
باشگاه خبرنگاران جوان - شاید هر روز صدای قارقار کلاغها را از پنجره خانهتان بشنوید یا آنها را بالای درختان پارک شهر ببینید و بیتفاوت از کنارشان عبور کنید. اغلب ما کلاغها را فقط به چشم پرندههایی سمج و کمی مرموز میبینیم که دنبال تکهای نان یا یک زباله خوشمزهاند. اما پشت این چهره ساده، جهانی پر از هوش، استراتژی و مهارت اجتماعی پنهان است؛ دنیایی که شاید بهتر از بسیاری از ما انسانها قوانین زندگی جمعی را میشناسد و اجرا میکند.
کلاغها استادان بیبدیل همکاری و ارتباطاند. آنها گروهی زندگی میکنند و مثل یک تیم فوتبالی که از پیش تمرین کردهاند، کنار هم برای یافتن غذا، دور کردن خطر یا حل مشکلات تلاش میکنند. جالب است بدانید اگر یکی از آنها تکهای غذا پیدا کند، به جای پنهان کردن آن برای خودش، با قارقارهای مخصوص، دیگران را هم خبر میکند.
شاید تصور کنید این کار فقط از روی مهربانی یا بیخیالی است اما درواقع پشت این رفتار، یک استراتژی هوشمندانه پنهان شده؛ چون حضور گروه، خطر حمله یا ربوده شدن غذا را کمتر میکند. همکاری در جهان کلاغها، قاعده است نه استثنا.
دنیای ارتباط کلاغها هم حیرتآور است. هر قارقاری، معنای خاص خود را دارد: هشدار، دعوت، تهدید یا حتی اعتراض! زبان کلاغها، یک زبان پیشرفته با طیف وسیعی از پیامهاست که برای بقای جمعی حیاتی است. شاید اگر مدیران و سیاستمداران ما کمی با دقت به این ارتباطات گوش میدادند، بلد بودند چطور اختلافات را کنار بگذارند و برای نجات کشتی اقتصاد کشور، کنار هم بنشینند.
اما هوش کلاغها فقط به مدیریت غذا و بحران ختم نمیشود. آنها عدالت اجتماعی هم دارند؛ اگر کلاغی از قواعد گروه سرپیچی کند یا بخواهد گروه را فریب دهد، به سرعت طرد میشود؛ یعنی از کمک و غذا محروم میماند و حتی دیگر هیچ عضوی با او همصحبت نمیشود. عدالتخواهی در کلاغها جدیتر از دادگاههای انسانی اجرا میشود! این شاید یک هشدار هوشمندانه باشد برای مدیران ما: قانون بازی را رعایت نکنید، روزی جامعه هم شما را تنها خواهد گذاشت.
یکی از رفتارهای جالب کلاغها آیندهنگری آنهاست. آنها غذای اضافی را مخفی میکنند تا در روز مبادا بیغذا نمانند. هیچ کلاغ معلمی به آنها درس پسانداز یاد نداده؛ این غریزه در جانشان نهادینه شده. کاش ما هم گاهی بدون نیاز به پند و نصیحت، کمی برای فردا پسانداز میکردیم!
شگفتی دیگر، توانایی حل مسئله و استفاده از ابزار در کلاغهاست. دانشمندان بارها دیدهاند که کلاغها برای شکستن پوسته آجیل یا باز کردن ظرف غذا، از ابزارهای ساده استفاده میکنند؛ پیچ و مهره، سنگ یا حتی تکه چوب. شاید شبیه همان مهندسی که از امکانات حداقلی، بهترین راهحل را بیرون میکشد. خلاقیت در دنیای کلاغها یک اصل است: هیچوقت با اولین مانع دست از تلاش نمیکشند، همیشه یک راهحل تازه دارند.
کلاغها اساتید تفکر استراتژیکاند. آنها امروز و فردا و حتی هفته بعد را پیشبینی میکنند، برای هر موقعیتی برنامه دارند و هیچوقت فریب راهحلهای ساده و کوتاهمدت را نمیخورند. شاید بهتر باشد، دفعه بعد که کلاغی را روی شاخهای دیدید و او با چشمان براق و زیرکش به شما زل زده بود، کمی بیشتر فکر کنید؛ شاید دارد رازهای هوش اجتماعی و بقای موفق را به شما گوشزد میکند.
گمان کنم وقت آن رسیده که به کلاغها احترام بگذاریم. آنها فقط پیامآور قارقار و شومی نیستند، بلکه معلمان ناشناس هوش اجتماعی، مدیریت بحران، عدالت، پسانداز و نوآوریاند. در دنیایی که ما انسانها هر روز بیشتر از هم دور میشویم و درگیر رقابت و فردگرایی میشویم، بد نیست کمی از این پرندگان سیاهپوش بیاموزیم؛ شاید کلید موفقیت فردا، در همین قارقارهای امروز باشد.
منبع: روزنامه هفت صبح