پوزخند افتتاح‌‌های نفتی دولت به تحریم‌های آمریکا

به گزارش خبرنگار دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، ورود ویروس کرونا به کشور و بالا رفتن آمار مبتلایان به این بیماری، با آغاز برخی محدودیت‌ها و تعطیلی فعالیت‌ها و مشاغل همراه بود؛ در این میان برخی تصورات بر این باور بود که دولت زیر بار مشکلات دوام نخواهد آورد و آسیب زیادی خواهد دید.

اما کرونا دستاوردی به جز موفقیت برای دولت تدبیر و امید نداشت؛ پنجشنبه‌های افتتاحی دولت، فرصتی بود که دولت در تهدید ویروس کرونا توانست از آن به خوبی استفاده کند؛ موضوعی که برای نخستین بار در ۲۸ فروردین امسال در افتتاح غیرحضوری صنعت آب و برق استان تهران توسط دولت مطرح شد و قرار بود با آغاز آن هر پنجشنبه یک طرح توسط دولت افتتاح شود.

«کاروان پنجشنبه‌های افتتاح» دولت با افتتاح طرح‌های صنعت آب و برق استان تهران حرکت خود را آغاز کرد و در مسیر خود، ۴ طرح صنعتی و زیربنایی در استان فارس، ۱۲۵ طرح زیربنایی در بخش‌های آبی و کشاورزی در استان ایلام، سامانه شبکه آموزشی دانش آموزی (شاد)، ۴ طرح ملی صنعت مس در کرمان، سه طرح در حوزه نیرو در استان سیستان و بلوچستان، ۴ طرح در حوزه اقتصاد دیجیتال، ۸ طرح وزارت نیرو در استان‌های بوشهر و آذربایجان غربی، ۴ طرح صنعتی و معدنی در استان‌های خراسان رضوی و اصفهان، طرح اتصال حمل و نقل ریلی استان ایلام به شبکه ریلی کشور، مجتمع پتروشیمی میاندوآب، خط تولید نرمال هگزان پالایشگاه شازند اراک، خط لوله نفت خام گوره به جاسک را در کنار ده‌ها طرح دیگر به افتتاح رساند.

طرح‌هایی که با عزم راسخ دولت و همکاری زیرمجموعه‌های آن به منظور خدمت رسانی و تقویت زیرساخت‌های کشور در بخش‌های عمرانی، صنعتی، کشاورزی و دیگر زمینه‌ها افتتاح شده‌اند و هر کدام از طرح‌ها در نوع خود حائز اهمیت‌اند و می‌توانند موثر واقع شوند.

اما چیزی که در میان افتتاح‌های چهار ماه گذشته بیش از پیش به چشم می‌خورد، افتتاح سه طرح بزرگ نفتی و پتروشیمی با هدف ایجاد زیرساخت‌های لازم برای صادرات نفت بوده است، طرح‌هایی که علی رغم فشار‌های خارجی، اهداف بزرگی در خود دارند و می‌توانند به فرصت جدی برای مقابله با تهدیدات آمریکا تبدیل شوند؛ تهدیداتی که مدتی پیش آمریکایی‌ها از آن صحبت به میان آورده بودند و بر اساس آن تصمیم داشتند تا صادرات نفتی ایران را به صفر برسانند.

سال گذشته بود که برایان هوک نماینده ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا مدعی شده بود که آمریکا درصدد به صفر رساندن صادرات نفت ایران است؛ او گفته بود: با وجود ادامه تولید جهانی و کاهش عملی نرخ نفت امروز می‌توانیم بگوییم که تحریم‌ها را علیه ایران می‌توانیم ادامه دهیم و اکنون ما به سرعت به سمت به صفر رساندن خرید نفت ایران در بازار‌های جهانی هستیم.

اما حالا انگار بازی طور دیگری رقم خورده است؛ افتتاح سه طرح مهم نفتی  عبارت‌اند از خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک، پالایشگاه میاندوآب و طرح تولید نرمال هگزان در پالایشگاه شازند، در طرح پنجشنبه‌های افتتاح دولت به بهره برداری رسیده است و توان کشور در حوزه‌های نفتی و پتروشیمی تا حد خوبی رشد داشته است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

افتتاح مجتمع پتروشیمی میاندوآب

ساخت مجتمع پتروشیمی میاندوآب در سال ۱۳۹۲ در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار در شهرستان میاندوآب آغاز شد. این مجتمع تحت لیسانس شرکت میتسویی ژاپن است که ۷۰ درصد مالکیت آن به شرکت پتروشیمی باختر و ۳۰ درصد آن به متانول پوشینه تعلق دارد و در تاریخ ۵ تیرماه امسال افتتاح شده است.

پتروشیمی میاندوآب برای تولید محصول به سالانه ۱۴۰ هزار تن اتیلن و ۲ هزار تن بوتن یک نیاز دارد که اتیلن از خط لوله اتیلن غرب و بوتن یک از مجتمع‌های پتروشیمی دیگر تأمین خواهد شد. محصولات این مجتمع به‌عنوان خوراک واحد‌های پایین‌دستی تولیدکننده انواع لوله، قطعات پلاستیکی و کابل استفاده خواهد شد.

این مجتمع با ظرفیت تولید تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن محصول در مسیر خط لوله اتیلن غرب و سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیون یورو و ۸ هزار میلیارد ریال (معادل ۱۲۰ میلیون دلار) احداث شده است.

بهره برداری از واحد نرمال هگزان پالایشگاه امام خمینی شازند

این طرح یکی دیگر از طرح‌هایی است که در روز پنجشنبه ۵ تیرماه به بهره برداری رسیده است. ظرفیت تولیدی نرمال هگزان در پالایشگاه امام خمینی شازند ٥٠ هزار تن در سال است واجرای این طرح سالانه بیش از ٤٥ میلیون دلار در سال درآمد زایی دارد و افتتاح آن سالانه ۳۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی به همراه داشته است که با اجرای آن از واردات سالانه ۳۰ تا ۴۰ هزار تن نرمال هگزان به کشور جلوگیری می‌شود.

طرح نرمال هگزان یک طرح نوآوران و مبتکرانه است که در صنعت پالایش نفت کشور برای نخستین بار بدون صرف هزینه‌های سنگین سرمایه‌گذاری و با استفاده از ظرفیت‌های خالی در واحد‌های ایزومر ایزومراسیون و اکتانایزر اعمال تغییرات فرآیندی و بهینه سازی فرآیند عملیاتی پالایش انجام شده است.

شرکت پالایش نفت امام خمینی (ره) تولیدکننده بنزین یورو ۴ و یکی از مهمترین پالایشگاه‌های نفت کشور است که به‌عنوان بزرگترین پالایشگاه تک واحدی ایران در سال ۱۳۷۲ با ظرفیت اسمی ۱۵۰ هزار بشکه در روز راه‌اندازی شد.

این شرکت نخستین پالایشگاهی است که کار مطالعه و عملیات اجرای آن بعد از انقلاب اسلامی و در نخستین سال بعد از جنگ تحمیلی آغاز شد؛ ظرفیت این پالایشگاه پس از مدتی با تلاش و کوشش نیرو‌های متعهد و متخصص به ۲۵۰ هزار بشکه در روز رسید.

خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک

این طرح استراتژیک و ملی با هدف انتقال یک میلیون بشکه نفت خام سبک و سنگین صادراتی در روز از کوره به پایانه جاسک و ذخیره‌سازی نفت خام و صادرات آن ازطریق پایانه جدید جاسک احداث تکمیل می‌شود.

خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک و پایانه صادراتی در منطقه مکران از طریق یک خط لوله ۴۲ اینچ با طول تقریبی یک‌هزار کیلومتر و با استفاده از پنج تلمبه خانه بین راهی و ۲ ایستگاه توپکرانی، همچنین تعداد ۱۱ پست برق و خطوط انتقال برق به طول تقریبی ۱۸۰ کیلومتر آغاز به کار کرد؛ این طرح شامل پایانه دریافت نفت، ۲۰ مخزن به ظرفیت مجموع ۱۰ میلیون بشکه و تاسیسات جانبی شامل ۳ عدد گوی شناور و اسکله صادراتی است.

هزینه اتمام خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک ۱.۵ میلیارد یورو است و هم اکنون ۳۹ درصد پیشرفت داشته که شامل ۸۶۰ کیلومتر عملیات مسیرسازی، ۴۴۰ کیلومتر ساخت لوله، ۳۵۰ کیلومتر لوله حمل شده به کارگاه، ۲۶۰ کیلومتر نیز عملیات جوشکاری است.

‌احداث ۴۰۰ کیلومتر خط انتقال برق و احداث ۱۰ پست برق، احداث ۲۰ مخزن ذخیره‌سازی به ظرفیت کلی ۱۰ میلیون بشکه در منطقه جاسک با سرمایه‌گذاری ۲۱۷ میلیون یورو توسط بخش خصوصی و احداث تاسیسات دریایی شامل سه گوی شناور (SMP)، خطوط لوله زیردریایی، حوضچه آرامش و تاسیسات جانبی آن در سواحل مکران از دیگر بخش‌های طرح احداث خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک است.

طرح انتقال نفت خام از گوره به جاسک با ایجاد فرصت‌های جدید شغلی در استان هرمزگان و استان‌های همجوار آن شامل کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و فارس، بازار کار مناسبی را برای صنایع مختلف نظیر فولاد، پمپ‌سازی، لوله‌سازی، پیمانکاران نفت و گاز و دیگر سازندگان تجهیزات داخلی فراهم می‌کند. خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک از دیگر طرح‌هایی است که در پنجشنبه ۵ تیرماه توسط رئیس جمهور افتتاح شده است.

تو دهنی دولت به مقامات آمریکایی

با بررسی فعالیت‌های این سه افتتاح اخیر دولت که در ۵ تیر انجام شده‌اند، می‌توان مشاهده کرد که ظرفیت تولیدی این مجموعه‌ها خیلی بیشتر از میزان مصرفی این فرآورده‌ها در داخل کشور است و افتتاح‌های اخیر کشور بیشتر از اینکه جنبه مصرفی در داخل کشور داشته باشد، به منظور صادرات مواد نفتی و پالایشگاهی انجام شده است.

در نتیجه اقدام دولت در اولین پنجشنبه تیرماه در افتتاح سه مرکز مهم نفتی و پالایشگاهی را می‌توان تو دهنی محکمی به مقامات آمریکایی و دهن کجی به اظهارات آنان تلقی کرد.

حرکت به سمت صادرات منهای نفت خام

موضوع دیگری که در افتتاح سه طرح ذکر شده به چشم می‌خورد، استفاده از ظرفیت‌های نفت خام برای پالایش آن به حالت‌های مختلف برای صادرات یا همان فاصله گرفتن از صادرات و فروش مستقیم نفت خام است؛ موضوعی که رهبر انقلاب هم بار‌ها در سخنان خود به آن تاکید کرده اند و از مسئولین خواسته اند که از آن فاصله بگیرند. بحث جلوگیری از خام‌فروشی نفت در قالب افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی در بند‌های ۱۳ و ۱۵ سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است.

ایشان قبل‌تر در یکی از صحبت‌های خود با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور فرموده بودند: تکیه‌ی اصلی به فروش نفت خام یکی از عیوب اساسی اقتصاد ما است.

مقام معظم رهبری در یکی دیگر از سخنرانی‌های خود با اشاره به جدا سازی اقتصاد از نفت تصریح کردند که بند ناف بودجه و اقتصاد کشور را از نفت خام و فروش نفت خام و تجارت نفت خام بایستی ببُریم. امری که دولت دوازدهم، هرچند دیر، اما بالاخره به آن دست پیدا کرده است و توانسته است در مقیاس کم آن را تحقق ببخشد.

مهدی حسینی، کارشناس مسائل نفتی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اهمیت طرح‌های شازند و میاندوآب بین کرد که با توجه به تحریم‌هایی که بر صادرات نفت خام اعمال شده است و سخت گیری‌هایی که نسبت به آن وجود دارد، تبدیل نفت خام به مواد پالایش شده از نظر صادراتی برای ما از صرف بیشتری برخوردار است؛ ضمن اینکه سخت گیری بر کشور‌های دیگر، بر سر مبادله فرآورده‌های نفتی با ایران از شدت کمتری برخوردار است.

او معتقد است که پالایش نفت خام با توجه به محصولات متنوعی که می‌توان از آن به دست آورد از اهمیت ویژه‌ای در کشور برخوردار است.

حسینی درباره افتتاح خط لوله گوره – جاسک بیان کرد که افتتاح خط لوله گوره – جاسک فرصت خوبی برای فاصله گرفتن از تنگه هرمز و تهدیدات آن است و می‌توان از آن به عنوان یک فرصت برای نزدیک شدن به آب‌های آزاد جهانی استفاده کرد. هر خط لوله با کشیده شدن به هر نقطه، با خود آبادانی به آن منطقه خواهد برد و اشتغال زیادی در آن منطقه ایجاد خواهد کرد؛ با توجه به اینکه این خط لوله از مناطق محروم می‌گذرد، می‌توان امیدوار بود که این مناطق به آبادانی خواهند رسید.

رویکرد جدید دولت در مواجه با فروش نفت

با توجه به نظر کارشناسان و تصمیماتی که دولت در پیش گرفته است، به نظر می‌رسد دولت در سال آخر فعالیت خود رویکرد جدیدی در فعالیت‌های اقتصادی خود در پیش گرفته است و به سمت استفاده از فرآورده‌های نفتی و فاصله گرفتن از خام فروشی نفت حرکت می‌کند.

تصمیمی که با دستور روحانی به بیژن زنگنه در ۲۹ فروردین ماه امسال برای جلوگیری از خام فروشی نفت، شدت بیشتری به خود گرفته است.

حال باید منتظر بمانیم و ببینیم دولت در پنجشنبه‌های افتتاح خود چه تصمیمات دیگری برای استفاده از ظرفیت‌های نفتی کشور برای رسیدن به اقتصاد منهای نفت دارد.

انتهای پیام/