باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - مصطفی رزاق‌کریمی، مستندساز و کارگردان سینما و تلویزیون، در حاشیه اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰، بر ضرورت پژوهش در سینمای کوتاه تأکید کرد و آن را پایه خلق آثار ماندگار دانست.

رزاق کریمی ضمن ارزیابی مثبت از سطح آثار ارائه‌شده، به تجربه پیشین خود در مدیریت مجموعه‌ای از فیلم‌های ۱۰۰ ثانیه‌ای اشاره کرد و گفت: «حدود شش یا هفت سال پیش، مسئولیت مجموعه‌ای از فیلم‌های صدثانیه‌ای را در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، زنجان و اردبیل بر عهده داشتم و در همان دوران نیز شاهد بودم که چه ظرفیت مهم و ارزشمندی در این قالب نهفته است. آن تجربه سبب شد که با پیشنهاد سوره برای داوری آثار این دوره نیز با اشتیاق همراه شوم.»

رزاق‌کریمی با تأکید بر دشواری کار در این قالب کوتاه، افزود: «صد ثانیه نه‌فقط زمان اندکی است، بلکه از فیلم‌های کوتاه معمول نیز چالشی‌تر است. فیلم‌سازی در این مدت محدود، نیازمند دقتی فوق‌العاده در روایت و ایجاز است. اما در عین حال، دریافتی که من از آثار امسال داشتم، امیدبخش بود. نسل جوانی که امروز وارد میدان فیلم‌سازی شده‌اند، نگاهی نو، خلاق و گاه غافلگیرکننده دارند؛ اگر به آن‌ها اعتماد شود، بدون تردید کارگردانانی خواهند شد که حتی در این زمان محدود نیز می‌توانند قصه‌ای کامل، دقیق و تأثیرگذار را به تصویر بکشند.»

آثار امسال؛ متنوع، خلاقانه و امیدوارکننده

رزاق‌کریمی درباره کیفیت آثار ارائه‌شده در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ چنین اظهار داشت:«کیفیت آثار داستان‌های مختلفی دارد؛ برخی فیلم‌ها به دلیل شرایط تولید، ناگزیر از استفاده از آرشیو بودند و برخی دیگر زمان بسیار محدودی در اختیار داشتند. با این حال، در همین فیلم‌های صدثانیه‌ای، آثار خوبی دیده شد. با دوستان دیگری که در جمع داوران حضور داشتیم، واقعاً احساس کردم که نظر جمعی نیز همین است. سطح آثار امسال امیدوارکننده بود.»

 اهمیت تحقیق و نقش سازوکارهای حمایتی در استمرار مسیر حرفه‌ای فیلم‌سازان

رزاق‌کریمی در پاسخ به این پرسش که چه سازوکاری می‌تواند به رشد و تداوم مسیر حرفه‌ای برگزیدگان جشنواره فیلم ۱۰۰ کمک کند، چنین اظهار داشت:«به نظر من، مسئولین نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد یا رکود مسیر فیلم‌سازان دارند و می‌توانند با تدبیر و حمایت، زمینه‌ساز بالندگی این حوزه باشند.»

او ادامه داد:«من اعتقاد دارم که سینمای ایران، به‌ویژه در بخش مستند، تحقیق را جدی نمی‌گیرد. اگر به این تحقیق بها دهند و بودجه اختصاص دهند، به شرط آنکه کارگردان یا پژوهشگر برود و جدی کار کند، این بخش می‌تواند تقویت شود.اگر تحقیق درست انجام شود، فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای درست هم در می‌آید.»

رزاق‌کریمی، در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود در محدودیت زمان ۱۰۰ ثانیه، جایی برای تحقیق باقی می‌ماند، چنین اظهار داشت:«بله، اگر تصویر را صرفاً به معنای جمع‌آوری صحنه‌ها و قاب‌ها بدانیم، نه ترجمان فکر، راه را به خطا رفته‌ایم. تصویرِ گویا، پشتوانه‌ اندیشه می‌طلبد؛ همان‌گونه که شعر، موسیقی یا ادبیات بدون تأمل و تأمل‌ورزی، به سطحی‌نگری می‌انجامد، سینما نیز نیازمند تکیه بر پژوهش است.»

او افزود:«متأسفانه در فضای سینمای ایران، اهمیت تحقیق کمتر جدی گرفته می‌شود؛ در حالی‌که ریشه و جان‌مایه‌ بسیاری از فیلم‌های مستند و حتی داستانی، در پژوهش نهفته است. کارگردان نمی‌تواند تنها در اتاق بنشیند و بنویسد؛ هرچند که آن اثر شاید فروش خوبی داشته باشد، اما فیلم واقعی، نیازمند مشاهده، لمس واقعیت و گردآوری عمیق است.»

رزاق کریمی با تأکید بر اینکه تحقیق، همچون انبار آذوقه‌ای‌ست که نویسنده و فیلم‌ساز از آن تغذیه می‌کنند، گفت:« اگر این ذخیره‌ خام فراهم نشود، فرآیند تولید معنا متوقف می‌شود. بسیاری از آثار کوتاه موفق جهانی، از همین بنیان شکل گرفته‌اند؛ من در تجربه‌ فیلم‌های کوتاه در اتریش دیده‌ام که چگونه همین صد ثانیه‌ها، با پشتوانه‌ تحقیق، به نتایجی موجز اما عمیق رسیده‌اند. فیلم‌هایی که امسال در جشنواره فیلم ۱۰۰ دیدم، با وجود محدودیت زمان، نویدبخش همین ظرفیت بودند.»