باشگاه خبرنگاران جوان - حسین افشین امروز سه‌شنبه ۱۱ شهریورماه در نشست مشترک رئیس ‌و اعضا کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در ساختمان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با بیان اینکه در ایران تنها نیم‌درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) صرف پژوهش می‌شود، گفت: این درحالی است که این رقم در کشورهای پیشرفته به طور متوسط به ۲.۵ درصد می‌رسد.

افشین با اشاره بر تمرکز بنیاد ملی نخبگان بر دانشجویان و اساتید جوان، گفت: بودجه بنیاد ملی نخبگان حدود ۵۰۰ میلیارد تومان است که از این میزان، ۴۵۰ میلیارد تومان صرف حمایت از این افراد در قالب طرح‌های مختلف از جمله طرح شهید وزوایی، طرح احمدی روشن و طرح شهید شهریاری و … می‌شود.

رئیس بنیاد ملی نخبگان در ادامه سخنان خود به موضوع مهاجرت نخبگان پرداخت و افزود: عدد نخبگان خارج از کشور در مقایسه با دانشجویان داخل کشور قابل مقایسه نیست. ما در ایران حدود پنج میلیون نفر دانشجوی کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و پژوهشگر پسادکترا داریم؛ این در حالی است که تنها حدود سه درصد از دانشجویان ما خارج از کشور هستند.

کاهش ۲۳ درصدی مهاجرت نخبگان در حوزه‌های علوم مهندسی و علوم پزشکی

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور همچنین با اشاره به مهاجرت نخبگان در رشته‌های خاص با اثربخشی بالا، گفت: علیرغم این موضوع، در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۳ و امسال، حدود ۲۳ درصد در حوزه علوم مهندسی و ۱۸ درصد در حوزه علوم پزشکی نسبت به سال گذشته کاهش مهاجرت داشتیم.

افشین نرخ بازگشت نخبگان را از حائز اهمیت دانست و خاطرنشان کرد: نرخ برگشت ما در دنیا یک درصد است، درحالی‌که متوسط این نرخ در دنیا هفت درصد است، اما هدف‌گذاری ما رسیدن به ۱۰ درصد نرخ بازگشت در پنج سال آینده است.

معاون علمی رئیس‌جمهور در ادامه از اقدام مهم معاونت در صدور کد استخدامی برای نخبگان جذب هیات علمی که از سال ۱۳۹۹ تا به امروز برای آنها کد استخدامی صادر نشده بود، خبر داد و گفت: ما امسال توانستیم برای ۱۷۶ نفر از نخبگان حوزه پزشکی و علوم مهندسی کد استخدامی بگیریم.

معاون علمی رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود به فعالیت‌های بنیاد ملی علم پرداخت و هدف اصلی این بنیاد را حمایت از اساتید دانست و افزود: تا علم نباشد، فناوری هم صورت نمی‌گیرد در همین راستا امسال بودجه این بنیاد را به یک همت رساندیم تا بتوانیم گرنت‌های (وام بلاعوض) خوب به اساتید بدهیم.

افشین ادامه داد: بودجه این بنیاد سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان بود، در ۶ ماهه دوم، بودجه را به ۶۰۰ میلیارد تومان رساندیم و تا به امروز که بودجه یک همت است، رجوع اساتید به ما ۴۰ درصد بیشتر شد و بنیاد علم فضای پویایی در دانشگاه‌ها ایجاد کرده است.

وی همچنین بودجه تحقیق و توسعه در کشور را ناکافی دانست و گفت: در کشور ما نیم‌درصد از GDP (تولید ناخالص داخلی) خرج پژوهش می‌شود، این در حالی است که کشور‌های پیشرفته به طور میانگین حدود ۲.۵ درصد از GDP را خرج تحقیق و توسعه می‌کنند.

معاون علمی رئیس جمهور در ادامه با اشاره به کاهش بودجه معاونت در سال گذشته، گفت: پارسال حدود ۵۰ درصد بودجه معاونت کاهش پیدا کرد و هم کنون نیز حدود ۶ درصد از کل بودجه معاونت علمی از ابتدای امسال در اختیار ما قرار گرفته است.

معاونت علمی نیازمند صیانت مجلس و دولت است

افشین در ادامه، معاونت علمی را به «گلدانی» تشبیه کرد که نیازمند آبیاری مستمر است و تاکید کرد: معاونت علمی به صیانت مجلس و دولت نیاز دارد. ما کالای لوکس نیستیم و همچون یک گلدان به رسیدگی، توجه پیوسته و تزریق منابع نیاز داریم.

رئیس بنیاد ملی نخبگان همچنین به نتایج ملموس سرمایه‌گذاری در فناوری اشاره کرد و گفت: کل هزینه‌ای که در حوزه نانو با تورم بانک مرکزی، از ابتدا تا به امروز صورت گرفته حدود ۸۰۰ میلیارد تومان بوده است. در مقابل، درآمدی که از محصول نانو داشتیم، در سال ۱۴۰۲ به ۶۵ همت رسید و ارزش افزوده‌ای که بابت این محصولات به دولت ارائه دادیم، حدود ۶.۵ همت بوده است. آمار سال ۱۴۰۳ نیز به زودی اعلام خواهد شد.

وی همچنین با اشاره به قرارداد‌های ساخت بار اول در صنعت نفت، افزود: از ابتدا تاکنون حدود ۲۰۰ میلیون دلار قرارداد بسته شده است. نکته مهم این است که امسال به تنهایی به اندازه چهار سال قبل قرارداد ساخت بار اول بستیم.

معاون علمی رئیس‌جمهور در پایان، یکی از برنامه‌های اصلی معاونت را بازگشت به رشد علمی دهه ۸۰ به دستور مقام معظم رهبری عنوان کرد و گفت: برای هر قسمت برنامه ویژه‌ای مدون شده است تا سرمایه‌گذاری‌ها به صورت هدفمند انجام شود.

حوزه علم و فناوری حوزه‌ای ظریف و دقیق و دیربازده است

رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست در سخنانی، انگیزه خود برای تشکیل این جلسات را تشریح و تبیین اهمیت حوزه علم و فناوری در کمیسیون بودجه مجلس عنوان و تاکیدکرد: حوزه علم و فناوری حوزه‌ای «دقیق، ظریف و دیربازده» است.

غلامرضا تاجگردون با تاکید براینکه، تمرکز بر حوزه‌های دارای «مزیت نسبی» از اولویت‌های امروز ما است، افزود: چرا که سرعت عمل و ارزش‌افزوده در این حوزه‌ها بالاتر از سایربخش‌ها است.

وی در ادامه با تأکید بر تلاش‌های انجام شده در فرآیند بودجه برای حمایت از حوزه علم و فناوری، به تجربیات خود در سازمان برنامه و بودجه در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ شمسی اشاره کرد و یادآور شد: توجه به این حوزه‌ها و تخصیص هدفمند اعتبارات، به طورحتم «جهش علمی» در کشور را به دنبال خواهد داشت.

منبع: ایرنا