آنچه در زیر لایه‌های دیپلماسی پنهان مانده، فاصله فلسفی عمیقی است که همچنان تهران و واشنگتن را از یکدیگر جدا می‌سازد.

باشگاه خبرنگاران جوان؛ پیمان صالحی* - با نزدیک شدن ایران و ایالات متحده به دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای در مسقط در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۲۵، بخش عمده‌ای از پوشش رسانه‌ای همچنان بر نگرانی‌های تاکتیکی متمرکز است - مسائلی مانند تحریم‌ها، سطح غنی‌سازی اورانیوم یا احتمال یک توافق موقت. 

اما آنچه در زیر لایه‌های دیپلماسی پنهان مانده، فاصله فلسفی عمیقی است که همچنان تهران و واشنگتن را از یکدیگر جدا می‌سازد. این اختلاف، دعوایی میان دو دولت بر سر جزئیات فنی نیست؛ بلکه تقابلی میان دو جهان‌بینی است که ذاتاً در برابر همگرایی مقاومت می‌کنند.

از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، ایران خود را نه صرفاً به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، بلکه به‌مثابه یک چالش تمدنی در برابر نظم لیبرال تعریف کرده است. ایران چشم‌اندازی بدیل ارائه می‌دهد که ریشه در اندیشه سیاسی اسلام دارد - چشم‌اندازی که نسبی‌گرایی اخلاقی، فردگرایی سکولار و سلسله‌مراتب امپریالیستیِ نهادینه‌شده در مدل غربی را رد می‌کند. از سوی دیگر، ایالات متحده ایران را نه تنها به‌عنوان یک بازیگر ژئوپلیتیک، بلکه به‌عنوان یک انحراف ایدئولوژیک سرسخت می‌بیند: مقاوم در برابر جذب و مصون از فشار.

دقیقاً به همین دلیل است که با وجود سال‌ها دیپلماسی پنهان، میانجی‌گری‌های طرف سوم، و انعطاف‌های تاکتیکی گهگاه، گفت‌وگوی ایران و آمریکا همچنان در یک بن‌بست متافیزیکی گرفتار مانده است. تخیل لیبرالی که سیاست خارجی آمریکا را شکل می‌دهد، نمی‌تواند به‌طور کامل مشروعیت یک جمهوری اسلامی را بپذیرد - جمهوری‌ای که حاکمیت را نه بر اساس هنجارهای دموکراتیک غربی، بلکه بر پایه اصالت دینی و مقاومت تعریف می‌کند.

برای روشن شدن موضوع، باید گفت رویکرد تهران به مذاکرات، در معنای متعارف کلمه، حداکثری نیست. این رویکرد بر اصول استوار است. ایران می‌تواند در مورد زمان‌بندی‌ها، چارچوب‌های فنی یا سازوکارهای بازرسی مصالحه کند اما نه در مورد هویت خود. واشنگتن اما همچنان هویت را یک متغیر تلقی می‌کند، نه یک اصل ثابت؛ با این امید که فشار اقتصادی یا تعامل تدریجی، در نهایت ایران را به‌سمت «نرمال‌سازی» در قالب نظم لیبرال سوق دهد!

در چنین بستری، بعید است که مذاکرات مسقط به یک گشایش منجر شود؛ مگر آنکه ایالات متحده بپذیرد که این اختلاف صرفاً بر سر سانتریفیوژها یا رفع تحریم‌ها نیست، بلکه موضوع اصلی استقلال تمدنی ایران است. یک توافق کوتاه‌مدت شاید همچنان ممکن باشد، اما یک توافق پایدار نیازمند چیزی بسیار ریشه‌ای‌تر است: دگرگونی در تخیل راهبردی آمریکا.

*پژوهشگر روابط بین‌الملل و فلسفه سیاسی غرب

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۴
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
باران آذری
۱۳:۲۳ ۲۹ فروردين ۱۴۰۴
نخیر

آمریکا کل پیشرفت های ما رو میخواد ک ما با تقدیم جان دانشمندان ( چه با ترور چه با خطای علمی) و خسارت های مالی بدست آوردیم

آمریکا پیشرفت ایرانیان نمیخواد!

وابستگی شو میخواد

غارت منابع ایران و میخواد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۲ ۲۷ فروردين ۱۴۰۴
نه اختلاف ایران و آمریکا این هست که ایران ۴۵ سال هست مسولانش گفتن اسراییل باید از بین برود بخاطر این است آمریکا می‌گوید ایران نباید هسته ای داشته باشه چرا به کشور های دیگه ای که هم هسته ای دارند وهم بمب اتمی دارند بهشون گیره نمی‌دهد چرا هسته ای دارند کاری به کارشون ندارد اول هم مردم ایران انقلاب کردن قصد مردم فقط این بود که کشور به استقلال و آزادی برسه و ثروت ملی اش دیگه غارت نشود ثروت ملی فروش برود خرج کشور ایران و ایرانی بشود
-
ناشناس
۱۳:۲۸ ۳۰ فروردين ۱۴۰۴
صهیونیسم ازبیخ وبن برغصب وجنایت وقتل وغارت بناشده وازهمان ابتدابرنامه ی نیل تافرات رااعلام کرده باچه زبانی بگویدکه دیگران راحیوانات انسان نمایی برای بردگی خودشان میداند.چگونه ثابت کندکه انسانیت برایش معنایی ندارد.ای خدااااااااااااااچرابعضی خودشان رابه خواب میزنند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۲۲ ۲۵ فروردين ۱۴۰۴
اختلاف اصلی آمریکا با ما سر زنا و دخترهای ماست و میگه اونا باید مثل زنا و دخترهای ما بی حجاب و بی لباس بشن تا تحریما رو ورداریم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۵۷ ۲۵ فروردين ۱۴۰۴
یعنی فریاد تاریخی پانزده خرداد باید تعطیل شه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۴ ۲۷ فروردين ۱۴۰۴
اصلا اینجوری نیست ربطی به حجاب و پوشش زنان دختران ندارد چونکه خود آمریکا مسلمانان زندگی میکنند آزادانه راحت کسی باهاشون کاری ندارد
Iran (Islamic Republic of)
محمودزاده
۱۷:۴۲ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
اختلاف بین ایران و آمریکا بر سر پیش بینی آقا که فرموده اند که اسرائیل بیست و پنج سال آینده را نخواهد دید است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۳۱ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
مه بابا معاملاتی انجام میشه که جزو محرمانه هاست اسمش مذاکره و هسته ای و ایناس
Iran (Islamic Republic of)
بهنام
۱۵:۰۷ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
متاسفانه چون مسئولین ایرانی در رفاه کامل رندگی میکنند هیچ درکی از وضعیت زندگی مردم ندارند بخاطر همین هم تمایلی به مذاکره ندارند
-
ناشناس
۱۳:۳۳ ۳۰ فروردين ۱۴۰۴
اتفاقا آنهاکه کشور راچاپیده اندودرکشورهای غربی وترکیه زمین وخانه و....دارنددرپی دادن ایران وتوانائیهایش به امیدحفظ منافع شخصیشان هستند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۵۷ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
فعالیت هسته‌ای موشکهای دوربرد سپاه همه بهانه است حرف وخواسته امریکا اینه ..شما زیر سلطه ونفوذ ماباشید ماخودمون سلاح هسته‌ای میدیم موشک میدیم ارتش میدیم البته بانظارت خودمون
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۵۳ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
آمریکا قدرت ایران را نمی خواهد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۵ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
مشکل همینه خیلی پیچیده شد
Iran (Islamic Republic of)
ساسان
۱۳:۵۷ ۲۳ فروردين ۱۴۰۴
باشه توافق نکنین جنگ بشه
تا ببینین مردم چیکار میکنن
مردم خسته اند از این وضعیت استرس زا که داراییشون با جنگ نابود شه
وقتی کسی داراییشو جونشو دارن ازش میگیرن دیگه چیزی برای از دست دادن نداره بیاد تو خیابون اون موقع میشه تجمع میلیونی
پس بهتره توافق صورت بگیره چه کوتاه چه بلند مدت
باید اصلاحات صورت بگیره
تمام
کسی از مردم دوست نداره مملکتش درگیر جنگ بشه
آخرین اخبار