باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش -  لرستان، به‌رغم تصویر سنتی آن به‌عنوان استانی کشاورزی و دامداری‌محور، در سال‌های اخیر به یکی از کانون‌های بالقوه توسعه صنایع شیمیایی و پتروشیمی در غرب کشور تبدیل شده است. موقعیت جغرافیایی ممتاز، منابع طبیعی متنوع، دسترسی به آب و انرژی، و نیروی انسانی جوان و تحصیل‌کرده از جمله عواملی است که بستر مناسبی برای توسعه این صنایع فراهم کرده است.

لرستان در میانه‌ی سه استان صنعتی و انرژی‌محور یعنی خوزستان، کرمانشاه و اصفهان واقع شده و از طریق شبکه‌ی راه‌آهن و جاده‌های ترانزیتی به این مناطق و بنادر جنوبی کشور متصل است. این موقعیت به استان اجازه می‌دهد تا به حلقه‌ی اتصال زنجیره ارزش صنایع شیمیایی میان منابع مواد اولیه در جنوب (به‌ویژه خوزستان و عسلویه) و بازار‌های مصرف در مرکز و غرب کشور تبدیل شود.

وجود رودخانه‌های دائمی مانند کشکان، کرخه و سیمره و منابع آبی نسبتاً پایدار، در کنار سد‌های بزرگ، زمینه‌ی تأمین آب صنعتی برای واحد‌های شیمیایی را نیز فراهم می‌کند.

لرستان از لحاظ منابع معدنی تنوع چشمگیری دارد؛ از سنگ آهک و دولومیت گرفته تا باریت، سلستین، فلدسپات و خاک‌های صنعتی. بسیاری از این مواد می‌توانند به‌عنوان خوراک صنایع شیمیایی پایه یا صنایع پایین‌دستی مانند تولید مواد شوینده، رنگ، رزین، کود‌های شیمیایی و مواد افزودنی مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین، مجاورت با خطوط انتقال گاز غرب کشور، امکان تأمین پایدار خوراک گازی برای صنایع پتروشیمی و شیمیایی را فراهم کرده است. این موضوع به‌ویژه در شهر‌های خرم‌آباد، بروجرد و پلدختر از اهمیت بالایی برخوردار است.

تحقق ۱۸ همت سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع شیمیایی/ ۵ واحد تولیدکننده کود‌های شیمیایی بیش از ۸۰۰ فرصت شغلی مستقیم ایجاد می‌کند 

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار لرستان در تشریح سفر استاندار و هیات همراه به کشور چین گفت: این سفر با هدف جذب سرمایه گذار خارجی با توجه به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد و آغاز عملیات اجرائی پنج واحد صنعتی اسید فسفریک خوراکی، اسید نیتریک، اسید سولفوریک، کود فسفات و کلات آهن صورت گرفت.

 دکتر «امید امیدی شاه آباد» اظهارداشت: با توجه به زیرساخت‌ها و پتانسیل‌های موجود در مرکز استان که می‌تواند بعنوان یک ظرفیت مولد برای توسعه استان نقش آفرینی کند، شرکت کشت و صنعت ماهور دشت یافته که پیش از این در زمینه تولید محصولات کشاورزی (گلخانه‌ای، دامی و باغات) فعالیت داشت، بمنظور بهره گیری مناسب از این ظرفیت، ایده راه اندازی اولین شهرک صنعتی خصوصی غیردولتی با سرمایه گذاری خارجی جهت تبدیل شهرک تخصصی تولید انواع کود‌های شیمیایی در استان را با حمایت‌های مجموعه‌های مرتبط استانی، عملیاتی نمود.

وی ادامه داد: هم اکنون این مجموعه در مراحل نهایی اخذ مجور منطقه ویژه اقتصادی خرم آباد قرار دارد.

وی تصریح کرد: در این راستا مجوز ۵ کارخانه در داخل این شهرک «به مساحت ۶۶۶ هکتار» توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر گردید که اولین طرح صنعتی در زمینه اسید فسفریک در دهه فجر سال ۱۴۰۳ با حضور وزیر جهاد کشاورزی و استاندار محترم، کلنگ زنی گردید. 

پیشرفت چشمگیر مجموعه تولیدکننده اسید فسفریک خوراکی

به گفته معاون اقتصادی استاندار لرستان، پس از گذشت تنها ۸ ماه، این مجموعه دارای ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی می‌باشد، واحد دوم در زمینه اسید نیتریک کشاورزی و واحد سوم در زمینه کود کلات آهن، واحد چهارم در زمینه نیترات کلسیم گرانوله و واحد پنجم سوپر فسفات تریپل عملیات اجرایی آنها آغاز و نیز مجوز‌های لازم صادر گردیده و همین امر ضرروت تامین زنجیره ارزش و همکاری مشترک با کشور چین و سرمایه گذاری خارجی در این بخش را ضروری نمود.

پیگیری برای کسب تکنولوژی و فناوری‌های نوین

امیدی افزود: در این راستا با هدف توسعه همکاری‌های صنعتی، بازدید از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین، جذب سرمایه گذاران خارجی، آشنایی با زنجیره‌های تولید و ارزش و ارزیابی فنی، زیست محیطی و مدیریتی خطوط تولید (آشنایی با طراحی، تجهیزات، سیستم‌های کنترل، ایمنی و بهره وری) با دعوت سرمایه گذاران خارجی، تیم اقتصادی استان به کشور چین سفر نمود.

وی تصریح کرد: ضمن بازدید از دو کارخانه در زمینه اسید نیتریک کشاورزی و اسید سولفوریک و سازندگان ماشین آلات و تجهیزات طرح‌های مدنظر در استان و محصولات تولیدی زیر مجموعه کارخانجات درحال احداث که همگی جز نیاز‌های ضروری کشور بوده و غالبا از خارج کشور تامین می‌گردند، زمینه همکاری مشترک و حضور سرمایه گذاران خارجی را در استان فراهم شد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار لرستان تصریح کرد: یکی از دستاورد‌های این سفر با توجه به بازدید‌های بعمل آمده از کارخانجات مربوطه در کشور چین پیگیری برای ایجاد زنجیره تامین کود‌های کشاورزی در دو دسته صنایع پایین دستی حاصل از اسید نیتریک کشاورزی شامل: نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم و نیترات منیزیم و در صنایع پایین دستی اسید فسفریک خوراکی، زنجیره‌های کود‌های تخصصی کشاورزی شامل «کود‌های مایع فسفره، کود‌های هیدرو پونیک و کود‌های محلول پاشی و در حوزه صنایع غذایی و آشامیدنی و همچنین خوراک دام و طیور» می‌باشد.

تسهیل سرمایه گذاری با صدور مجوز‌های بی نام

امیدی گفت: در این راستا قصد داریم مجوز‌های بی نام تمامی مراحل این دو زنجیره تولید را توسط دستگاه‌های استان صادر نماییم تا هر سرمایه گذارای که قصد سرمایه گذاری ذیل این دو زنجیره را در صنایع پایین دستی داشته باشند تسریع شود.

وی افزود: همچنین در این سفر در دیدار با دکتر رحمانی فضلی سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور چین موضوعات مهمی در خصوص سرمایه گذاری مستقیم خارجی و بهره گیری از فاینانس برای طرح‌های اقتصادی و عمرانی گفت‌و‌گو و مقرر شد در گام اول طرح توجیهی یک طرح عمرانی و یک طرح اقتصادی در این زمینه تهیه و ارسال شود تا اقدامات بعدی برای تامین مالی صورت گیرد.

وی ادامه داد: این واحد‌ها علاوه بر تامین نیاز‌های کشور و ایجاد درآمد ارزی، نقش مهمی در ایجاد اشتغال بیش از ۸۰۰ نفر در استان را فراهم می‌کند.

امیدی خاطرنشان کرد: در این سفر و طی بازدید‌های صورت گرفته با واحد‌های فعال در این حوزه، بستر‌های لازم برای انتقال فناوری، طراحی و تولید محصول نهایی عملیاتی می‌گردد و چرخه اقتصاد در این حوزه فعال می‌گردد.

 خوشه‌های صنعتی و شهرک‌های شیمیایی

در سال‌های اخیر چند شهرک صنعتی در استان با رویکرد تمرکز بر صنایع شیمیایی فعال شده‌اند. به‌ویژه شهرک صنعتی بروجرد و شهرک صنعتی شماره ۲ خرم‌آباد میزبان واحد‌هایی در حوزه تولید مواد شوینده، رنگ، رزین، اسید‌ها و چسب‌های صنعتی هستند.

همچنین، طرح‌هایی برای ایجاد خوشه‌های تخصصی در زمینه تولید مواد پلیمری، کود‌های آلی و شیمیایی، و صنایع بازیافتی در دست بررسی است. راه‌اندازی چنین خوشه‌هایی می‌تواند به شکل‌گیری زنجیره‌های تأمین محلی، کاهش هزینه‌های لجستیکی و افزایش بهره‌وری کمک کند.

صنایع شیمیایی در لرستان نه‌تنها ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار و ارزش افزوده بالا دارند، بلکه می‌توانند به موتور محرک توسعه صنعتی استان تبدیل شوند. تحقق این هدف نیازمند سیاست‌گذاری منسجم، حمایت‌های هوشمندانه مالی و فناورانه، و نیز تربیت نیروی انسانی متخصص است.

اگر استان بتواند با نگاهی آینده‌نگر، صنایع شیمیایی را در چارچوب توسعه پایدار و اقتصاد سبز سامان دهد، لرستان از یک منطقه مصرف‌کننده به یکی از قطب‌های تولید مواد شیمیایی در غرب کشور تبدیل خواهد شد.