باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - در لرستان با توجه به تنوع اقلیمی، خاک مناسب و پتانسیل‌های آب و منابع طبیعی، کشت کلزا می‌تواند نقش مهمی در توسعه کشاورزی پایدار ایفا کند.

لرستان در سال زراعی اخیر، حدود ۴٬۸۰۰ هکتار زیر کشت کلزا داشته است که نسبت به سال قبل افزایشی محسوس بوده است.  

برداشت آن نیز در برخی سال‌ها تقریباً دو برابر شده است؛ برای مثال از حدود ۳٬۵۰۰ تن در سالی، به حدود ۶٬۳۱۷ تن در سال بعد رسیده است.  

 رویای سبز کشاورزان، طلای زرد لرستان؛ آینده‌ای طلایی با حل مشکلات

 یکی از مشکلات مهم کشاورزان کلزا کار، تأخیر در پرداخت مطالبات است. اما وضعیت رو به بهبود است: مثلاً در لرستان، تا کنون ۹۰٪ مطالبات کلزاکاران پرداخت شده و مابقی در دست اقدام است.

 در یک گزارش، گفته شده مجموع مطالبات کلزاکاران لرستان ۲٬۲۰۵ میلیارد ریال بوده که به‌صورت کامل تسویه شده است.  

 دولت و تعاونی روستایی در استان مراکز خرید تضمینی برای کلزا راه‌اندازی کرده‌اند. در شهر‌های مختلف لرستان، مراکز خرید تعاون روستایی ایجاد شده‌اند تا کشاورزان بتوانند محصول‌شان را با قیمت تضمینی بفروشند.

قیمت تضمینی نیز اعلام شده؛ به عنوان مثال، در یکی از گزارش‌ها قیمت ۴۱۰ هزار ریال برای هر کیلوگرم کلزا ذکر شده است.  

لرستان؛ سرزمین فرصت‌ها در آستانه شکوفایی طلای زرد ایران

لرستان دارای تنوع اقلیمی است: مناطق سردسیری مثل دلفان و الیگودرز، معتدل سرد مثل سلسله، بروجرد و دورود، و گرم‌تر مثل پلدختر و معمولان. این وضعیت تنوع زمانی کشت کلزا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.  

 زمان کاشت کلزا بسته به منطقه متفاوت است؛ مثلاً در مناطق سرد ترجیح به کشت اوایل پاییز است و در مناطق گرم‌تر تا اواخر مهر یا آبان.  

ایران بخش مهمی از روغن نباتی مورد نیازش را وارد می‌کند. توسعه کشت کلزا به خودکفایی کمک می‌کند و ارز کمتری را باید برای واردات صرف نمود.  

کاشت کلزا بین گندم یا جو می‌تواند به شکست دوره بیماری‌ها و آفات کمک کند، خاک را بهبود دهد، علف‌های هرز را کنترل کند، و عملکرد محصولات دانه‌ریز را افزایش دهد.  

کلزا نسبتاً کمتر به آبیاری نیاز دارد تا برخی محصولات بهاره؛ در مناطقی که بارش زمستانی قابل توجه است یا آب محدود است، گزینه بهتری است. همچنین توانایی تحمل سرمای نسبی پاییز و زمستان را دارد.  

خرید ۳۸۰۰ تن کلزا از کشاورزان لرستان

غلامعلی فتحی، مدیرکل تعاون روستایی لرستان امروز با اشاره به پرداخت کامل مطالبات کشاورزان کلزا در استان اظهار کرد: پرداخت کامل بهای کلزای خریداری‌شده از کشاورزان لرستانی، با تحقق ۱۰۰ درصدی تعهدات انجام شد.

وی گفت: در فصل خرید، حدود ۳۸۰۰ تن کلزا از کشاورزان استان خریداری شد که با نرخ تضمینی هر کیلوگرم ۴۱ هزار تومان معامله شد.

 مدیرکل تعاون روستایی لرستان با اشاره به گستردگی شبکه خرید در سطح استان افزود: برای ارائه خدمات بهتر به کشاورزان و تسهیل در فرایند خرید ۱۰ مرکز خرید در نقاط مختلف لرستان کلزا را از کشاورزان تحویل گرفت.

به گفته فتحی دراین‌بین، شهرستان سلسله پیشتاز در میزان خرید کلزا بود و بیشترین مقدار خرید را به خود اختصاص داد.

روزی که لرستان قلب تپنده تولید کلزا در غرب کشور می‌شود

با وجود تضمینی بودن قیمت، بازار خرید تضمینی و تعاونی‌های روستایی، کشاورزان از لحاظ فروش محصول و درآمد با ریسک کمتر رو‌به‌رو هستند. همچنین دانه کلزا علاوه بر روغن، کنجاله آن برای خوراک دام مفید است.  

ریشه عمیق، افزایش ماده آلی خاک، جلوگیری از فرسایش، بهبود ساختار خاک، کمک به توسعه زنبورداری (شهد و گرده گل کلزا) و کاهش فشار بر منابع آبی در برخی کشت‌ها.

چالش‌ها و موانع در مسیر کاشت کلزا

برخی کشاورزان شکایت کرده‌اند که پول‌شان دیر پرداخت می‌شود، و این باعث فشار مالی شده است. گرچه وضعیت بهتر شده است ولی هنوز گاهی مشکلات وجود دارد

نیاز به بذر‌هایی است که هم عملکرد بالا داشته باشند و هم مقاوم به سرما، بیماری و تنش‌های محیطی باشند. بعضی کشاورزان ممکن است دانش کافی در مدیریت زراعی کلزا (زمان کاشت، کود، علف‌کش‌ها، کنترل آفات و بیماری‌ها) را نداشته باشند.  

نبود یا کمبود کارخانجات روغن‌کشی در استان باعث می‌شود که محصول به استان‌های دیگر منتقل شود، هزینه حمل افزایش یابد و ارزش‌افزوده محلی کم شود. همچنین ذخیره‌سازی و مراکز خرید نزدیک مزارع لازم‌اند.  

خشکسالی، تغییرات اقلیمی، نوسانات بارندگی، تأثیرات سرما یا یخبندان ممکن است کیفیت و کمیت تولید را کاهش دهند.

حمایت‌های دولتی در قیمت تضمینی، پرداخت مطالبات، تسهیلات و سیاست‌های کشاورزی تأثیر زیادی دارند؛ هر تغییر در این حوزه ممکن است کشاورزان را زیان‌پذیر کند.

 اگر تمام موانع فوق رفع شوند، لرستان می‌تواند در چند سال آینده یکی از استان‌های مطرح در تولید کلزا در غرب ایران باشد.

 با افزایش تولید و بهبود کیفیت، امکان صادرات بخشی از محصول به استان‌های هم‌جوار یا بازار داخل بهبود یافته، و تولید داخلی روغن نباتی کشور بیشتر تأمین می‌شود.

 کلزا می‌تواند نقش مهمی در اشتغال روستایی، بهبود معیشت کشاورزان و کاهش فقر روستایی داشته باشد.