پیام وزیر خارجه قطر چه بود که عراقچی را به دوحه کشاند؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، چهارشنبه ۱۰ دی با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر در دوحه دیدار کرد.

عراقچی در این سفر با معاون سیاسی وزیر امور خارجه با شیخ محمد بن عبدالرحمن معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر و خالد العطیه معاون نخست وزیر و وزیر دفاع این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. دو طرف در این دیدار روابط دوجانبه و مسائل مورد اهتمام مشترک را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند.

این در حالی است که شامگاه  ۹ دی اعلام شد، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان گفت‌وگوی تلفنی داشته است. «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر در گفت‌وگوی تلفنی با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان آخرین مسائل روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای را مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار داد.

وزیر امور خارجه کشورمان در این گفت‌وگو با تبیین دیدگاه جمهوری اسلامی مبنی بر لزوم مشارکت همه کشور‌های منطقه در تامین ثبات و امنیت فراگیر به دور از دخالت بیگانگان و اجتناب از هرگونه تنش، ضمن اشاره به برخی تحرکات مشکوک و شیطنت‌های ایالات متحده در منطقه، گفت که مسئولیت عواقب هرگونه ماجراجویی احتمالی بر عهده واشنگتن خواهد بود.

چرا عراقچی سراسیمه به قطر رفت؟/ بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منتفی شد

برخی گمانه زنی‌ها حاکی از این بود که پیام آمریکا برای ایران شامل تضمینی بوده است که از سوی این کشور هیچ گونه اقدام نظامی ضد ایران صورت نخواهد گرفت. این در حالی است که برخی اخبار حاکی از خروج زیردریایی جورجیای آمریکا و ناو‌های همراه آن از خلیج فارس و استقرار آن‌ها در دریای عمان هستند، برخی ها هم می‌گفتند، آیا عراقچی حامل پیام مهمی از سوی ایران برای آمریکا بوده است؟

حمیدرضا دهقانی‌پوده، سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه پس از سفر سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران به قطر و دیدار با وزرای خارجه و دفاع قطر در توییتی این سفر را بسیار مفید برشمرد و نوشت: سفر یک‌روزه سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه کشورمان و دیدار با شیخ محمد بن عبدالرحمن و خالد العطیه معاونان نخست‌وزیر و وزیران‌خارجه و دفاع قطر، برای منطقه و دو کشور بسیار مفید بود.

البته روابط ایران و قطر تنگاتنگ بوده است و پیش از این ۵ دی بود که حمیدرضا دهقانی پوده سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه با سرلشکر ستاد «سعد بن جاسم الخلیفی» رئیس پلیس امنیت قطر دیدار کرد. در این دیدار، طرفین در خصوص راهکار‌های توسعه همکاری و تعاملات دو کشور با یکدیگر گفت‌وگو کردند، همچنین طرفین مشکلات و مسائل برخی از هم‌وطنان ایرانی در قطر را مورد بررسی قرار دادند. سفیر ایران در دوحه پیش از این با برخی از مقامات قطری درخصوص توسعه مناسبات تهران و دوحه و افزایش همکاری‌های دو کشور دیدار کرده بود.

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نیز عصر هشتم دی ماه در واکنش به افزایش تحرک ارتش آمریکا در منطقه در توئیترش نوشت که افزایش تحرک ارتش آمریکا در منطقه، نمایشی پدافندی و ناشی از ترس، به دلیل شرارت‌های گذشته است. این اقدامات، آنتروپی ناامنی را بالا برده و موجب سوء تفاهم‌های زیان بار می‌شود. دبیر شورای عالی امنیت ملی همچنین گفت که امنیت در منطقه تنها با خروج عوامل خارجی ضد ثبات محقق می‌شود.

«سعید خطیب‌زاده»، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره تحرکات آمریکا در منطقه، گفت که ما به طور روشن گفته و هشدار داده‌ایم مسئولیت هرگونه توطئه چینی با آمریکاست. برخی شیطنت‌ها را شنیده‌ایم به آمریکا و دوستان در منطقه پیام داده‌ایم که آمریکا در روز‌های پایانی حیات خود در کاخ سفید دست به ماجراجویی جدیدی نزند. به دنبال تنش در منطقه نبوده و نیستیم. درباره دفاع از کشور ذره‌ای تردید نداریم، همه امتحان کرده‌اند و پاسخ‌های ما را دیدند، امیدواریم عقلایی که در واشنگتن هستند تنش زدایی کنند.

وی همچنین درباره حرکت زیردریایی اتمی آمریکا به خلیج فارس هم گفت که ما به دنبال تنش نیستیم، ولی مسئولیت هرگونه تنش آفرینی و ماجراجویی به عهده آمریکاست و می‌دانند جمهوری اسلامی ایران درباره امنیت و منافع ملی خود با کسی شوخی ندارد و امیدواریم عقل بر ماجراجویی نزد برخی از جنگ طلبان بچربد.

خطیب زاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا پیش بینی می‌کنید دولت ترامپ در روز‌های باقیمانده اقدام نظامی را علیه ایران صورت دهد؟ گفت که پیش بینی نه کار سیاستمداران است، نه دیپلمات‌ها و حتی کار محققان هم نیست. ما به عنوان یک دولت برای هر سناریویی آمادگی داریم و به همه سناریو‌ها فکر می‌کنیم و برای هر سناریویی پاسخ لازم خود را آماده داریم. امیدواریم در این روز‌های آخر خروج از کاخ سفید از هر تنش زایی دست بردارند.

برخی از کارشناسان سفر غیرمنتظره عراقچی را به تلاش آمریکا برای قراردادن دو بند اضافه بر بودجه ۲۰۲۱ سازمان ملل که مختص به احیای کمیته تحریم‌ها علیه ایران بود، ربط می دهند که البته ۱۱ دی ماه با مخالفت ۱۴۲ کشور مواجه شد و شکست خورد. در حقیقت استدلال طرف آمریکایی بر این بود که کمیته تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باید کار خود را از سر بگیرد، چون واشنگتن از برجام خارج شده و از نگاه ایالات متحده دیگر برجامی در کار نیست.

تنها ۱۰ کشور از جمله بحرین، عربستان و جیبوتی با این دیدگاه آمریکا همراهی کردند. صد و ده کشور مخالفت کردند و ۳۲ کشور نیز رای ممتنع دادند. روسیه، چین و اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌های جداگانه‌ای با فرضیه بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پس از «اسنپ بک» آمریکا مخالفت کردند. اگر این طرح آمریکا رای می‌آورد سازمان ملل باید بودجه‌ای جداگانه برای احیای کمیته تحریم‌ها علیه ایران در سال آینده میلادی اختصاص می‌داد.

قطر نگران برخی تهدید‌های آمریکا نسبت به منطقه

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‎‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سفر غیر منتظره عراقچی به قطر، گفت که دوحه به عنوان یک کشور تاثیرگذار در شورای همکاری خلیج فارس همواره یک رابطه تنگاتنگ و قابل قبولی با جمهوری اسلامی ایران دارد، این روابط همواره در خدمت منافع مشترک دو کشور دوست ایران و قطر است.

او همچنین تصریح کرد که دولت قطر همواره سعی کرده که شرایطی فراهم کند که تنش‌ها در دو سوی ساحل خلیج فارس کاهش پیدا کند، به همین دلیل قطر نگران برخی تهدید‌های آمریکا نسبت به منطقه و ایران است، لذا به نظر می‌رسد بعد از تماسی که بین وزیر خارجه قطر با ظریف، دو کشور نیازمند رایزنی بیشتری در خصوص مسائل منطقه و سیاست‌های جدید آمریکا بعد از ورود جو بایدن به کاخ سفید بودند.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: تا هفته دیگر دونالد ترامپ باید کاخ سفید را ترک کند، قطعا در این مدت ممکن است ترامپ دست به ماجرا جویی‌هایی بزند، لذا سفر معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان به قطر در همین چارچوب، کاهش تنش‌ها و تلاش قطر برای حل اختلافات ایران و آمریکا و عربستان است.

او همچنین گفت: از آنجایی که عربستان به قطر چراغ سبز نشان داده است که آماده است مناسبات خود با دوحه را از سر بگیرد، به نظر می‌رسد که روابط عربستان و قطر می‌تواند برای امنیت منطقه و ایجاد وفاق بین دو سوی ساحل خلیج فارس موثر باشد. سفر عراقچی برای رایزنی بیشتر با مقامات قطری است، در زمینه همکاری‌های نفتی صحبت می‌شود و ممکن است عربستان سعودی تنش را کاهش دهد این احتمال وجود دارد که قطر بین تهران و ریاض میانجیگری کند و عراقچی دنبال این است که در مذاکرات با مسئولان قطر هدف نهایی عربستان چیست و ایا واقعا تمایل دارد مناسبات خود را از سر بگیرد یا خیر.

برنامه فشرده عراقچی/ عملیاتی شدن سند جامع همکاری میان ایران و افغانستان  در آینده نزدیک

نشست بررسی سند جامع همکاری‌های راهبردی ایران و افغانستان با حضور «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه، جمعه ۱۲ دی در مشهد و در محل موسسه مطالعات راهبردی شرق برگزارشد.  عراقچی در این نشست با تاکید بر حل بسیاری از مسائل در جریان مذاکرات سند جامع همکاری راهبردی میان ایران و افغانستان ابراز امیدواری کرد در آینده نزدیک، این اتفاق مهم صورت گیرد.

سید عباس عراقچی در این نشست با تاکید بر حل بسیاری از مسائل در جریان مذاکرات سند جامع همکاری راهبردی میان ایران و افغانستان ابراز امیدواری کرد در آینده نزدیک، این اتفاق مهم صورت گیرد. وی از حسن نیت طرفین در امضای این سند خبر داد و گفت که کشور‌های ایران و افغانستان با احترام بر اصل قانون اساسی دو کشور و احترام به حاکمیت‌های خود، آینده روشنی در همکاری‌های همه جانبه خواهند داشت.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به نقش و اهمیت مراکز مطالعاتی و پژوهشی در سیاست خارجی، حضور و فعالیت چنین مراکزی را تسهیل کننده دیپلماسی رسمی در کشور‌های مختلف عنوان کرد و گفت که اندیشکده‌های فعال در حوزه روابط خارجی باید همصدا با حاکمیت و جریان منافع ملی، حرکت رسمی سیاست خارجی را جهت دهی و تا حد بسیار به برآورده ساختن نیاز‌های پژوهشی و عملیاتی دستگاه‌های مرتبط با مسائل خارجی، کمک کنند.

در این نشست همچنین محمدابراهیم طاهریان، نماینده وزیر امور خارجه ایران در امور افغانستان، محمد صدیقی‌فر سرکنسول ایران در هرات، محمد بهشتی منفرد رییس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور، محمود افخمی سرکنسول سابق ایران در هرات شرکت داشتند.همچنین در این نشست از وبگاه انگلیسی موسسه مطالعات راهبردی شرق نیز رونمایی شد.

گزارش از فاطمه زهرا نصراللهی

انتهای پیام/