
باشگاه خبرنگاران - نشست اخیر در ریاض بین مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، تغییرات مهمی در تعادل قدرت جهانی ایجاد کرده است، به طوری که عدم حضور نمایندگان اروپایی و اوکراینی بر تأثیر بزرگ قدرتهای اصلی در شکلدهی به تحولات ژئوپولیتیکی تأکید دارد. برای ایران و متحدان منطقهایاش، این نشست پرسشهایی درباره آینده خاورمیانه مطرح میکند، بهویژه با توجه به درگیریهای جاری در غزه، لبنان و عراق. علیرغم تلاشهای ایالات متحده برای تضعیف نفوذ منطقهای ایران پس از حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر 2023، متحدان ایران نه تنها تاب آوردهاند بلکه در برخی موارد تأثیر خود را گسترش دادهاند.
یک توافق احتمالی میان ایالات متحده و روسیه درباره اوکراین میتواند تبعات قابل توجهی برای تهران داشته باشد، زیرا واشنگتن ممکن است تلاش کند تا همکاری استراتژیک مسکو با تهران را محدود کند. با این حال، روسیه با وجود تحریمها و انزوا دیپلماتیک، ایران را بهعنوان یک شریک ضروری در زمینههای نظامی، سیاسی و اقتصادی میبیند. در همین حال، تلاشهای اسرائیل برای رسیدن به اهدافش در غزه و لبنان میتواند آن را وادار کند تا حمایت نظامی بیشتری از غرب بخواهد که موجب تشدید تنشهای منطقهای میشود.
عراق همچنان یکی از بازیگران کلیدی در تحولات منطقه است، بهطوری که نتایج نشست ریاض احتمالاً باعث میشود واشنگتن تلاشهای خود را برای تضعیف موقعیت ایران در بغداد تشدید کند. عملیاتهای اطلاعاتی اسرائیل و جناحهای طرفدار غرب، نفوذ ایران را پیچیدهتر میکنند، اما ایران انتظار دارد که روابط خود را با متحدان عراقی تقویت کند و علیه عملیاتهای اسرائیلی مقابله کند. استراتژی اصلی ایران همچنان متمرکز بر جلوگیری از تبدیل عراق به پایگاهی برای نیروهای دشمن و حفظ نفوذ خود در بخشهای سیاسی و امنیتی عراق است.
با وجود تلاشهای غرب برای ایزوله کردن ایران، نشست ریاض بر گسترش نفوذ منطقهای تهران تأکید دارد. ایران با پیوندهای عمیقتر با روسیه و چین، هر دو با تحریمهای غربی مواجه هستند، همراستایی بیشتری با این کشورها پیدا کرده و در دنیای چندقطبی در حال ظهور جایگاه خود را تثبیت کرده است. این اتحادها به ایران این امکان را میدهد که در بخشهای نظامی، اقتصادی و انرژی همکاریهای بیشتری داشته باشد و تابآوری خود را در برابر فشارهای خارجی تقویت کند.
با این حال، تهدیدات جدی برای ثبات ایران باقی مانده است. عملیاتهای اطلاعاتی اسرائیل و رسانههای وابسته به غرب همچنان در تلاشند تا نفوذ منطقهای ایران و مشروعیت داخلی آن را هدف قرار دهند. برای مقابله با این چالشها، ایران باید بر چهار ارکان استراتژی تمرکز کند: اول، تقویت توانمندیهای نظامی و سایبری برای پیشگیری از تهدیدات اطلاعاتی؛ دوم، تعمیق روابط با روسیه و چین و استفاده از دیپلماسی منطقهای برای مقابله با ائتلافهای خصمانه؛ سوم، خنثی کردن کمپینهای بیثباتسازی که به تضعیف نفوذ آن میپردازند؛ و چهارم، گسترش همکاریهای اقتصادی و امنیتی با متحدان منطقهای برای تثبیت موقعیت خود.
منبع : اینترنشنال پالسی دایجست