در محیط‌زیست بن‌بستی برای توسعه پایدار وجود ندارد

علی سلاجقه گفت: برای رسیدن به توسعه پایدار، بعد از ۳۰ سال ضوابط استقرار صنعت و معدن را بازنگری و ابلاغ کردیم، در حال بازبینی ضوابط خدمات هستیم تا کار‌ها با سهولت بیشتری همراه با حفظ محیط زیست پیش رود تا بتوانیم با کمک فناوری‌های روز، توسعه پایدار را داشته باشیم.

وی با تاکید مجدد بر اینکه در محیط زیست بن بستی وجود ندارد، اظهار داشت: برای این منظور در تلاشیم تا در برنامه هفتم به نحو مطلوب و آنطور که باید به بحث محیط زیست پرداخته شود.

وی گفت: طبیعت جایگاهی است که خداوند جلوه خودش را در آن به ما نشان می‌دهد، اینکه طبیعت مادر ما است در احادیت و روایات متعدد آمده است، انسان اشرف مخلوقات است نه صاحب مخلوقات، این تفکر صاحب مخلوقات بودن باعث شده در روند عمران و آبادی به محیط زیست و سایر مخلوقات توجهی نشود و رویکرد صنعتی شدن تمام سرمایه‌های اصلی مانند آب، خاک؛ گیاه، هوا و هرآنچه که خداوند خلق کرده است را در معرض خطر قرار داد.

سلاجقه تاکید کرد: به مرور صنعتی شدن سرمایه‌های اصلی حیات را با مشکل مواجه کرد، جوامع صنعتی شروع کرد به برهم زدن نظم طبیعت و کار را به جایی کشانند که سازمان ملل متحد می‌بیند تمام زیرساخت‌های حیات در حال متلاشی شدن است منابع آب، خاک و جو آلوده شده و زیست انسان با مشکل مواجه شده است بنابراین می‌آیند در سال ۱۹۶۸ نسبت به آنچه که انسان دارد بر سر طبیعت می‌آورد موضع گیری می‌کنند که منجر می‌شود به نشست استکهلم، که در آنجا بیانیه محیط زیست برای اولین بار صادر می‌شود، در این بیانیه کلید واژه‌هایی تحت عنوان توسعه پایدار پیدا می‌شود، یعنی باید توسعه و پایداری سرزمین در کنار هم اتفاق بیفتد.

وی افزود: البته توسعه پایدار کلید واژه غربی است در حالی که ۱۴۰۰ سال پیش در قرآن آمده بود، اما ما به بهانه توسعه آن نظم را به هم زدیم و اثراتش را در قالب سیلاب‌ها، توفان‌های گرد و غبار، فرونشست ها، کاهش جریان‌های سطحی آب و کاهش بارندگی می‌بینیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در دوره انقلاب صنعتی با طبیعت کاری کردیم که جبران آن سخت شد، باید کلیدواژه‌هایی برای حفظ سرزمین داشته باشیم، روح لطیف انسان در کنار صنعت بی روح قرار گرفت و برای بشر مسائل متعدد روحی روانی ایجاد کرد، دستاورد‌هایی که از صنعت بیرون می‌آید بدون توجه به ارکان حیات است و ادامه آن رکن اصلی حیات و محیط زیست را از بین می‌برد، در نتیجه کلیدواژه‌های متعددی از جمله توسعه پایدار شکل گرفت، در نشست سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ در سئول رشد سبز مطرح شد و بر ایجاد زیرساخت‌ها در این زمینه که گام بسیار بلندی در زمینه حفظ محیط زیست است تاکید شد.

وی اظهار کرد: ایران کشوری است با اموزه‌های دینی و دانش بومی فراوان برگرفته از طبیعت و نسل‌های قبل ما به خوبی با طبیعت سازگار شده بودند، در استان‌هایی مانند کرمان، سمنان، یزد و اصفهان از منابع آب و باد به نحو مطلوب استفاده کردند؛ بادگیر‌ها و قنوات نشانه بارز این است، ۱۵ سال پیش در همایشی در چین گفتم که ایجاد قنات پیشرفته‌ترین فناوری عصر حاضر است که در کشور‌های مناطق خشک و نیمه خشک برای استحصال آب مورد استفاده قرار می‌گرفت این برگرفته از دانش بومی ما است، اما با این دانش الان به کجا رسیدیم؟

معاون رییس جمهور ادامه داد: هفته گذشته استاندار خوزستان در نامه‌ای به من گفت گرد و غباری که سال قبل اتفاق افتاد چندین هزار میلیارد تومان به صنعت استان خسارت وارد کرده است، این یعنی اینکه تمام ارکان حیات را داریم با مشکل مواجه می‌کنیم توسعه‌ای که بدون توجه باشد درست نیست، خداوند طبیعت را با عالمانه خلق کرده و پازل طبیعت را منظم در کنار هم چیده، اما ما با دستکاری کردن این تعادل و نظم را به هم زدیم که مشکلات متعددی را ایجاد کرد، سیلاب‌های ویرانگری که سال ۹۸ در کشور داشتیم و آنچه که امروز تحت عنوان گرمایش کره زمین داریم و تغییر اقلمیی که به عنوان یک واقعیت اتفاق افتاده همه نتیجه همین به هم زدن نظم است.

سلاجقه گفت: یکی از مسائلی که دنیا با آن روبرو است و دارد خودش را برای آن آماده می‌کند تغییر اقلیم است که قوانین زیادی هم برای آن وضع کرده، ما هم لایحه تغییر اقلیم را به مجلس فرستادیم که امیدواریم هرچه زودتر تصویب شود، چون اکنون از لحاط مولفه‌های زیستی کشوری در آستانه‌ها هستیم و زمان زیادی برای حفاظت از آنچه که باقی مانده نداریم.

وی افزود: هفته گذشته بازدیدی از نطنز داشتم تا ببنیم معادن چه بلایی بر سر طبیعت آنجا آورده است، چون مردم مرتب درخواست داشتند که بازدید داشته باشیم، وقتی خانه‌های قدیمی منطقه نطنز را دیدم مشاهده کردم که پیشینیان ما چقدر عالمانه هارمونی طبیعت را حفظ کردند و در عین حال به بهترین نحو از انرژی استفاه کردند، اما الان در نطنز در منطقه حفاظت شده کرکس کوه خرابی محیط زیست بیداد می‌کند، داریم ۱۲۰ متر ارتقاع کرکس کوه را کاهش می‌دهیم، چون به دنبال معادن سنگی هستیم که برای نمای ساختمان کاربرد دارد که جزو معادن استراتژیک هم نیستند، منطقه پر از زباله شده است، در حالی که کرکس کوه در ایران مرکزی مانند میخ برای تعادل نگه داشتن زمین است که اگر این تعادل در نتیجه این برداشت‌ها به هم بخورد طومار زندگی در هم پیچده می‌شود، زلزله‌های غیر واقعی اتفاق می‌افتد، متاسفانه منطقه کرکس کوه ویران شده، تمام منطقه از دست رفته و منابع آب و خاک تحت تاثیر قرار گرفته است، این دانش امروز من و شماست که چنین بلایی را بر سر طبیعت آوردیم البته داریم تاوانش را سنگین پس می‌دهیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در اواخر قرن بیستم موضوع ارزیابی محیط زیست مطرح شد، گزارش ارزیابی محیط زیست یعنی اینکه بدانیم قبل، حین و بعد از اجرای پروژه چه اتفاقی خواهد افتاد، تا پیش از روی کار امدن دول سیزدهم زمان بررسی گزارش‌های ارزیابی محیط زیست حدود دو سال زمان می‌برد، اما اکنون آنرا به دو ماه کاهش دادیم البته به شرط اینکه دستگاه‌های دیگر نیز به موقع جواب‌های خود را بدهند.

وی اظهار کرد: در حال تهیه نقشه‌های ارزشگذاری طبیعت هستیم که در سال ۱۴۰۱ برای ۶ استان این نقشه را تهیه کردیم، یعنی اینکه جایی که قرار است معدن یا صنعتی ایجاد شود بررسی کنیم که چه چیزی را از دست می‌دهیم و چه چیزی به دست می‌آوریم، این‌ها را در کفه ترازو قرار می‌دهیم و بررسی می‌کنیم، امروزه دنیا به این سمت رفته و ما هم ۸۰ درصد کار را انجام داده ایم، بعد از آن به دنبال تهیه نقشه‌های توان اکوسیستم هستیم، هر سرزمین یک توانی دارد و قرار نیست که هر کاری که خواستیم در هر مکانی انجام دهیم، چندین سال است در زمینه زیرساخت‌های اقتصادی در کشور کار نشده که باید مورد توجه قرار گیرد.

معاون رییس جمهور تاکید کرد: اقتصاد و کار زمانی می‌تواند پایدار باشد که در یک چارچوب صحیح محاسبه شده باشد، امروزه گرد و غبار می‌آید، منابع آبی کاهش یافته، رودخانه‌ها خشکیده، فرونشست زمین رخ می‌دهد که نتیجه عملکرد نادرست ما است.

وی با اشاره به شهر‌های برخوردار گفت: شهر اصفهان و کرمان در نقشه‌هایی که جدیدا وزارت کشور ارائه می‌دهد شهری برخوردارند، چون چند فرودگاه و زیرساخت دارند در حالی که شهر اصفهان در راستای مصرف آب دارد هویت سرزمینی را از بین می‌برد، گرد و غبار مدارس را تعطیل می‌کند، زاینده رود خشکیده و به رویا تبدیل شده است، یا کرمانی که آب‌های سفره‌های زیرزمینی آن تخلیه شده و زیرساخت‌ها دارد از بین می‌رود جزو شهر‌های برخوردار است؟ باید رویکرد‌ها عوض شود.

سلاجقه با اشاره به اینکه رویکرد‌های محیط زیستی کشور زیرساختی است گفت: چند سال نیاز داریم تا آنچه که اتفاق افتاده جبران شود، باید تاوان دهیم ما هم از جنبه داخل و هم بین المللی فعال هستیم، دیپلماسی محیط زیست را فعال کردیم، چون اعتقاد داریم دیپلماسی محیط زیست پیشقراول خوبی بر دیپلماسی سیاسی است.

وی اظهار داشت: امسال نشستی بین المللی برای گرد و غبار داریم و بیش از ۵۰ کشور و آژانس بین المللی در این کنفرانس شرکت می‌کنند ما حرف خودمان را در مجامع بین الملی گفتیم، در داخل کشور هم برای اینکه دغدغه‌های مردم را کاهش دهیم در کنار هم می‌نشینیم و مشکلات را از جنبه‌های علمی آن بررسی و راهکاری برای برون رفت از آن پیدا می‌کنیم.