باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - لرستان به‌عنوان یکی از استان‌های پرآب کشور در نگاه نخست نیازی فوری به تغییر الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی ندارد؛ اما واقعیت‌های امروز اقلیمی و اقتصادی نشان می‌دهد که استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری نه‌تنها یک انتخاب، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای این استان است.

نخست باید به این نکته توجه کرد که کشاورزی لرستان سهم بالایی از مصرف منابع آبی را به خود اختصاص می‌دهد. الگو‌های سنتی آبیاری مانند غرقابی یا جوی و پشته‌ای، ضمن هدر دادن مقدار زیادی از آب، بهره‌وری تولید را نیز کاهش می‌دهند.

 در شرایطی که تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها و نوسانات جریان رودخانه‌ها به‌ویژه در حوضه کشکان، سزار و کرگانه فشار بیشتری بر منابع آبی وارد کرده است، ادامه این شیوه‌های سنتی نه پایدار است و نه پاسخگوی نیاز‌های آینده.

دومین ضرورت به افزایش بهره‌وری اقتصادی مربوط می‌شود. سیستم‌های نوین آبیاری (نظیر قطره‌ای، بارانی و موضعی) سبب می‌شوند تا آب دقیقاً در اختیار ریشه گیاه قرار گیرد، تبخیر و نفوذ عمقی کاهش یابد و در نهایت، محصول بیشتری از هر واحد آب تولید شود. این امر برای کشاورزان لرستان که عمدتاً در مقیاس‌های کوچک فعالیت می‌کنند، یک فرصت برای افزایش درآمد و بهبود امنیت غذایی خانواده‌ها است.

سومین عامل،  حفاظت از خاک است. در آبیاری سنتی، علاوه بر فرسایش خاک و شور شدن زمین‌ها به‌دلیل آبشویی نامناسب، ساختار خاک نیز آسیب می‌بیند. این روند به‌ویژه در زمین‌های شیب‌دار لرستان می‌تواند تهدیدی جدی برای پایداری کشاورزی باشد. به‌کارگیری روش‌های نوین آبیاری، توزیع یکنواخت رطوبت و کاهش رواناب سطحی را تضمین می‌کند و در نتیجه از تخریب خاک جلوگیری می‌نماید.

چهارمین نکته،  سازگاری با تغییر الگو‌های کشت است. توسعه باغات دیم و نیمه‌مکانیزه در لرستان، نیازمند استفاده از آبیاری‌های تحت فشار و قطره‌ای است تا علاوه بر صرفه‌جویی در آب، مدیریت تغذیه گیاه (کودآبیاری) نیز امکان‌پذیر شود. این موضوع به‌ویژه در تولید محصولات با ارزش افزوده بالا مانند انگور، گردو و زعفران اهمیت مضاعف دارد.

 ۱۰۰ میلیارد تومان برای اجرای سیستم آبیاری نوین در لرستان 

مدیر کل دفتر توسعه سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی در جلسه‌ای با مسئولان استان اعلام کرد: ۱۰۰ میلیارد تومان برای اجرای سیستم آبیاری نوین در لرستان اختصاص یافته است.

 وی افزود: علت این سرمایه‌گذاری را مقابله با هدررفت آب، افزایش راندمان و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و امنیت غذایی بیان کرده است 

در نهایت، سیستم‌های نوین آبیاری یک الزام زیست‌محیطی و اجتماعی نیز هستند. کاهش هدررفت آب، تضمین تداوم جریان‌های سطحی و زیرزمینی، و جلوگیری از تعارضات محلی بر سر منابع محدود آب از جمله دستاورد‌های این تحول خواهد بود. افزون بر آن، بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، کشاورزی لرستان را به سمت حرفه‌ای شدن و رقابت‌پذیری در بازار‌های ملی و حتی صادراتی سوق می‌دهد.

بنابراین، استقرار و گسترش سیستم‌های نوین آبیاری در لرستان نه‌تنها راهکاری برای مقابله با بحران آب، بلکه فرصتی برای جهش تولید، حفاظت از منابع طبیعی و ارتقای معیشت روستاییان به‌شمار می‌رود. البته تحقق این هدف نیازمند حمایت‌های دولتی، آموزش و ترویج میان کشاورزان، و تأمین تسهیلات مالی متناسب با توان بهره‌برداران است.