواهش کردم تا از من راضى و خوشحال گردد؛ و او نیز عذر مرا پذیرفت و شادمان شد و با خنده روئى با من مواجه گشت و احساس کردم که از من راضى مى باشد؛ ولى اکنون از خداى خود وحشت دارم که مبادا از من خشمگین و ناراضى باشد.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله با شنیدن چنین مطالبى اظهار نمود: اى دخترم! همانا رضایت و خوشنودى شوهر همانند رضایت و خوشنودى خداوند متعال خواهد بود و غضب و ناراحتى شوهر سبب نارضایتى و ناراحتى خدا مى گردد؛ و سپس افزود: هر زنى که خداوند را همچون حضرت مریم عبادت و ستایش کند؛ ولیکن شوهرش از او ناراضى باشد، عبادات و اعمال او مقبول درگاه خدا قرار نمى گیرد.

اى دخترم! بدان که بهترین اعمال، فرمان بُردارى و تبعیّت از شوهر است، البتّه در مواردى که خلاف اسلام و قرآن نباشد بعد از آن، بهترین کار‌ها براى زن ریسندگى است، یعنى کارهاى سبک و فردى، به دور از نامحرمان را انجام دهد.

اى دخترم! هر زنى که زحمات و مشقّات خانه دارى را تحمّل کند و خانه دارى نماید و براى رفاه و آسایش اعضاء خانواده اش تلاش ‍ نماید، همانا او اهل بهشت خواهد بود.

متابعت از همسر

از ویژگی‌های مهم حضرت زهرا (س) این بود که آن بزرگوار بهترین یار و یاور شوهرش علی (ع) در اجرای فرامین الهی بود. پیامبر (ص) از علی (ع) سوال کرد: همسرت را چگونه یافتى؟ و علی (ع) پاسخ گفت: نِعْمَ الْعَوْنُ على‏ طاعَةِ اللَّهِ (بهترین یار و یاور براى اطاعت و بندگى خدا). حضرت زهرا (س)، آن بانوی بزرگوار، نام همسر خود را با احترام یاد می‌کرد. گاهی وی را با کنیه «ابالحسن» می‌خواند و گاهی با یاد قرابت نسبی (یا ابن عم) وی را ندا می‌داد. در حدیث شریف کساء آمده است که حضرت فاطمه (س) می‌فرماید: ابوالحسن على بن ابیطالب وارد شد و فرمود سلام بر تو اى دختر رسول خدا گفتم: و بر تو باد سلام اى ابا الحسن و اى امیر مؤ منان. این گونه نقل نام و خطاب احترام آمیز یکی از نکات اصلی رابطه زوجین نسبت به یکدیگر است.

از دیگر نکات حضرت زهرا (س)، متابعت ایشان از شوهر بود. نقل است هنگامی که مصدوم کننده حضرت زهرا (س) از امیرمومنان درخواست ملاقات و عیادت ایشان را کردند، حضرت علی (ع) تقاضای آن دو را به فاطمه (س) ارائه کردند و ایشان در جواب فرمودند: البیت بیتک و الحره امتک (خانه متعلق به شماست و من هم به منزله کنیز و خدمتگزار در خانه شما هستم). رسیدگی به وضع ظاهری به خاطر همسر از اصول زندگی یک زن و مرد مسلمان است. آمده است پیامبر برای شب عروسی حضرت زهرا (س) دستور داد عطر‌هایی خوشبو تهیه کنند و حضرت زهرا (س) نیز در داخل خانه دائماً معطر بودند.

منبع: آنا

انتهای پیام/