باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی - در شرق لرستان، نام سد کمندان سال‌هاست که در گفتگوهای مردم ازنا و الیگودرز تکرار می‌شود. 

پروژه‌ای که قرار بود تا افق ۱۴۳۰، ۱۸ میلیون مترمکعب آب شرب و منابع آبی کشاورزی را تأمین کند، اما مسیر تحقق آن پر از موانع بود. از جابه‌جایی ۲۰۰ خانه روستایی گرفته تا تأخیرهای طولانی ناشی از کمبود بودجه.

اکنون اما، با تکمیل بدنه و تجهیزات سد و تخصیص ۹۰۰ میلیارد ریال برای تملک اراضی باقی‌مانده، پروژه به نقطه پایانی نزدیک شده است.

بدنه سد کامل شد؛ مانده چند گام آخر

سیاوش زیدعلی، معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای لرستان، با اطمینان از پیشرفت پروژه می‌گوید:بدنه سد به طور کامل احداث شده و بخش‌های هیدرولیکی، ابزار دقیق، هیدرومکانیکال و الکتریکال هم به پایان رسیده است. تنها محوطه‌سازی، تکمیل ساختمان‌های بهره‌برداری، آسفالت جاده‌های دسترسی و تملک چند منزل روستای کمندان باقی مانده است.

او درباره وضعیت تملک زمین‌ها نیز توضیح می‌دهد:بیش از ۹۰ درصد اراضی و منازل تملک شده، اما تعدادی از واحدها هنوز در حریم مخزن هستند. طبق ضوابط باید خریداری و تخلیه شوند. برای این کار تأمین اعتبار در حال انجام است.

تخصیص آب شرب؛ سهم دو شهر محفوظ است

در هفته‌های اخیر، شایعاتی درباره تغییر سهم آب شرب ازنا و الیگودرز مطرح شد.

داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان، این موضوع را قاطعانه رد می‌کند:تخصیص ۱۸ میلیون مترمکعب آب از سد کمندان برای این دو شهر سال‌ها پیش تعیین شده و هیچ تغییری در این عدد نخواهد بود. حتی دو خط انتقال و تصفیه‌خانه مخصوص این سهم احداث و بهره‌برداری شده است.

او اضافه می‌کند:این سد توانایی تأمین نیاز شرب این شهرها را حداقل تا سال ۱۴۲۴ دارد. مردم مطمئن باشند هیچ تصمیمی برای تغییر سهمیه وجود ندارد.

حسن‌نژاد به شرایط فصلی منابع آب هم اشاره می‌کند:زمستان به دلیل یخ‌زدگی، بهار به علت گل‌آلودی و تابستان به دلیل کاهش دبی رودخانه، کیفیت و کمیت آب تغییر می‌کند. برای جبران، از چاه‌های حفرشده استفاده می‌کنیم.

پروژه‌ای با اثرات فراتر از آب شرب

مهدی رحمانی، مدیرعامل شرکت مهندسی عمران و تولیدی نیرو، به جنبه‌های عمرانی و توسعه‌ای سد اشاره می‌کند:در بدنه سد حدود پنج و نیم میلیون مترمکعب خاک‌ریزی شده و دو تونل انحرافی، سرریز آزاد و دریچه‌های تحتانی اجرا شده است. سطح دریاچه ۹۶۳ هکتار است و حجم ذخیره فعال آن ۲۸ میلیون مترمکعب خواهد بود.

او بر اهمیت چندمنظوره بودن پروژه تأکید می‌کند:سد کمندان علاوه بر تأمین آب شرب، زمینه آبیاری چندین هزار هکتار زمین را فراهم می‌کند و یک جاذبه گردشگری ملی ایجاد کرده است. این ترکیب، پایداری اقتصادی و اجتماعی منطقه را تضمین می‌کند.

اتصال به شبکه‌های آبیاری؛ حلقه تکمیلی پروژه

داریوش حسن‌نژاد درباره بخش کشاورزی طرح می‌گوید:چهار هزار و ۳۰۰ هکتار اراضی پایین‌دست با شبکه آبیاری و زهکشی تجهیز می‌شوند. تاکنون شبکه‌های فاز یک و دو برای ۶۵۰ هکتار اجرا شده و عملیات فاز سه و چهار با همکاری جهاد کشاورزی در حال برنامه‌ریزی است.

اکنون که سد کمندان به مراحل پایانی نزدیک می‌شود، شرق لرستان در آستانه تجربه یک تحول اساسی در حوزه منابع آب قرار دارد.

 این پروژه، علاوه بر رفع بحران کم‌آبی، می‌تواند به رونق کشاورزی، توسعه گردشگری و تثبیت جمعیت روستایی کمک کند.

 اگرچه مسیر ۲۱ ساله آن پر از پیچ و خم بوده، اما آبگیری کامل در سال آبی آینده، آغاز فصلی تازه از امید و توسعه برای ازنا و الیگودرز خواهد بود.