باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - روستای ونایی یکی از زیباترین و سرسبزترین روستا‌های استان لرستان است که در شهرستان بروجرد و در دل رشته‌کوه‌های گرین قرار گرفته است. این روستا را بسیاری «بهشت گمشده‌ی زاگرس» می‌دانند؛ چرا که در کنار طبیعت بکر، باغ‌های میوه، چشمه‌سار‌ها و آب‌وهوای دلپذیرش، هنوز هم نشانه‌هایی از سبک زندگی روستایی و اصالت فرهنگی مردمان لر را در خود حفظ کرده است.

ونایی در دامنه‌ی کوهستان و در فاصله‌ای نه‌چندان دور از شهر بروجرد جای گرفته است. مسیر رسیدن به روستا، جاده‌ای پر از باغ‌های گردو، سیب، آلبالو و انواع درختان میوه است. آب‌های جاری که از چشمه‌ها و رودخانه‌های کوچک سرازیر می‌شوند، روستا را سرشار از طراوت کرده‌اند. در بهار و تابستان، طبیعت روستا با سبزه‌زارها، گل‌های وحشی و دشت‌های گسترده، چشم هر رهگذری را می‌نوازد و در پاییز، برگ‌های رنگارنگ باغ‌ها فضایی شاعرانه پدید می‌آورد.

فرهنگ و مردم

مردم ونایی عمدتاً از طایفه‌های اصیل لُر و لک هستند که به زبان لری و لکی سخن می‌گویند. آنها مهمان‌نواز، ساده‌دل و سخت‌کوش‌اند. کشاورزی و باغداری مهم‌ترین پیشه‌ی مردم است و محصولات روستا، به‌ویژه گردوی ونایی، در منطقه شهرت بسیاری دارد. همچنین پرورش دام و تولید فرآورده‌های لبنی خانگی، بخشی از اقتصاد خانوار‌های روستایی را تشکیل می‌دهد.

جاذبه‌های گردشگری

چشمه‌ها و رودخانه‌ها: آب گوارای چشمه‌های ونایی، هم آشامیدنی است و هم زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها را سیراب می‌کند.

کوه‌نوردی و طبیعت‌گردی: مسیر‌های متنوع کوهستانی اطراف، ونایی را به مقصدی محبوب برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی تبدیل کرده است.

باغ‌های میوه: در فصل تابستان و پاییز، بسیاری از گردشگران برای خرید مستقیم محصولات تازه به باغ‌ها سر می‌زنند.

میراث معنوی

ونایی نه‌تنها جلوه‌ای طبیعی دارد، بلکه بخشی از هویت فرهنگی لرستان را نیز بازتاب می‌دهد. موسیقی‌های محلی، ترانه‌های عاشقانه‌ی لری، و آیین‌های سنتی در جشن‌ها و عروسی‌ها هنوز در این روستا جریان دارند.

تهدید‌ها و چالش‌ها

مانند بسیاری از روستا‌های ایران، ونایی نیز با مشکلاتی روبه‌رو است؛ از جمله مهاجرت جوانان به شهرها، تغییرات اقلیمی، کم‌آبی و کاهش رونق کشاورزی. با این حال، ظرفیت گردشگری و کشاورزی ارگانیک می‌تواند آینده‌ای روشن برای این روستا رقم بزند.

روستای ونایی لرستان فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ بلکه بخشی از حافظه‌ی تاریخی و طبیعی این سرزمین است. هر کسی که به دنبال آرامش، هوای پاک و لمس زندگی اصیل روستایی باشد، در ونایی به خواسته‌ی خود می‌رسد. این روستا همچون نگینی سبز در دل زاگرس می‌درخشد و دیدنش تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای هر مسافر به همراه دارد.