
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم رضایی - آیتالله لطفالله دژکام در همایش یاوران وقف استان فارس، با اشاره به پیشینه تاریخی مهرورزی در شیراز گفت: در تاریخ این شهر، نشانههای محبت و مهربانی بهوفور دیده میشود. پیامبر اسلام(ص) نیز پیامآور رحمت برای جهانیان بود و هر جلوهای از نیکی در عالم، از برکت وجود ایشان سرچشمه گرفته است.
امام جمعه شیراز با تأکید بر اینکه حتی غزوات پیامبر(ص) با هدف رفع موانع مهرورزی انجام شدهاند، افزود: جنگ در اسلام برای زدودن موانع محبت بوده، همانگونه که جراح برای درمان ناگزیر به عمل جراحی است. بنابراین، تاریخ اسلام چیزی جز مهر و رحمت پیامبر را نشان نمیدهد.
او ادامه داد: امروز نیز رهبر معظم انقلاب با وجود اقتدار نظام، بر پرهیز از جنگطلبی تأکید دارند و تنها در صورت مواجهه با تهدید، پاسخ قاطع داده میشود؛ این نیز جلوهای از مهرورزی در اسلام است.
آیتالله دژکام با اشاره به رشد چشمگیر وقف پس از انقلاب اسلامی، اظهار کرد: طبق آمار سازمان اوقاف، تعداد موقوفات پس از انقلاب دو برابر شده که نشاندهنده اعتماد مردم به این نهاد و علاقهمندی آنان به امور خیر است. استان فارس با دارا بودن یکششم موقوفات کشور و بیش از هشتهزار مکان مذهبی، ظرفیت عظیمی در این زمینه دارد.
او با تأکید بر ضرورت تقسیم مسئولیتها در حوزه وقف گفت: واگذاری همه موقوفات بهصورت متصرفی به سازمان اوقاف، خلاف اصول الهی است، زیرا امکان مدیریت این حجم وجود ندارد. اگر موقوفه دارای وقفنامه باشد، باید توسط متولی قانونی اداره شود.
نماینده ولیفقیه در فارس هشدار داد: کارشناسان و مشاوران قضایی باید مراقب باشند که هرگونه مدیریت خارج از چارچوب وقفنامه، خلاف شرع و حرام است. وقف متصرفی تنها در شرایط اضطراری قابل قبول است و نباید به یک رویه تبدیل شود.
او افزود: اگر متولی وقف خود بخواهد راه خیر نیاکانش را ادامه دهد، قطعاً دلسوزتر از فردی است که از بیرون وارد میشود.
آیتالله دژکام همچنین بر لزوم هزینهکرد درآمد موقوفات در محل تأکید کرد و گفت: حتی سهم قانونی سازمان اوقاف نیز باید در استان فارس صرف شود تا مردم انگیزه بیشتری برای مشارکت در وقف داشته باشند.
او با تقدیر از ایجاد مجموعههای وقفی متناسب با نیازهای روز، خاطرنشان کرد: روحانیت باید ضمن حمایت از خدمات اوقاف، نقش ناظر بیرونی را ایفا کند. اگر منافع وقف در فارس است، آثار آن نیز باید در همین استان نمایان شود.
دژکام با اشاره به محرومیتهای اطراف حرمهای سیدعلاءالدین حسین(ع) و شاهچراغ(ع)، خواستار استفاده از درآمد موقوفات برای رفع این مشکلات شد.
حسینعلی امیری استاندار فارس نیز با اشاره به جایگاه تاریخی وقف از ادیان پیشین تا اسلام، گفت: وقف نهادی فقهی و حقوقی است که در طول تاریخ تکامل یافته و امروز میتواند در حوزههای فرهنگی، اجتماعی، پژوهشی و درمانی نقشآفرینی کند.
او ضمن تجلیل از خیران، بیان کرد: وقف پیش از اسلام نیز وجود داشته و در ایران باستان سابقه دارد، اما در زمان پیامبر اسلام(ص) ساختاری ویژه و متمایز پیدا کرد و مسلمانان همواره به آن افتخار کردهاند.
امیری افزود: وقف در حل مسائل اجتماعی بسیار مؤثر بوده و احکام آن متناسب با نیازهای زمان توسعه یافته است.
استاندار فارس با اشاره به نیات واقفان در دورههای مختلف گفت: در طول تاریخ، هدف واقفان رفع مشکلات مردم و توجه به امور فرهنگی و خیریه بوده است.
او اسناد وقف را از فاخرترین متون حقوقی دانست و گفت: این اسناد دارای ظرافتهای فقهی و ادبی منحصربهفردی هستند. بهعنوان نمونه، در وقفنامه موقوفه زالی در شهر صدرا، دادستان استان بهعنوان ناظر استصوابی تعیین شده که نشاندهنده دقت در حفظ حقوق موقوفه است.
امیری با تأکید بر انعطافپذیری وقف، اظهار کرد: امروز حتی سهام نیز قابل وقف است و این نهاد میتواند در حوزههای مختلف، از جمله درمان و پژوهش، خدمات گستردهای ارائه دهد.
او جوهره وقف را «کار خیر» دانست و گفت: در اسلام، وقف همواره بهعنوان راهی برای رفع گرفتاریهای مردم مورد احترام بوده است.
استاندار فارس با اشاره به اهمیت اعتماد متقابل میان سازمان اوقاف و خیران، هشدار داد: بیاعتمادی مانع مشارکت مردم در امور خیر خواهد شد.
او با بیان اینکه فارس پس از موقوفات امام رضا(ع)، بیشترین موقوفات کشور را دارد، تأکید کرد: مدیران اوقاف باید با واقفان همراهی و انعطاف داشته باشند.
امیری همچنین گفت: بسیاری از زمینهای وقفی در مناطق ارزشمند استان قرار دارند و ظرفیت تولید ثروت را دارا هستند.
استاندار فارس در پایان خاطرنشان کرد: در صورت بروز اختلاف بر سر موقوفه، نباید بلافاصله به راهکار قضایی متوسل شد، زیرا این رویکرد موجب بیاعتمادی میشود. راهکار قضایی باید آخرین گزینه باشد. اگر وقف مطابق نیت واقفان و با رعایت اصول شرعی مدیریت شود، مردم بیش از پیش به سمت کارهای خیر سوق خواهند یافت.