باشگاه خبرنگاران جوان - براساس تازه‌ترین گزارش بانک سوئیسی یو‌بی‌اس(UBS)، در ۱۲ ماه منتهی به آوریل ۲۰۲۵، ۹۱ نفر از وارثان به‌ دلیل‌ دریافت ارث‌های کلان به جمع میلیاردرها پیوسته‌اند و مجموع دارایی منتقل‌شده به آنها ۲۹۸ میلیارد دلار برآورد شده است. این رقم نسبت به سال گذشته بیش از ۳۳ درصد افزایش داشته و از زمان شروع رصد این داده‌ها در سال ۲۰۱۵ بی‌سابقه است.

البته بسیار بعید است که در سال‌های پیش از ۲۰۱۵ هم چنین اتفاقی رخ داده باشد. براساس برآورد یو‌بی‌اس، انتظار می‌رود حداقل ۵.۹ تریلیون دلار دیگر نیز طی ۱۵ سال آینده به فرزندان یا نزدیکان میلیاردرها منتقل شود؛ این انتقال بزرگِ ثروت، به گفته مدیران این بانک سوئیسی، نمایانگر «واگذاری چند-نسلی ثروت با شتاب بی‌سابقه» است. 

 رشد کلی میلیاردرها: ترکیب ارث و کارآفرینی

در مجموع، تعداد میلیاردرهای جهان در سال جاری به ۲۹۱۹ نفر افزایش یافته که ۸.۸ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۴ با میزبانی از ۲۶۸۲ میلیاردر در جهان است. از میان ۲۸۷ میلیاردر «جدید» ثبت‌شده در ۲۰۲۵، ۱۹۶ نفر به‌صورت خودساخته و با اتکا به کسب و کاری که خودشان پایه‌گذارش بودند نردبان ترقی را پیموده‌اند و ثروت کلان و قابل‌توجهی کسب کرده‌اند.‌

آن‌ها با فعالیت در حوزه‌هایی مانند تکنولوژی، انرژی، زیرساخت و دیگر صنایع توانسته‌اند در یک سال، مجموع ثروتی معادل ۳۸۶.۵ میلیارد دلار به دست آورند. از این منظر، سال ۲۰۲۵ یکی از قوی‌ترین سال‌ها از نظر خلق ثروت نو برای نسل جدید کارآفرینان بوده است. البته می‌توان ردپای بازار را هم در رقم زدن این نتیجه رهگیری کرد و باید گفت بخشی از این جهش ثروت به افزایش ارزش سهام شرکت‌های فناوری مربوط است.  

 میراث و نابرابری؟

ارث عظیم و بدون مالیات سنگین نسبت به درآمد یا سود سرمایه باعث شده انتقال ثروت خانوادگی به‌طور فزاینده‌ای تعیین‌کننده ترکیب طبقه میلیاردرها در جهان امروز شود؛ وضعیتی که هشدارهایی درباره افزایش نابرابری و تثبیت طبقه ثروتمند و شکاف طبقاتی بیشتر در کشورهای مختلف به همراه دارد.

در عین حال، بانک یو‌بی‌اس سوئیس تأکید کرده که خانواده‌های ثروتمند امروزی نسبت به گذشته پیچیده‌تر و بین‌المللی‌تر شده‌اند و اعضای خانواده ممکن است در کشورهای مختلف زندگی کنند، دارایی‌ها و کسب‌وکارهای‌شان متنوع و همچنین برنامه‌ریزی مالی و انتقال دارایی‌های‌شان نیز نیازمند راهبردهای جدید باشد.

همزمان، افرادی که به طور موروثی وارد جمع میلیاردرها می‌شوند، برخلاف کارآفرینان جدید اغلب نمی‌خواهند تنها به ارث تکیه کنند، از این رو بخشی از آن‌ها می‌کوشند کسب‌وکار خانوادگی را ادامه دهند یا به سمت سرمایه‌گذاری، خیریه و فعالیت حرفه‌ای دیگر بروند. به همین دلیل، یو‌بی‌اس این «نسل جدید میلیاردرها» را متفاوت‌تر، متحرک‌تر و با چشم‌انداز جهانی‌تر توصیف کرده است.  

‌جغرافیا و مسیر ثروت

گزارش‌ها حاکی از آن است که بیشترین ثروت موروثی که قرار است در سال‌های آینده منتقل شود، مربوط به آمریکا خواهد بود. پیش‌تر غرب میزبان میلیاردرهای جهان بود اما با خیزش دوباره کشورهای آسیایی، به ویژه چین و هند، این ترکیب به هم خورده است. در سال‌های آتی و پیش رو نیز کاهش چشم‌گیر جمعیت میلیاردرها در کشورهای غربی به همراه مهاجرت برخی از آنها نقشه جغرافیایی ثروت را جابه‌جا خواهد کرد.

بااین حال، در سال ۲۰۲۵، بخش عمده انتقال‌های بزرگ از سوی خانوارهای اروپایی صورت گرفته است، به‌خصوص در غرب اروپا که بسیاری از میلیاردرهای موروثی و نسل‌های چندگانه ثروت را در خود دارد. همچنین، ترکیب ساختار خانواده‌ها و پیچیدگی‌های بین‌المللی آنها مانند اقامت اعضا در کشورهای مختلف، انتقال دارایی‌های بین‌المللی، تنوع‌بخشی دارایی بین سهام، شرکت‌های خصوصی، املاک و غیره، باعث شده مدیریت انتقال و حفظ ثروت به نسل بعد به شکلی حرفه‌ای و پیچیده انجام شود.  

پیامدها و چالش‌ها: ثروت بیشتر،  نابرابری بیشتر؟

این موج گسترده انتقال ثروت، هم از طریق ارث و هم خلق ثروت نو و کارآفرینی، می‌تواند شکاف طبقاتی را تشدید کند. وقتی ثروت خانوادگی از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شود، بدون فرآیندهای بازتوزیع یا مالیات مناسب، توانایی بالاتر و فرصت مناسب‌تر نسل دوم برای سرمایه‌گذاری، کنترل منابع و قدرت اقتصادی تثبیت می‌شود و به همان انداره، بخت را از سایر افراد آن جوامع تضییع می‌کند.

این موضوع برای مفاهیم لازم و ارزشمندی مانند بسط عدالت اجتماعی و ایجاد فرصت برابر، سدی بزرگ و نگران‌کننده است. از سوی دیگر، ورود کارآفرینان خودساخته به جمع میلیاردرها هم نشان می‌دهد که هنوز مسیر موفقیت و تولید ثروت برای کسانی که ایده، تلاش و ابتکار دارند باز است و به‌ویژه در صنایعی مانند تکنولوژی، انرژی، زیرساخت و بازارهای نوظهور، روزنه‌ای از امید وجود دارد. اما در حال حاضر، سهم ارث و ثروت خانوادگی در رشد طبقه مرفه بسیار چشمگیرتر است.

در عین حال، برای بانک‌ها و مشاوران مالی مانند بانک یو‌بی‌اس سوئیسی، مدیریت این انتقال عظیم نسل به نسل به معنای نیاز به راهکارهای نوین برنامه‌ریزی مالی، حفاظت از دارایی، برنامه‌ریزی وراثت و تنوع‌بخشی سرمایه است. خانواده‌ها باید یاد بگیرند دارایی‌ها را نه فقط برای حفظ ارزش، بلکه برای ایجاد فرصت توسعه پایدار، سرمایه‌گذاری عقلانی و حتی فعالیت اجتماعی یا خیریه سامان دهند.

منبع: روزنامه هفت صبح