واقعیت آیه لا اکراه فی الدین چیست؟ / دعوت به خیر، ساز وکاری خودجوش از دل مردم است

حجت الاسلام و المسلمین صدرالدین نخ چی استاد حوزه و دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار  حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: قرآن کریم کتاب قانون اساسی است، شاید بتوانیم از این منظر آیات قرآن را به چند گروه تقسیم کنیم؛ گروه اول آیاتی هستند که مفاهیم زیربنای دینی مثل توحید و شاخه‌های آن، نبوت و معاد را تبیین می‌کنند. این قبیل آیات اغلب صریح، روشن و بدون پیچیدگی خاص هستند که با دانستن زبان عربی و آشنایی با اصطلاحات آن، می‌شود به روشنی این آیات را شناخت و فهمید. خصوصا آیاتی که در صدد اثبات نبوت و رسالت پیامبر(ص)، که جزء محکم ترین آیات هستند.

وی افزود: گروه دوم آیات مربوط به مسائل زیربنایی که در قرآن کریم کلیات آن‌ها بیان شده و تبیین حدود و جزئیات به عهده‌‌ی پیامبر(ص) است.

وی با بیان این که گروه سوم از آیات، بیان احکام را بر عهده دارند، اظهار کرد: در این بخش هم دو قسم از آیات وجود دارد، اول مسائل و احکامی که با جزئیات در قرآن بیان شده و بخشی از جزئیات هم به بیان پیغمبر وابستگی دارد مثل احکام ارث، وصیت، محاربه با خدا و رسول، روزه، خرید و فروش، حج و امثالهم؛ دوم، احکام و مسائلی که فقط کلیاتش در قرآن بیان شده و تبیین بیشتر مسائلش با پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله است، مثل احکام نماز، وضو، ارتداد و بسیاری دیگر از فروعات و احکام دین.

نقش نبوت و امامت در تبین مقصود آیات قرآن
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: ما معتقدیم که بیان و سخن پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله به شرط آنکه به درستی به دست ما رسیده باشد مثل قرآن معتبر بوده و فرقی با آن ندارد. چراکه قرآن کریم معجزه‌ی جاودان پیامبر اسلام صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله است، ضمن اینکه حقانیت آورنده کتاب و درست بودن ادعای نبوت او را اثبات می‌کند؛ پس اگر ما به درستی ادعای پیامبر صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله را با توجه به معجزه‌اش پذیرفتیم، سخن این پیامبر همانند قرآن هست، البته با همان شرطی که اشاره شد.

لا اکراه فی الدین
نخ چی تصریح کرد: آیه شریفه «لا اکراه فی الدین» از قسم دوم آیات قرآنی است که کلیت مطلب آن در قرآن کریم ذکر ولی جزئیاتش در بیان پیامبر صَلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله و جانشینان او تبیین و تفسیر شده؛ کار علمای دین بررسی همین مسائل و فهم حکم الهی از خلال آیات و روایات است. دانشمندانِ دین‌شناس بعد از بررسی آیات شریفه قرآن و روایات می‌گویند که  منظور از این عبارت شریفه، آن است که در اصل پذیرش دین و اعتقاد قلبی به آن اصلا اجبار و اکراه معنی ندارد، چون تن و بدن را می‌شود مجبور کرد ولی فکر و عقیده را خیر؛ پس این آیه شریفه ناظر به اصل پذیرش دین بوده، ولی وقتی افراد این دین را به انتخاب خودشان پذیرفتند و مسلمان شدند، آنگاه مسئله بالاتری پدید می‌آید و اینکه دین برای هدف مشخصی فرستاده شده و برای تأمین این هدف، راه خدا نباید فراموش بشود یا به انحراف برود.

نابودی دین توسط دین داران !

وی گفت: فرض کنید خداوند متعال یک دین را برای هدایت و سعادت مردم ارسال کرده و گروهی از مردم هم به این دین اعتقاد پیدا کرده‌اند، از طرفی دیگر این دین ادعای خاتمیت ادیان را داراست و می‌گوید که تا پایان زمین مانده و بر همه ادیان برتری پیدا خواهد کرد، در قرآن هم اعلام فرموده که کفار از نابود کردن دین شما مأیوس شده اند؛ اما با این حال، هیچ ساز و کاری درون خود این دین پیش بینی نشده تا جلوی فراموشی ارکان و اجزاء را بگیرد! یا اگر یک شخص، روزی در دین اعمال سلیقه شخصی کرد، جلوی آن را بگیرد؛ در نتیجه بعد از مدت کوتاهی این دین بدست دین داران نابود خواهد شد؛ به دو دلیل؛ اولا افراد به مرور زمان خط سیر دین را فراموش می‌کنند و از مسیر دین منحرف میشوند، و در ثانی که این دومی بسیار مهمتر است، بخاطر اعمال سلیقه‌ها، دین واقعی به محاق کشیده شده و از خاطره ها محو می‌شود و نقض غرض از ارسال دین حاصل خواهد شد.

دعوت به خیر، ساز وکاری خودجوش از دل مردم که توسط اسلام نهاده شد...

این کارشناس مذهبی ادامه داد: این‌جاست که اسلام، ساز و کاری به نام دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر را قرار داده تا خود مؤمنان بر یکدیگر نظارت داشته و مراقب وقوع انحراف و فراموشی در دین باشند. در سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۰۴ میخوانیم: وَلتَكُن مِنكُم أُمَّةٌ يَدعونَ إِلَى الخَيرِ وَيَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَيَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَأُولئِكَ هُمُ المُفلِحونَ/باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آنها همان رستگارانند.

سوراخ کردن جایگاه خود در کشتی

صدر الدین نخ چی اشاره کرد: پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در این خصوص می‏فرمایند: «یک فرد گنهکار، در میان مردم همانند کسى است که با جمعى سوار کشتى شود، و هنگامى که در وسط دریا قرار گیرد تبرى برداشته و به سوراخ کردن موضعى که در آن نشسته است بپردازد، و هر گاه به او اعتراض کنند، در جواب بگوید من در سهم خود تصرف مى‌کنم! اگر دیگران او را از این عمل خطرناک باز ندارند؟ طولى نمى‏‌کشد که آب دریا به داخل کشتى نفوذ کرده و یکباره همگى در دریا غرق مى‏‌شوند»، آن کشتی همان جامعه است و حرکتش در دریا همان حرکت به سمت هدف عالی یعنی سعادت؛ حال اگر کسی برخلاف مصالح عمومی مردم کاری انجام داد، در حکم کسی است که تبر برداشته و کشتی را سوراخ می کند.کدام انسان عاقل در جلوگیری از این کار شک دارد؟

حجت الاسلام و المسلمین صدرالدین نخ چی خاطر نشان کرد: بنابراین به خوبی مشاهده می‌شود که بقای جامعه و دین وابسته به احیا و برقرار بودن امر به معروف و نهی از منکر است.

انتهای پیام/