باشگاه خبرنگاران جوان - حنیف غفاری کارشناس مسائل اروپا در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه بیان کرد: طی هفته‌های اخیر، اروپایی‌ها چه در مواضع رسمی و چه در مواضع رسانه‌ای و غیررسمی خود، عملاً اعلام کرده‌اند که قصد دارند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند، مگر اینکه بتوانند به توافقی با ایران دست یابند. فرمولی که اروپایی‌ها در پیش گرفته‌اند، این است که در ازای شفاف‌سازی در خصوص مواد اورانیوم غنی‌شده با غنای ۶۰ درصد (که میزان ذخایر آن را به آنها اعلام کنیم) و همچنین ارائه داده‌ها و اطلاعات مربوط به وضعیت تأسیسات فردو و نطنز پس از اقدام آمریکا، آنها تنها برای مدت شش ماه تا یک سال، فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به تأخیر بیندازند. نکته اینجاست که اروپایی‌ها در ازای دسترسی به ابعاد پنهان برنامه هسته‌ای ایران و موضوعاتی که خودشان مسبب آن بوده‌اند، در نظر دارند مکانیسم ماشه را نه حذف، بلکه صرفاً به تأخیر بیندازند.

ابهام هسته‌ای کنونی در برنامه ایران، محصول عملکرد خود آمریکا و اروپاست

وی ادامه داد:مشخص است که جمهوری اسلامی ایران چنین معادله‌ای را نخواهد پذیرفت. اینکه یک امتیاز نقد را در ازای یک تأخیر یا وعده نسیه واگذار کند، هرگز اتفاق نخواهد افتاد. اخیراً نیز مسئولین کشور اعلام کرده‌اند که در ازای تأخیر در اعمال و به‌کارگیری مکانیسم ماشه، حاضر به ارائه هیچ امتیازی به طرف اروپایی نیستیم. برخورد صورت‌گرفته تا به امروز کاملاً معقول بوده و نشان می‌دهد که دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشور بر معادله مسلط است. یعنی اجازه نمی‌دهد که اروپایی‌ها با رویکرد فرامتنی خود، به محتوای برنامه هسته‌ای ما، آن هم در این برهه حساس و سرنوشت‌ساز، دسترسی پیدا کنند. باید توجه داشت که ابهام هسته‌ای کنونی در برنامه ایران، محصول عملکرد خود آمریکا و اروپاست. بنابراین، آنها باید در این مقطع هزینه پرداخت کنند، نه اینکه با تأخیر در اعمال یک مکانیسم، به اطلاعاتی حیاتی و اساسی دست یابند که چه بسا دستمایه‌ای برای اقدامات آتی علیه ایران شود.

 ایران، روسیه و چین معتقدند مکانیسم ماشه اساساً نمی‌تواند به صورت دفعتی و یک‌باره اعمال شود

غفاری افزود: نکته پایانی که مطرح می‌کنم این است که اگر روند مکانیسم ماشه فعال شود، ایران دو ملاحظه اساسی دارد. اول اینکه ایران، روسیه و چین معتقدند مکانیسم ماشه اساساً نمی‌تواند به صورت دفعتی و یک‌باره اعمال شود. طبق سند برجام، اختلاف باید ابتدا در بازه‌های زمانی مشخص (سه یا چهار دوره ۱۵ روزه) در کمیته مشترک برجام مطرح گردد و پس از رایزنی‌ها و مذاکرات، خروجی این فرآیند به صورت بالقوه می‌تواند به ارجاع پرونده به شورای امنیت منجر شود. دومین ملاحظه این است که حتی اگر مکانیسم ماشه اعمال شود و ما شاهد بازگشت قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت باشیم، راهکار ما باید استفاده از قدرت مانور حقوقی در عرصه اجرا و چگونگی اعمال تحریم‌ها باشد. یکی از این قدرت‌های مانور، ایجاد و تشکیل «کمیته نظارت بر بازگشت قطعنامه‌های ضدایرانی» با حضور هر پنج عضو دائم شورای امنیت است. در این مرحله می‌توان از ظرفیت چین و روسیه بهره‌برداری کرد. در مجموع، رفتار و رویکرد جمهوری اسلامی در برابر بازی تاکتیکی اروپایی‌ها تا کنون منطقی و عقلانی بوده و امیدواریم این مسیر به نفع منافع ملی کشور ادامه یابد.

غفاری با اشاره به اختلافات ظاهری آمریکا و اروپا بیان کرد: اختلافات ظاهری و لفاظی‌های میان آمریکا و اروپا، عمدتاً ناظر بر موارد تاکتیکی و سیاسی است. از منظر ابعاد راهبردی، استراتژیک و دغدغه‌های مشترک در قبال پرونده‌های کلان بین‌المللی، شاهد هم‌پوشانی اطلاعاتی، اقتصادی و امنیتی و یک ارتباط مستقیم و مستحکم میان دو سوی آتلانتیک هستیم. بنابراین نباید اسیر آدرس‌های غلطی شویم که اروپا و آمریکا را دو مجموعه مجزا معرفی می‌کنند یا ادعا دارند که اختلافات «آمریکای ترامپ» با «اروپای امروز» می‌تواند بر پرونده هسته‌ای ایران تأثیر بگذارد. خیر. در قبال چنین رویکردهایی، ما همواره شاهد بوده‌ایم که آمریکا و اتحادیه اروپا همگام با یکدیگر عمل می‌کنند. به این معنا که آمریکا متغیر مستقل است، راهبردها را در پشت پرده تدوین می‌کند و اروپا همان راهبردها را به پیش می‌برد. لذا باید مراقب باشیم که آدرس غلطی از سوی اروپایی‌ها دریافت نکنیم و ادعای آنها مبنی بربازیگری مستقل را با استناد به چند اختلاف در جنگ تعرفه‌ای یا موضوع اوکراین، جدی تلقی نکرده و آن را مبنای محاسبات خود قرار ندهیم.