باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهره شعبانی-شهر مقدس قم در سالروز میلاد امام علی النقی، معروف به امام هادی (ع)، حال و هوای خاصی به خود گرفته است.

خیابان‌ها چراغانی شده، حرم حضرت معصومه (س) میزبان زائران از سراسر کشور است و مراسم جشن و سرور در مساجد و تکایا برپا شده است. 

امام هادی ، فرزند امام جواد (ع)در سال ۲۱۲ هجری قمری در شهر صریا در نزدیکی شهر مدینه دیده به جهان گشود.

دو لقب هادی و نقی حکایت از عمق شخصیت ایشان دارد، نقی به معنای پاکی و این نشان‌دهنده تقوا و پرهیزگاری ایشان است و هادی نیز نشان از تلاش وافر این امام بزرگوار برای هدایت عمومی و حفظ مسلمانان از انحراف دارد.ایشان  به مدت ۳۳ سال، امامت را بر عهده داشتند و  با چند تن از خلفای عباسی از جمله متوکل هم زمان بودند  و بیشتر سال‌های امامت را در سامرا تحت نظارت حاکمان عباسی گذراندند.

امام هادی (ع) با حاکمان ستمگر سازش نکردند و در زمان معتز عباسی مسموم شدند، منابع معتبر و مورخان شیعه شهادت حضرت را در ماه رجب سال ۲۵۴ «ه. ق» می ‎دانند. مرحوم آیت الله مرعشی نجفی شهادت حضرت را در روز دوشنبه سوم رجب سال ۲۵۴ «ه. ق» می‎ داند.

مزار امام هادی در سامرا که به دلیل دفن وی و فرزندش امام حسن عسکری (ع)، حرم عسکریین خوانده می‌شود، از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق است. حرم عسکریین در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش طی حملات تروریستی تخریب شد

از امام هادی (ع) احادیثی در امور اعتقادی، تفسیر، فقه و اخلاق روایت شده و بخشی از آن‌ها درباره مباحث کلامی همچون تشبیه و تنزیه و جبر و اختیار است. زیارت جامعه کبیره و غدیریه از امام دهم شیعیان نقل شده است.

 زیارت جامعه کبیره: میراث اعتقادی شیعه

حجت‌الاسلام جعفری، کارشناس مذهبی گفت:زیارت جامعه کبیره یکی از مهم‌ترین زیارات مأثوره در فرهنگ شیعه است که از امام هادی (ع) نقل شده است. این زیارت، یک متن بنیادین اعتقادی محسوب می‌شود که جایگاه امامان معصوم (ع) را به‌طور جامع و دقیق بیان می‌کند.

 زیارت جامعه کبیره چه جایگاهی در شناخت امامت دارد؟  

او درباره اهمیت جامعه کبیره در شناخت امامت گفت: این زیارت، یک خطبه بلیغ از امامت تا توحید است که نقش امامان را در هدایت جامعه اسلامی تبیین می‌کند. امام هادی (ع) در این زیارت، ویژگی‌های امامان را به‌طور دقیق بیان کرده‌اند و راه شناخت صحیح امامت را برای شیعیان هموار ساخته‌اند. این زیارت، زبان فصیح شیعیان در ترسیم منظومه امامت است و به‌عنوان یک مانفیست اعتقادی، جایگاه امامان را در نظام هستی مشخص می‌کند.

او افزود: این زیارت، علاوه بر بیان فضائل امامان، به تبیین رابطه امامت با توحید، نبوت و هدایت الهی می‌پردازد. در این زیارت، امامان به‌عنوان وارثان انبیا، حجت‌های الهی و هدایتگران بشر معرفی شده‌اند. همچنین، تأکید بر ولایت و محبت اهل بیت (ع) به‌عنوان مسیر سعادت و قرب الهی، از دیگر نکات برجسته این زیارت است

 زیارت غدیریه؛ تجدید عهد با ولایت

کارشناس مذهبی گفت:زیارت غدیریه یکی دیگر از زیارات مأثوره است که در روز عید غدیر خوانده می‌شود. این زیارت، تأکید ویژه‌ای بر واقعه غدیر خم و ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) دارد.

زیارت غدیریه چه پیامی برای شیعیان دارد؟  

حجت‌الاسلام جعفری گفت: زیارت غدیریه، یک متن اعتقادی است که شیعیان را به تجدید عهد با ولایت امیرالمؤمنین (ع) دعوت می‌کند. این زیارت، جایگاه امام علی (ع) را به‌عنوان وصی پیامبر (ص) و رهبر الهی پس از ایشان تثبیت می‌کند. همچنین، در این زیارت، بر اهمیت پذیرش ولایت و تبعیت از امامان تأکید شده است

 ارتباط زیارت غدیریه با زیارت جامعه کبیره چیست؟  

به گفته این کارشناس دینی هر دو زیارت، بر محور امامت و ولایت استوار هستند. زیارت غدیریه، بیشتر بر واقعه غدیر و ولایت امام علی (ع) تمرکز دارد، در حالی که زیارت جامعه کبیره، جایگاه همه امامان را در نظام هستی تبیین می‌کند. این دو زیارت، مکمل یکدیگر هستند و شیعیان را به شناخت عمیق‌تر از امامت و ولایت دعوت می‌کنند.

او گفت:زیارت جامعه کبیره و زیارت غدیریه، دو متن ارزشمند در فرهنگ شیعه هستند که نقش مهمی در تبیین جایگاه امامت و ولایت دارند. زیارت جامعه کبیره، یک متن جامع درباره ویژگی‌های امامان معصوم (ع) است، در حالی که زیارت غدیریه، بر واقعه غدیر و ولایت امام علی (ع) تأکید دارد. این دو زیارت، راهنمایی برای شناخت صحیح امامت و مسیر هدایت الهی محسوب می‌شوند.

حجت‌الاسلام جعفری درباره لقب هادی امام دهم گفت: لقب هادی به معنای هدایت‌کننده است. امام هادی (ع) در دوران امامت خود، با وجود فشار‌های حکومت عباسی، توانست مسیر صحیح دین را برای شیعیان روشن کند. ایشان با نامه‌نگاری‌های متعدد، تربیت شاگردان برجسته و ارائه زیارت جامعه کبیره، نقش مهمی در هدایت فکری و معنوی مسلمانان ایفا کردند.

 زیارت جامعه کبیره چه جایگاهی در شناخت امامت دارد؟ 

او گفت: یاد امام هادی (ع) همچنان به عنوان چراغ هدایت در دل‌های عاشقان اهل بیت (ع) روشن است. این امام بزرگوار، با وجود سختی‌های دوران خود، توانست مسیر هدایت را برای شیعیان هموار کند و میراثی ارزشمند از خود به جای بگذارد. زیارت جامعه کبیره، یکی از مهم‌ترین یادگارهای ایشان، همچنان راهنمایی برای شناخت جایگاه امامت در مکتب تشیع است

این زیارت، یکی از جامع‌ترین متون درباره جایگاه امامان معصوم است. امام هادی (ع) در این زیارت، ویژگی‌های امامان را به‌طور دقیق بیان کرده‌اند و راه شناخت صحیح امامت را برای شیعیان هموار ساخته‌اند 

نقش امام هادی (ع) در هدایت جامعه اسلامی چگونه بود؟ 

کارشناس مذهبی گفت: امام هادی (ع) در شرایط سخت سیاسی و اجتماعی، با استفاده از شبکه وکالت، ارتباط خود را با شیعیان حفظ کردند. ایشان با ارسال نامه‌ها و تربیت شاگردان برجسته، توانستند معارف شیعی را گسترش دهند و در برابر انحرافات فکری ایستادگی کنند.