سحر نعمتی، کارشناس اداره نظارت بر فرآوردههای طبیعی سنتی و مکمل معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با اشاره به اینکه برای عملکرد صحیح، بدن ما به ۱۳ ویتامین نیاز دارد، گفت: در حالی که این مواد مغذی در مقادیر مختلف در غذاها هم یافت میشود، اما برخی از افراد برای برآورده کردن نیازهای غذایی خود نیاز به دریافت مکملهای ویتامینی دارند.
او گفت: به طور معمول، بیشتر ویتامینها را میتوان در هر زمانی از روز مصرف کرد، اما گفته میشود برخی از ویتامینها در شرایط خاصی بهتر جذب میشود، به همین دلیل، خوب است بدانیم چگونه و چه زمانی مکمل مصرف کنیم تا جذب آن را افزایش دهیم.
نعمتی در خصوص ویتامینهای محلول در آب نیز گفت: همانطور که از نام آن پیداست، ویتامینهای محلول در آب، در آب حل میشود. به این ترتیب، لازم نیست آن را با غذا مصرف کنیم تا جذب شود.
او گفت: ۹ ویتامین محلول در آب وجود دارد که شامل ویتامین C به علاوه هشت ویتامین B:) B ۱ تیامین)، B ۲ (ریبوفلاوین)، B ۳ (نیاسین)، B ۵ (اسید پانتوتنیک)، B ۶ (پیریدوکسین)، B ۷ (بیوتین)، B ۹ (فولات) و B ۱۲ (کوبالامین) است.
این کارشناس دانشگاه گفت: ویتامینهای محلول در آب باید به طور منظم مصرف شود، زیرا برخلاف ویتامینهای محلول در چربی، این دسته از ویتامینها به راحتی در بافتهای بدن ذخیره نمیشود. در عین حال، ویتامینهای محلول در آب اضافی، از طریق ادرار دفع میشود، اما باز هم در مصرف آنها احتیاط لازم است.
او گفت: ویتامین C نقشهای حیاتی زیادی در بدن ما ایفا میکند. به عنوان مثال، به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل میکند و برای ایمنی، همچنین برای ساخته شدن کلاژن و انتقال دهندههای عصبی موردنیاز است.
نعمتی گفت: مکملهای اسید اسکوربیک دارای زیست فراهمی مشابه اسید اسکوربیک موجود در غذاهایی مانند میوه و سبزی است.
او گفت: میتوان مکملهای ویتامین C را در هر زمانی از روز، با غذا یا بدون غذا مصرف کرد، اگرچه مصرف اسید اسکوربیک همراه با غذا میتواند به کاهش عوارض جانبی احتمالی گوارشی ناشی از اسیدیته بالای آن کمک کند.
نعمتی گفت: مکملهای ویتامین C را باید در مکانی خنک و تاریک نگهداری کرد، زیرا این ماده مغذی به گرما و نور حساس است.
کارشناس اداره نظارت بر فرآوردههای طبیعی سنتی و مکمل معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز ادامه داد: ویتامینهای B به صورت جداگانه یا به عنوان مکملهای B کمپلکس و حاوی هر هشت ویتامین B در بازار موجود است.
او گفت: از آنجایی که این گروه از ویتامینها محلول در آب هستند، میتوانیم آنها را با غذا یا بدون غذا و در هر زمانی از روز مصرف کنیم. گفته میشود مصرف ویتامینهای B در صبح به دلیل نقش مهم آنها در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی، بیشتر توصیه میشود.
نعمتی گفت: اما برای برخی از افراد ممکن است مصرف ویتامینهای B با معده خالی سودمند باشد؛ به عنوان مثال، توصیه میشود افرادی که دچار کمبود B ۱۲ هستند، مکملهای B ۱۲ را با معده خالی با آب مصرف کنند تا بیشترین میزان جذب را داشته باشد.
ویتامینهای محلول در چربی
او گفت: برخلاف ویتامینهای محلول در آب، ویتامینهای محلول در چربی برای جذب مناسب به چربی وابستگی دارد. بنابراین، به طور کلی توصیه میشود ترکیبات محلول در چربی را همراه با وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنیم.
نعمتی گفت: گروههایی نظیر مادران در دوران بارداری، شیردهی و مبتلایان به فیبروز سیستیک به دلیل افزایش نیاز یا کاهش جذب، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود ویتامین A هستند. برای افزایش جذب، باید مکملهای ویتامین A را همراه با یک وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنیم. به خاطر داشته باشیم که اگر رژیم غذایی متعادلی داریم، مصرف مکملهای ویتامین A اغلب ضروری نیست.
او گفت: شواهد نشان میدهد که مکملهای ویتامین A با دوز بالا ممکن است خطر مرگ و میر ناشی از سرطان را افزایش دهد. به همین دلیل توصیه میشود ویتامین A را با دوز بالا مصرف نکنیم، مگر اینکه با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه باشد.