باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دو دلیل اصلی دارد که می‌خواهد جهان باور کند حملات اخیر آمریکا باعث نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران شده‌اند.

۱. حفظ چهره رهبری قدرتمند و شکست‌ناپذیر

کل ریاست‌جمهوری ترامپ بر پایه تصویرسازی از خود به‌عنوان یک «رهبر مقتدر، شجاع و بی‌نظیر» بنا شده است. هرگونه اطلاعاتی که این افسانه را زیر سؤال ببرد، به‌ویژه در آستانه انتخابات، به‌شدت برای کاخ سفید ناخوشایند است. بنابراین، او نمی‌تواند بپذیرد که حملات آمریکا ممکن است نتوانسته باشند زیرساخت‌های حیاتی هسته‌ای ایران را به‌طور کامل نابود کنند.

۲. اجتناب از تکرار درگیری نظامی

اگر مشخص شود ایران همچنان توانایی ساخت سلاح هسته‌ای یا بازسازی سریع برنامه‌اش را دارد، این سؤال مطرح می‌شود: آیا آمریکا باید دوباره دست به حمله نظامی بزند؟ چنین چیزی می‌تواند منجر به یک جنگ فرسایشی سال‌هاه با ایران شود؛ سناریویی که ترامپ و هواداران «اول آمریکا» (MAGA) تمایلی به آن ندارند.

حمله به رسانه‌ها و اطلاعات متضاد

ترامپ و دستیاران ارشدش به‌شدت به گزارش‌هایی حمله کرده‌اند که حملات هوایی تنها برنامه هسته‌ای ایران را چند ماه عقب انداخته‌اند، نه بیشتر. ترامپ در نشست ناتو بار دیگر عملیات را «بسیار بسیار موفق» خواند و گفت: «این نابودی بود. هیچ ارتش دیگری در جهان نمی‌توانست چنین کاری انجام دهد.»

وزیر دفاع، پیت هگسث، نیز در واکنشی نمایشی، به شدت از سی‌ان‌ان و نیویورک‌تایمز انتقاد کرد و آنها را به «تلاش برای ضربه زدن به کشور» متهم نمود.

در عین حال، اطلاعات ضد و نقیض است. ارتش اسرائیل اعلام کرده که آسیب «سیستماتیک» وارد شده و برنامه هسته‌ای ایران سال‌ها عقب افتاده. رئیس سازمان سیا نیز مدعی شد شواهد معتبری از «آسیب جدی» وجود دارد. اما هیچ‌کدام از این ارزیابی‌ها تأییدکننده کامل ادعای ترامپ مبنی بر «نابودی کامل» نیستند.

خطر بزرگ‌تر: وارونه‌سازی واقعیت برای منافع سیاسی

ترامپ از همان تاکتیک همیشگی‌اش استفاده می‌کند: ساخت روایت دلخواه، حتی اگر شواهد کافی برای آن وجود نداشته باشد—درست مانند ادعای تقلب در انتخابات ۲۰۲۰. اگر بتواند مخالفان را بی‌اعتبار کند و جهان را متقاعد کند که برنامه هسته‌ای ایران نابود شده، دیگر نیازی به اقدامات بیشتر نخواهد داشت.

اما اگر شواهد معتبری خلاف آن منتشر شود—مثلاً ایران همچنان سانتریفیوژ یا ذخایر اورانیوم داشته باشد—او یا اسرائیل تحت فشار خواهند بود تا دوباره دست به حمله بزنند. این همان چرخه‌ای است که ترامپ سعی دارد از آن فرار کند.

چرا واکنش‌های ترامپ ممکن است آسیب‌زا باشد

اطلاعات نظامی ماهیتاً مبهم و زمان‌بر هستند و نتیجه‌گیری نهایی درباره میزان عقب‌ماندگی برنامه هسته‌ای ایران ممکن است ماه‌ها طول بکشد. اما ترامپ، حتی قبل از اینکه بمب‌افکن‌های B-۲ به پایگاه برگردند، مأموریت را «موفقیت کامل» اعلام کرد. حالا اگر خلاف آن ثابت شود، با چالشی جدی در اعتبار و غرور سیاسی‌اش روبه‌رو می‌شود.

این شتابزدگی برای اعلام پیروزی، باعث شده دستاورد‌هایی واقعی عملیات (مثل نبود تلفات و جلوگیری از گسترش جنگ) نیز در سایه قرار بگیرد.

اشتباهات کاخ سفید 

کاخ سفید اشتباهات ارتباطی جدی داشت از جمله:

عدم ارائه توضیح قانع‌کننده برای اینکه چرا ناگهان ایران را در آستانه ساخت بمب دانستند.

عدم اطلاع‌رسانی به دموکرات‌های ارشد درباره حملات.

به تعویق انداختن جلسات توجیهی کنگره درباره این عملیات.

نگرانی از سیاسی‌سازی اطلاعات امنیتی

واکنش شدید دولت به گزارش‌های اولیه باعث ایجاد نگرانی در مورد فشار بر نهاد‌های اطلاعاتی برای همسویی با اهداف سیاسی شده است—روشی که پیش‌تر برای امنیت ملی آمریکا فاجعه‌آفرین بوده است.

اگر در گزارش‌های نهایی مشخص شود که ایران همچنان برخی از تجهیزات یا مواد هسته‌ای را حفظ کرده، ترامپ با بحران سیاسی و دیپلماتیک بزرگی رو‌به‌رو می‌شود. حتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفته ممکن است ایران مواد غنی‌شده‌اش را پیش از حمله منتقل کرده باشد.

ترامپ اکنون با استراتژی‌ای که خودش طراحی کرده گیر افتاده است: او با عملیات نظامی، انتظار نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران را ایجاد کرده. اما اگر ایران همچنان توان بازسازی یا پیشرفت را داشته باشد، آمریکا یا اسرائیل ممکن است به سمت اقدام نظامی تازه‌ای سوق داده شوند—آن هم در شرایطی که ترامپ وعده پرهیز از جنگ را داده است.

منبع: سی ان ان