باشگاه خبرنگاران جوان - آواز‌های سرکوهی، که از بطن زندگی شبانان و دامداران برآمده و بعد‌ها در قالب پیش‌درآمد‌ها و ترانه‌ها راهی شهر‌ها شدند، بخشی از میراث شفاهی موسیقی فارس و اقوام همسایه‌اند. این آواز‌ها با وجود گستردگی و تأثیرگذاری‌شان، کمتر ثبت و ضبط شده و در معرض فراموشی قرار دارند.

ناصری‌راد درباره موضوع این مستند می‌گوید: آواز‌های سرکوهی، آوازهایی‌اند که از کوه و دشت برخواسته‌اند؛ در هر منطقه با لحن و ملودی خاص خود اجرا می‌شوند و در عین اشتراک در فرم و فواصل، تنوعی کم‌نظیر را شکل داده‌اند. این آواز‌ها نه تنها بخشی از فرهنگ موسیقیایی فارس، که حلقه‌ای از زنجیره گسترده موسیقی اقوام ایرانی هستند.

کارگردان این اثر درباره رویکرد مستند "سرکوهی" افزود: فیلم یاد شده در اساس یک کار قوم‌موسیقی‌شناسی (اتنوموزیکولوژی) است؛ روشی پژوهشی که موسیقی را تنها مجموعه‌ای از نغمه‌ها و فواصل نمی‌بیند، بلکه آن را در بستر فرهنگی، اجتماعی و زیستی مردمان مطالعه می‌کند.

قوم‌موسیقی‌شناسی گونه‌ای مردم‌نگاری است که با شنیدن و دیدن، با زیستن در کنار مردمان و با درک شیوه‌های زندگی آنان معنا پیدا می‌کند. در این نگاه، آواز‌های سرکوهی صرفاً صدا‌های کهن نیستند، بلکه روایتگر زندگی شبانی، کوچ‌نشینی، عشق، رنج و آیین‌های مردم فارس به شمار می‌آیند. در این مستند کوشیده‌ام موسیقی را فقط به گوش نسپارم، بلکه آن را در پیوند با تاریخ، اقلیم و زیست روزمره‌ی مردمان این سرزمین ثبت کنم.

مستند "سرکوهی" با حضور و زندگیِ حاج حسن کرمی شیرازی و تمام زَر ناظمی ساخته شده و در روند تولید آن جمعی از پژوهشگران، هنرمندان و دست‌اندرکاران همکاری داشته‌اند. تهیه‌کنندگی این اثر را علی بلندنظر بر عهده داشته و فرهاد ورهرام به‌عنوان مشاور پروژه و محمدرضا درویشی به‌عنوان مشاور موسیقی در آن حضور داشته‌اند. اجرای طرح توسط "آناج فیلم" صورت گرفته و محمد ناصری‌راد فیلمبرداری و تدوین اثر را انجام داده است.

همچنین علی بلندنظر وظیفه صدابرداری و صداگذاری را بر عهده داشته و مسیحا رحیمی فیلمبرداری پشت صحنه را انجام داده است. عکاسی این پروژه را محمد فلاح‌نیا، برنامه‌ریزی را باران وفادار و دستیار کارگردانی را زهرا ستاری بر عهده داشته‌اند. اسماعیل پرویزی به‌عنوان جانشین تهیه، نورالله رنجبر به‌عنوان مدیر تولید و سهراب اشرف به‌عنوان جانشین تولید همکاری کرده‌اند. ساخت تیزر را محمدحسین فتحی، طراحی پوستر را نوشین حقیقی به همراهی علی عزیزاللهی انجام داده و مسئولیت روابط عمومی را اصغر بُرقه بر عهده داشته‌اند.

شایان ذکر است مستند کوتاه "سرکوهی" بازتابی از یک جریان موسیقیایی کهن است و تلاشی است برای پاسداشت میراث فرهنگی و هنری سرزمین فارس و معرفی آن به نسل امروز. حضور این مستند در جشنواره چهل و دوم فیلم کوتاه تهران، فرصتی است برای بازخوانی اهمیت موسیقی محلی و ضرورت توجه به فرهنگ شفاهی اقوام ایرانی.

جشنواره فیلم کوتاه تهران، که با تأیید رسمی آکادمی اسکار در شمار رویداد‌های معتبر بین‌المللی قرار دارد، به عنوان یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های علمی‌ـ‌هنری فیلم کوتاه در سطح آسیا شناخته می‌شود و جایگاهی جهانی برای معرفی استعداد‌های نو به سینمای حرفه‌ای فراهم کرده است.

منبع: فرهنگ و ارشاد فارس