باشگاه خبرنگاران جوان - سید جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور در جلسه امروز شورای معاونان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که با حضور رئیس‌جمهور، وزیر کار و رئیس دفتر رئیس‌جمهور برگزار شد، گفت: جناب آقای رئیس‌جمهور، شما با رویکرد مشارکت‌محوری، عدالت‌خواهی و وفاق‌آفرینی راهبرد‌هایی را مطرح کرده‌اید و به‌ویژه بر توانمندسازی و مشارکت مردمی با رویکرد محله‌گرایی تأکید داشته‌اید. ما نیز در همین چارچوب، با وجود گستردگی وظایف سازمان بهزیستی، تمامی ۱۷۰ برنامه و مأموریت خود را با نگاه توانمندسازی، فرصت‌آفرینی، پیشگیری و مشارکت‌جویی بازنگری کرده‌ایم.

وی افزود: در نتیجه این بازنگری برای سال ۱۴۰۴ تعداد ۱۱۴ برنامه تدوین شده است که ۹ برنامه آن تحولی است. در اینجا، دو برنامه تحولی را به‌طور خلاصه معرفی می‌کنم.

حسینی در تشریح نخستین برنامه تحولی گفت: برنامه نخست، طرح «سلامت اجتماعی محله‌محور» یا «بهزیست‌محله» است. این طرح با استفاده از ظرفیت‌های محلی از جمله مدارس، بسیج، مساجد، خانه‌های بهداشت، سرا‌های محله، خیریه‌ها، انجمن‌های فرزانگان، خیرین و کارآفرینان طراحی شده است. این مجموعه‌ها، سرمایه‌های انسانی، اجتماعی، ساختاری، طبیعی، فرهنگی و مالی محلی به شمار می‌آیند که می‌توانند در خدمت سلامت اجتماعی قرار گیرند.

رئیس سازمان بهزیستی ادامه داد: در قالب تفاهم‌نامه‌ای با وزارت آموزش و پرورش قصد داریم در ساعات بعدازظهر از ظرفیت مدارس برای ارائه خدمات به سالمندان استفاده کنیم چرا که موضوع سالمندی یکی از مسائل مهم کشور در آینده نزدیک است.

رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به روند رو به رشد سالمندی در ایران گفت: بر اساس آمار، درصد جمعیت سالمند کشور از ۹.۵ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۱.۵ درصد در سال ۱۴۰۴ و ۱۴.۵ درصد در سال ۱۴۱۵ خواهد رسید و در سال ۱۴۳۰ این رقم به ۳۱.۲ درصد خواهد رسید. این در حالی است که در همان سال، میانگین جهانی ۲۱.۵ درصد خواهد بود؛ بنابراین ایران در سال‌های آتی به یکی از سالخورده‌ترین کشور‌های دنیا تبدیل خواهد شد.

وی افزود: سالمندی در ایران چندوجهی و پیچیده است. هم‌اکنون ۳۰ درصد سالمندان کشور تنها زندگی می‌کنند، به‌ویژه زنان سالمند. همچنین ۱۶ هزار سالمند مجهول‌الهویه تحت پوشش بهزیستی هستند که ۳۲ درصد آنها را تشکیل می‌دهند. احساس تنهایی و انزوا، سالمندآزاری، بیماری‌های مزمن و فقر از دیگر چالش‌های این گروه است.

حسینی گفت: در دنیای پیشرو، چهار سناریو برای مواجهه با سالمندی ترسیم شده است: کشور‌هایی با سالمندی برنامه‌ریزی‌شده، کشور‌هایی در سپیده‌دم سالمندی، کشور‌هایی با سالمندی مبهم و کشور‌هایی با سالمندی مخاطره‌آمیز. متأسفانه ما در زمره گروه چهارم هستیم و باید با برنامه‌ریزی استراتژیک به‌سمت تغییر این وضعیت برویم.

وی ادامه داد: طرح بهزیست‌محله گامی در این مسیر است که در فاز نخست در ۷۳۵ منطقه آموزشی کشور اجرا می‌شود. در این طرح، سبک زندگی سالم، تغذیه، سواد رسانه‌ای، نظام ارجاع و نشاط سالمندان با همکاری انجمن‌های علمی از جمله سالمندشناسی، فرزانگان، ژنتیک، گفتاردرمانی و کاردرمانی دنبال خواهد شد.

رئیس سازمان بهزیستی در ادامه به دومین برنامه تحولی اشاره کرد و گفت: برنامه دوم، استقرار زیست‌بوم مشارکت در سازمان بهزیستی است. این زیست‌بوم ۱۲ راهبرد دارد که پرداختن به همه آنها در این فرصت ممکن نیست. اما معتقدم سازمان بهزیستی مردمی‌ترین نهاد دولت است. تاکنون ۲۳ هزار مؤسسه با اخذ مجوز از این سازمان، فعالیت‌های بهزیستی را در سراسر کشور پیش می‌برند.

وی با اشاره به شاخص‌های نیکوکاری گفت: طبق گزارش مؤسسه ICF در سال ۲۰۲۳، ۶۲ درصد مردم ایران در طول سال دست‌کم یک عمل نیک انجام داده‌اند و کشور در این شاخص در رتبه ۲۱ جهان قرار دارد، اما وقتی نیکوکاری در قالب تشکل‌ها و مؤسسات سازماندهی می‌شود، تنها ۱۱ درصد مردم مشارکت می‌کنند و رتبه ایران به بالای ۹۵ سقوط می‌کند این نشان می‌دهد که میل به نیکوکاری وجود دارد، اما سازماندهی آن ضعیف است.

وی افزود: برای بهبود این وضعیت به توسعه موضوعی، جغرافیایی و قشری مؤسسات مردم‌نهاد پرداخته‌ایم به‌گونه‌ای که علاوه بر میانسالان، جوانان، مهندسان، پزشکان و سایر اقشار هم بتوانند وارد عرصه مشارکت شوند.

حسینی گفت: یکی دیگر از محور‌های این طرح، توسعه شبکه داوطلبان با عنوان "بهزیست‌یاران" است و در این قالب با دانشگاه بهزیستی و دانشگاه فرهنگیان تفاهم نامه بستیم تا بتوانند فعالیت‌های بهزیستی را در محلات پیش ببرند.

وی ادامه داد: افزایش سرعت در صدور مجوز مؤسسات نیز یکی دیگر از اقدامات ما بوده است تا قبل از استقرار دولت چهاردهم تنها ۳۶ درصد از درخواست‌ها در زمان مقرر پاسخ داده می‌شد، اما اکنون این رقم به ۹۸ درصد رسیده است.

رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: در سازمان بهزیستی تلاش کرده‌ایم با استفاده از ظرفیت تشکل‌ها و شبکه‌های مردمی، نظارت بر فعالیت آنها، توانمندسازی و افزایش مشارکت را به‌صورت هدفمند دنبال کنیم.

وی افزود: هدف از این اقدام آن است که بتوانیم محلات را به‌عنوان یک عنصر نهادی بسیار مهم که در تاریخ ایران در کنار خانواده نقش اساسی داشته، احیا کنیم. همبستگی محله‌ای و وفاق اجتماعی را تقویت کنیم، سرمایه اجتماعی را ارتقا دهیم و مشارکت‌های داوطلبانه را گسترش دهیم.

وی ادامه داد: از این مسیر می‌توانیم خدمات و توانمندسازی و نیز فعالیت‌های اجتماع‌محور را به شکلی بهره‌ورانه پیش ببریم و زیست‌بوم جامعه مشارکت را در بستر فعالیت‌های سازمان بهزیستی مستقر کنیم.

منبع: سازمان بهزیستی