باشگاه خبرنگاران جوان- سامانه مسیر، مخفف عبارت «مشاوره ساختن یک راه» است و با هدف ارائه خدمات مشاوره‌ای به افراد در فرایند دعاوی حقوقی و خانوادگی راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان دسترسی زوجین و مراجعان به مشاوران متخصص را فراهم می‌کند تا پیش از تصمیم‌گیری نهایی، از راهنمایی حرفه‌ای بهره‌مند شوند.

یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های سامانه مسیر، اتصال محاکم خانواده سراسر کشور به این سامانه است و با این اتصال، مراکز قضایی می‌توانند به صورت برخط جلسات مشاوره را پیگیری و نتایج را ثبت کنند و فرآیند قضایی را شفاف و کارآمد کنند. این سامانه همچنین امکان رصد عملکرد مشاوران و مرکز‌ها را به صورت لحظه‌ای فراهم کرده و اینگونه کیفیت خدمات را ارتقا می‌دهد.

حسن عبدلیان‌پور، رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه در توضیح عملکرد سامانه مسیر گفت: این سامانه توانسته است ساختار مشاوره خانواده را در کشور هدفمند، شفاف و هوشمند کند و نقش مهمی در پیشگیری از طلاق‌های شتاب‌زده و تقویت بنیان خانواده ایفا کند.

عبدلیان‌پور توضیح داد که متقاضیان طلاق پیش از تشکیل پرونده قضایی باید در سامانه ثبت‌نام کنند. پیامک حاوی زمان و محل جلسه برای آنان ارسال می‌شود و مشاوران نتیجه را به صورت برخط ثبت و برای مرجع قضایی ارسال می‌کنند. این روند سرعت و دقت فرآیند مشاوره را افزایش داده است.

سامانه مسیر، پیشگیری از طلاق‌های شتاب‌زده را هدف گرفته است

وی ادامه داد: هدف اصلی سامانه مسیر، کاهش طلاق‌های شتاب‌زده و پیشگیری از فروپاشی زودهنگام زندگی خانوادگی است. بسیاری از درخواست‌های طلاق در واقع ناشی از سوءتفاهم‌ها، اختلافات مقطعی یا تنش‌های گذرا بین زوجین است که با اندکی گفت‌و‌گو و راهنمایی صحیح قابل حل و مدیریت هستند.

عبدلیان پور ادامه داد: سامانه مسیر با فراهم کردن امکان مشاوره پیش از طلاق، به زوجین این فرصت را می‌دهد تا قبل از اتخاذ تصمیم نهایی، مشکلات خود را با کمک مشاوران متخصص بررسی کرده و راهکار‌های عملی برای بهبود ارتباط و حل اختلافات دریافت کنند. بدین ترتیب، طلاق به‌عنوان آخرین گزینه مطرح می‌شود و با مداخله به‌موقع و کارشناسانه مشاوران، بسیاری از تنش‌ها و اختلافات قابل کنترل و اصلاح خواهد بود، بدون آنکه نیازی به ورود به مراحل قضایی و پیچیده پرونده طلاق باشد. این رویکرد نه تنها از فشار روانی و اجتماعی زوجین می‌کاهد، بلکه به حفظ ثبات خانواده و سلامت روانی اعضای آن نیز کمک شایانی می‌کند.

سامانه مسیر ۲۸ درصد پرونده‌ها را به صلح رسانده است

رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه گفت: در حال حاضر ۳۲۰۰ مشاور شامل روان‌شناسان، مددکاران اجتماعی و مشاوران حقوقی در سامانه مسیر فعالیت دارند و به صورت مستمر و فعال، خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌کنند. تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار پرونده در این سامانه ثبت شده است که از این میان، بیش از ۲۸ درصد پرونده‌ها با تلاش مشاوران و همراهی زوجین به صلح و سازش منتهی شده است و تنش‌ها و اختلافات خانوادگی پیش از ورود به مراحل قضایی حل و فصل شده‌اند.

وی افزود: روزانه حدود ۲۵۰۰ جلسه مشاوره در بیش از ۵۰۰ مرکز فعال در سراسر کشور برگزار می‌شود و این آمار نشان‌دهنده پوشش گسترده و دسترسی سریع خانواده‌ها به مشاوره حرفه‌ای است. حضور مستمر مشاوران متخصص و ثبت دقیق نتایج جلسات در سامانه، نه تنها فرآیند مشاوره را شفاف و قابل پیگیری می‌کند، بلکه امکان تحلیل علمی و مدیریت بهینه پرونده‌ها را برای نهاد‌های قضایی و سیاست‌گذار فراهم می‌آورد.

شفافیت و نظارت سامانه مسیر را ارتقا داده است

عبدلیان‌پور تأکید کرد که تمام مراحل از ثبت درخواست تا گزارش نهایی دیجیتال است و قوه قضاییه می‌تواند عملکرد مراکز و مشاوران را پایش کند. این سطح از نظارت کیفیت خدمات را ارتقا داده و از خطا و موازی‌کاری جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد: داده‌های سامانه مسیر نقش مهمی در هدایت سیاست‌گذاری ملی خانواده ایفا می‌کنند. این سامانه با جمع‌آوری اطلاعاتی مانند علل اختلافات، سن ازدواج، تعداد جلسات مشاوره و میزان موفقیت مشاوران، امکان تحلیل علمی روند زندگی خانوادگی و تصمیم‌گیری دقیق را فراهم می‌آورد.

عبدلیان پور گفت: نهاد‌های مختلف کشور همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش، وزارت علوم و رسانه ملی می‌توانند از این داده‌ها برای طراحی برنامه‌های حمایتی، فرهنگی و آموزشی مؤثر استفاده کنند و با ارائه راهکار‌های هدفمند، بنیان خانواده‌ها را تقویت و طلاق‌های شتاب‌زده را کاهش دهند.

وی تأکید کرد که یکی از گام‌های بعدی سامانه مسیر، ارائه مشاوره دوره‌ای به زوجین از ابتدای زندگی مشترک است. این خدمات به زوجین کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند و اختلافات کوچک را پیش از تبدیل شدن به بحران حل کنند با مشاوره زودهنگام، فشار‌های روانی و اقتصادی زوجین نیز به موقع شناسایی و مدیریت می‌شود.

وی ادامه داد:هدف اصلی این رویکرد، پیشگیری از مشکلات و کاهش تنش‌ها در زندگی مشترک است. این اقدامات موجب افزایش آگاهی زوجین نسبت به حقوق و تکالیفشان و تقویت رابطه میان آنها نیز می‌شود. سامانه مسیر با جمع‌آوری و ارائه داده‌های واقعی، زمینه تصمیم‌گیری علمی نهاد‌های سیاست‌گذار را فراهم می‌کند. این سامانه با جلوگیری از طلاق‌های شتاب‌زده، به حفظ بنیان خانواده کمک و در نهایت سلامت اجتماعی را تقویت و ساختار حمایت از خانواده‌ها را به صورت جامع کامل می‌کند.

اثربخشی و توسعه آینده سامانه مسیر

عبدلیان‌پور تاکید کرد که اطلاعات و آمار حاصل از سامانه مسیر می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف و نیاز‌های خانواده‌ها کمک کند و راهکار‌های علمی برای پیشگیری از طلاق‌های شتاب‌زده ارائه دهد. توسعه این سامانه به سمت خدمات مشاوره پیش از ازدواج، حین زندگی و پیش از طلاق، ساختار جامع حمایت از خانواده را تکمیل می‌کند. با گسترش آموزش مشاوران و بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، می‌توانیم فرآیند‌های مشاوره و صلح و سازش را سریع‌تر و مؤثرتر کنیم. همچنین، تقویت همکاری با نهاد‌های سیاست‌گذار، امکان طراحی برنامه‌های پیشگیرانه و حمایت اجتماعی گسترده‌تر را فراهم می‌کند.

منبع: میزان