دولت اراده‌ای برای پشتیبانی از پیام رسان‌های داخلی ندارد

به گزارش  حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، رضا تقی پور نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم و عضو شورای عالی فضای مجازی کشور در آستانه شهادت امام صادق (ع) که میهمان گردهمایی مجازی دبیران استانی جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی بود، با بیان اینکه ماهیت و کارکرد اصلی امروز فضای مجازی، تغییر در نحوه حاکمیت‌های ملی است، افزود: فضای مجازی فرصت‌های زیادی در حوزه کسب و کار ایجاد کرده و در عین حال تهدید‌های امنیتی زیادی نیز به دنبال داشته است.

وی با اشاره به انتشار گزارشی در سال ۲۰۱۹ که ۱۰ فناوری خط شکن و برتر جهان را معرفی کرد، گفت: تمام این فناوری‌ها در بستر فضای سایبر شکل گرفته اند و هر یک از آن‌ها گوشه‌ای از زندگی بشر را تغییر می‌دهند.

وی از «بیگ دیتا» یا «کلان داده» به عنوان یکی از فناوری‌های برتر ذکر شده در این گزارش یاد کرد و افزود: گفته می‌شود این فناوری علوم اجتماعی را متحول کرده است؛ اما چگونه؟ ماجرا این است که قبلا دانشمندان برای تحلیل یک جامعه از تعدادی الگو و قالب‌های کلی استفاده می‌کردند، در حالی که اکنون با توجه به حجم بالای اطلاعات ریز و دقیق به دست آمده از یکایک آحاد جامعه از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان ها، می‌توان نفر به نفر، ذائقه و ذهنیت‌های جامعه را برآورد کرد. به این ترتیب اطلاعات صاحبان نرم افزار‌های پیام رسان از حاکمان یک جامعه بیشتر است و این موضوع به «گذر از حاکمیت ملی» تعبیر می‌شود.

وی سپس به مجموعه پنج شرکت بزرگ آمریکایی در حوزه فناوری اطلاعات اشاره کرد که شامل آمازون، گوگل، فیس بوک، اپل و مایکروسافت بوده و از آن به عنوان «آگفام» تعبیر می‌شود و اظهار کرد: حاکمیت این پنج شرکت در بسیاری از کشور‌ها اکنون از حاکمیت ملی آن‌ها قوی‌تر عمل می‌کند و برخی از این شرکت‌ها بستر تشکیل کشور‌های مجازی شده اند. به عنوان مثال فیس بوک یک کشور مجازی با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون شهروند است که می‌تواند با سبک زندگی و رفتار ملت‌ها هر چه خواست انجام دهد.

تقی پور با اشاره به جلسه اعضای شورای عالی فضای مجازی با مقام معظم رهبری در سوم بهمن ۹۶، گفت: در آن جلسه حضرت آقا تاکید کردند که غفلت ما منجر به حضور شرکت‌های آمریکایی در راس خدماتی همچون حمل و نقل، کسب و کار‌های مجازی و ... در سال‌های آتی خواهد شد و خطاب به رییس جمهوری اشاره کردند «شما که نمی‌خواهید این طور شود؟» بنابراین اکنون باید با مفهوم حکمروایی فضای مجازی آشنا و به ابزار‌های آن مجهز شویم.

این نماینده مجلس یازدهم با اشاره به اینکه فضای مجازی یکی از مولفه‌های قدرت کشور‌ها نیز به شمار می‌آید، گفت: کشور‌هایی مثل چین و آمریکا به درستی از این ظرفیت به نفع تثبیت قدرت ملی خود استفاده می‌کنند؛ به عنوان مثال آمریکا خود را از صادر کردن جاسوس و شنود و فرستادن ماهواره به نقاط دیگر تا حد زیادی بی نیاز کرده و اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق بستر فضای مجازی کسب می‌کند. به تعبیر دیگر، هزینه پهنای باند توسط شهروندان کشور ما و دیگر کشور‌ها به رایگان پیشکش و پرداخت می‌شود، اما اطلاعات در اختیار شرکت‌های آمریکایی قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه در بدو نصب هر نرم افزاری از ما درباره اجازه دسترسی‌ها سوال می‌شود و ما این اجازه را به نرم افزار می‌دهیم که به دیتای گوناگون نصب شده روی ابزار ما دسترسی داشته باشد، افزود: اگر این اجازه داده نشود، نرم افزار روی سیستم قابل نصب نیست؛ بنابراین ما هنگام استفاده از تولیدات نرم افزاری کشور‌های دیگر، عملا مجوز جاسوسی می‌دهیم و آن‌ها دیتای برداشت شده را تحلیل و استفاده می‌کنند. به عنوان مثال اگر هدف اقتصادی داشته باشند، مطلع می‌شوند که چه محصولی را به چه جامعه‌ای صادر کنند و اگر مانند کشور ما، افزون بر آن هدف امنیت ملی هم باشد، در می‌یابند که در کدام بخش از جامعه بحران ایجاد کنند تا حاکمیت بیشتر تحت فشار قرار بگیرد.

 جمعیت جانبازان]تقی پور تاکید کرد: من با فضای مجازی مخالف نیستم، اما اگر این رویه استفاده بی قید و شرط و بی در و پیکر از فضای مجازی در کشور وجود نداشت، قطعا امروز این فشار حداکثری از ناحیه تحریم‌ها را متحمل نمی‌شدیم؛ کمااینکه دشمن در قضیه تحریم مشخصا «نقطه زنی» می‌کند و تحریم‌ها را چنان هوشمند کرده که به طور مثال دقیقا نام ۱۵۰ کشتی حامل نفت و کالا‌های ایرانی را در فهرست تحریم قرار داده است.
این عضو شورای عالی فضای مجازی در جلسه مجازی جمعیت جانبازان ضمن ابراز ناخشنودی از اینکه به رغم ابتکار رهبری در تشکیل این شورا، عملکرد آن مطلوب نبوده است، گفت: متاسفانه طی ۹ سال اخیر هیچ تصمیم جدی جدیدی اتخاذ نشده و اگر اتخاذ شده، اجازه اجرا پیدا نکرده و از سوی دولت پشتیبانی صورت نگرفته است.

وی افزود: به عنوان مثال ۱۳ خرداد ۹۶ شورای عالی فضای مجازی طی مصوبه‌ای ساماندهی پیام رسان‌های داخلی و خارجی را در دستور کار قرار داد که هیچ یک از مفاد آن ذره‌ای پیش نرفته است. یکی از قیود این مصوبه این بود که هر پیام رسانی می‌خواهد در ایران فعالیت کند، باید در کشور ما یک دفتر داشته باشد و مسوول پاسخگو در کشور حضور داشته باشد؛ کمااینکه در قضایای حمله به مجلس و حرم امام خمینی (ره) و همین طور نا آرامی‌های اهواز دیدیم که تلگرام فضای آموزش تروریست‌ها را فراهم کرد و عملا شبکه فرماندهی و کنترل داعش در بستر این نرم افزار شکل گرفت تا آن رخداد‌های تلخ به وقوع پیوست. اما وقتی ما اطلاعات هویتی این افراد را از تلگرام مطالبه کردیم، صاحب این پیام رسان حتی با لحن تمسخرآمیز با موضوع برخورد کرد و همکاری صورت نگرفت. بعد هم عده‌ای در کشور فیلتر را رضاخانی توصیف کردند و دو قطبی فیلتر شدن یا نشدن تلگرام شکل دادند که عملا امکان مداخله موثر را از ما گرفت.

وی با بیان اینکه قید دیگری که در مصوبه شورای عالی فضای مجازی وجود داشت، این بود که اطلاعات شهروندان ایرانی نباید از کشور خارج شود، ادامه داد: در آمریکا هرگاه معضلی رخ دهد، ابرشرکت‌های فناوری اطلاعات همچون مایکروسافت حتی باید در کنگره حاضر شوند و پاسخگوی عملکرد خود باشند. اما در ایران هیچ نوع حساب کشی از هیچ شرکتی صورت نمی‌گیرد.

به گفته تقی پور، اتحادیه اروپا قانون موسوم به GDPR را حدود چهار سال قبل تصویب و طی آن چارچوب فعالیت شرکت‌های بزرگ در فضای مجازی را چنان مشخص کرده که دیگر عرصه‌ای برای تاخت و تاز نرم افزار‌های آمریکایی باقی نگذاشته و حتی برخی از این شرکت ها، اروپا را ترک کرده اند. به عنوان مثال طبق این قانون جرایم نقدی سنگین برای کسانی که حریم شخصی شهروندان اروپایی را نقض کنند در نظر گرفته شده و این موضوع سبب شد فیس بوک طی چهار سال گذشته ۴۵۰ میلیون دلار جریمه پرداخت کند؛ بنابراین امروز شهروندان اروپایی مانند گذشته نگران اطلاعات حریم خصوصی خود نیستند.

این عضو شورای عالی فضای مجازی در جلسه مجازی دبیران استان‌های جمعیت جانبازان با اشاره به اینکه وزیر ارتباطات از ۳۰ برابر شدن پهنای باند اینترنت طی دو سال اخیر گزارش داده است، گفت: مهم این است که بهره بردار این پهنای باند افزوده شده کیست؟ پهنای باند اینستاگرام که در اردیبهشت سال ۹۷ بالغ بر ۱۷۰ گیگابیت بر ثانیه بوده، اکنون به ۸۵۰ گیگابیت بر ثانیه افزایش یافته و این در حالی است که می‌دانیم اینستاگرام چه نرم افزاری است و چه اهدافی را دنبال می‌کند. اما باز هم بیش از نصف پهنای باند پیام رسان‌های کشور در اختیار اینستاگرام است.

تقی پور در پاسخ به پرسش جانبازان درباره وضعیت پیام رسان‌های داخلی نیز توضیح داد: واقعیت این است که امروز پیام رسان‌های داخلی وضعیت مطلوبی ندارند و نمی‌توانند با سرعت مناسب پاسخگوی نیاز کاربران باشند. این موضوع دلایل متعددی دارد، اما در راس آن‌ها عدم حمایت و پشتیبانی مالی دولت است. این همت در دولت وجود ندارد که مشکل سرور پیام رسان‌های داخلی حل شود و این مجموعه‌های استارت آپی نیز منابعی برای سرمایه گذاری‌های چند صد میلیارد تومانی به منظور حل مشکل سرعت ندارند.

وی در عین حال گفت: از آنجا که مقام معظم رهبری توصیه کرده اند معطل اقدامات دولت باقی نمانیم، اخیرا اتفاقات تازه‌ای در جریان است که امیدوارم نتایج آن ظرف شش ماه آینده مشهود باشد. در حال حاضر ما فقط مردم را نهی می‌کنیم که از پیام رسان‌های خارجی استفاده نکنند. جایگزین این نهی قرار است متناظر با هر نرم افزار پرکاربرد خارجی، نسخه ایرانی آن نوشته و رونمایی شود.

به اعتقاد تقی پور، دولت به هیچ وجه اراده جدی برای پشتیبانی از پیام رسان‌های داخلی ندارد و خارج از دولت نیز چنین اراده‌ای تا کنون شکل نگرفته بود، اما اخیرا عزم برای حل ریشه‌ای این مسائل جزم شده و پیام رسان‌های همجنس نرم افزار‌های پرکاربرد خارجی در دست طراحی است.

نماینده منتخب مردم در مجلس یازدهم همچنین از پیگیری برای تشکیل کمیسیون چهاردهم مجلس تحت عنوان کمیسیون فضای مجازی خبر داد و گفت: اگر می‌خواهیم حکمروایی در فضای مجازی را به عنوان هدف دنبال کنیم، باید در نهاد قانون گذار نیز، به این موضوع به طور تخصصی پرداخته شود. البته فرایند تشکیل این کمیسیون جدید، جلب نظر نمایندگان و تغییر آیین نامه ممکن است چند ماه به طول بیانجامد، اما در حال دنبال کردن این موضوع هستیم.

تقی پور از چین به عنوان یک کشور الگو در زمینه مدیریت فضای مجازی یاد کرد و گفت: شرکت علی بابا متعلق به چین که بزرگترین فروشگاه مجازی این کشور محسوب می‌شود و قابل مقایسه با دیجی کالا نیست، امروز شرکت اول بورس نیویورک است؛ یعنی در فضای اقتصادی به این نحو باز عمل می‌شود، اما در بحث اجتماعی، اخلاقی و حاکمیتی خود، محیط را بسته مدیریت می‌کنند.

این عضو شورای عالی فضای مجازی در جواب به پرسش جانبازان درباره برخی ادعا‌ها در خصوص امن بودن برخی پیام رسان‌ها نظیر واتس آپ، گفت: این پیام رسان‌ها دیتا را در گوشی مبدا رمزگذاری می‌کنند و در گوشی مقصد رمز آن را باز میکنند؛ به این معنا دیتا به شکل امن منتقل می‌شود. اما قطعا کسی که می‌تواند رمزگذاری کند، خود می‌تواند آن رمز را در صورت تمایل و نیاز بگشاید؛ بنابراین ادعای امن بودن این نرم افزار‌ها نیز بی اساس است. در واقع آن‌ها مسیر را برای دسترسی حاکمیت‌های کشور‌ها به اطلاعات بسته اند، اما دسترسی خودشان برقرار است و مورد اعتماد نیستند؛ کمااینکه یکی از منابع اصلی درآمد جدی پیام رسان ها، فروش اطلاعات به سرویس‌های اطلاعاتی است.

بر اساس این گزارش، مجتبی شاکری، دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی نیز در این جلسه با تاکید بر اینکه یکی از دغدغه‌های امروز رهبر انقلاب، بحث فضای مجازی است، گفت: ایشان اثرگذاری فضای مجازی در این دوره را از تاثیر انقلاب صنعتی بر زندگی بشر در رنسانس بیشتر توصیف کرده اند.

وی با اشاره به اهمیت بحث حکمروایی از سوی حاکمیت هر کشور، گفت: هر چه اطلاعات بیشتری از نحوه مداخله فضای مجازی بر زندگی بشر امروز کسب می‌کنیم، بیشتر برایمان روشن می‌شود که چه خطراتی در صورت غفلت از این ظرفیت پیش روی ماست.

شاکری ابراز امیدواری کرد جمعیت جانبازان بتواند هم در انتقال این مفاهیم به مخاطبان خود ایفای نقش کند و هم تلاش کند موضوع به اولویت نمایندگان مجلس یازدهم بدل شود و آن‌ها بتوانند با رای به ایجاد کمیسیون جدید فضای مجازی و اتخاذ تصمیمات صحیح، زمان را برای رسیدن به مقصود در حوزه مدیریت فضای مجازی کوتاه کنند.

دبیرکل جمعیت جانبازان همچنین در ابتدای این جلسه فرازی از بیانات مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت تشکیلات را قرائت کرد و گفت: آن طور که رهبری فرموده اند «تشکیلات یکی از فرائض هر گروه مردمی است که هدفی را دنبال می‌کنند. تشکیلات یعنی نظم، یعنی تقسیم وظایف، یعنی ارتباط و اتصال و زنجیره‌ای کار کردن. این معنای تشکیلات است. این چیزی است که نه فقط بد نیست، بلکه یک چیز خوب و بلکه یک چیز ضروری است. هیچ کاری در دنیا بدون تشکیلات پیش نمی‌رود. انقلاب اسلامی هم بدون تشکیلات پیش نرفت و پیروز نشد. اساس کار تشکیلات است؛ شکی نیست که تا کار تشکیلاتی نباشد، هیچ چیز بر اساس آن نمی‌شود بنا کرد. لکن در ایجاد تشکیلات نباید خیلی معطل ماند».

در این جلسه مجازی، کتاب جانبازان نخاعی شهید نیز که به همت بهروز ساقی، عضو شورای مرکزی جمعیت جانبازان و سردبیر سایت فاش نیوز گردآوری شده، رونمایی شد. این کتاب شامل فراز‌هایی از زندگی و وصیتنامه ۱۵۸ جانباز نخاعی سراسر کشور است که منتشر شده است.

انتهای پیام/