باشگاه خبرنگاران جوان - عباس موزون، کارگردان و پژوهشگر برنامه تلویزیونی جذاب و پرمخاطب «زندگی پس از زندگی» امروز شنبه ۲۲ آذرماه طی سخنانی در نشست تخصصی «تحلیل نقش جنین در گزارش‌های جهانی NDE (تجارب نزدیک به مرگ): تأثیرات، تأثرات و نتایج» که در مرکز همایش‌های بین‌المللی غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، اظهارکرد:در ماه مبارک رمضان امسال فصل جدیدی از این برنامه ساخته نخواهد شد.

وی علت این تصمیم را فعالیت‌های غیرتخصصی و غیرمستند برخی افراد در فضای مجازی عنوان کرد و افزود: این افراد بدون دانش و راستی‌آزمایی به بازنشر گفت‌و‌گو‌های مدعیان تجربه‌های نزدیک به مرگ پرداخته‌اند؛ جریانی که به گفته او، جدی‌ترین و خطرناک‌ترین تهدید برای حقیقت علمی این حوزه است.

 نشست تخصصی در قم با محور تجربه‌های نزدیک به مرگ

موزون ادامه داد: پیشینه آکادمیک تجربه‌های نزدیک به مرگ در فضای دانشگاهی معاصر به حدود ۵۰ سال پیش و تحقیقات «ریموند مودی»، فیلسوف آمریکایی، بازمی‌گردد.

وی افزود: این فیلسوف در مواجهه با دو فرد از دو نقطه متفاوت که تجربه مشابهی از نزدیک به مرگ داشتند، به پرسش بنیادینی رسید که چگونه ممکن است دو ذهن بی‌ارتباط، تجربه‌ای یکسان ثبت کنند؟ از همین‌جا تحقیقات گسترده‌ای در پیوند میان منطق و تجربه انسانی آغاز شد و سپس سایر فیلسوفان جهان وارد این عرصه شدند. من نیز در حال مطالعه دقیق کتاب او هستم تا اصول روش‌شناختی‌اش را در قالب مطالعات ایرانی به کار گیرم.

چالش تحقیقات پس‌نگر در ایران؛ ضرورت ورود به رویکرد پیش‌نگر

موزون با اشاره به ضعف ساختاری پژوهش‌های داخلی گفت: نوع مطالعات ما معمولاً پس‌نگر است؛ یعنی پس از وقوع رویداد به تحلیل آن می‌پردازیم، در حالی‌که پژوهش‌های پیش‌نگر باید قبل از وقوع رویداد شروع شود. برای رسیدن به دقت علمی لازم است شرح‌حال‌نویسی بیماران در مراکز درمانی جدی گرفته شود تا نقطه آغاز تحقیقات پیش‌نگر فراهم آید.

کارگردان برنامه تلویزیونی زندگی پس از زندگی بیان کرد: آنچه در برنامه «زندگی پس از زندگی» ارائه شد مستند است، اما بسیاری از سخنان تجربه‌گران به دلیل نبود شواهد کافی حذف شد؛ یکی از دلایل فقدان مستندات نیز عدم تجهیز بیمارستان‌های کشور برای تحقیق‌های پیش‌نگر است.

 فضای مجازی و گسترش روایت‌های غیرمستند

پژوهشگر برنامه «زندگی پس از زندگی» با انتقاد از فعالیت‌های غیرعلمی در فضای مجازی ادامه داد: پس از پخش برنامه، افراد فاقد تجربه و تخصص، بدون هیچ تحقیق یا تحصیلات مرتبط، به سراغ کسانی می‌روند که مدعی تجربه نزدیک به مرگ هستند و گفته‌های آنان را بدون راستی‌آزمایی منتشر می‌کنند. این رفتار باعث شکل‌گیری روایت‌هایی جذاب ولی غیرواقعی شده است که تنها با هدف جذب مخاطب و لایک صورت می‌گیرد.

وی افزود: کذبیاتِ لذیذ برای این افراد بهتر از مستندات علمی است و همین امر آنان را به خطرناک‌ترین دشمنان من و برنامه تبدیل کرده است. در چنین شرایطی ترجیح دادم در ماه رمضان امسال فصل جدید «زندگی پس از زندگی» ساخته نشود. 

تحلیل فلسفیِ تجربه‌های نزدیک به مرگ و جایگاه جنین

موزون در ادامه سخنان خود با اشاره به تحقیقات «ریموند مودی» گفت: بر اساس یافته‌های او، بی‌توجهی تاریخی به تجربه‌های نزدیک به مرگ در چند عامل خلاصه می‌شود: پراکندگی تجارب در محیط‌های خانگی پیش از عصر بیمارستان، فقدان ثبت مستند پزشکان بالینی، و نبود امکان نظارت پیوسته بر بیماران. وی توضیح داد که با حضور دستگاه‌های نگه‌دارنده در بیمارستان‌ها، مرحله میانی مرگ طولانی‌تر شده و امکان بازگشت از آن افزایش یافته است. همین امر خود به افزایش تعداد تجربه‌گران انجامیده، اما هنوز از دید علم پزشکی، این مطالعات مغفول مانده‌اند.

این کارگردان موفق رسانه ملی اظهارکرد: در گذشته افراد به علت خونریزی شدید ناگهانی فوت می‌کردند، اما امروز به‌مدت طولانی در بخش مراقبت‌های ویژه نگه داشته می‌شوند، لذا تجربه عبور از مرز میان زندگی و مرگ بیشتر مشاهده می‌شود.

چالش فلسفی بررسی جنین در ابعاد فقهی

وی به موضوع فلسفی و معنوی جنین پرداخت و افزود: انسان بر پایه آموزه‌های دینی، پیش از تولد در عالم روح و عالم ذر وجود داشته و هر جنینی از پیش صاحب شعور است. در تجارب جهانی برای من اثبات شده که انسان برای آمدن به جهان اختیار و انتخاب دارد، و والدین نقش تسهیل‌کننده یا مانع در این فرایند را بازی می‌کنند.

وی افزود: موضوع سقط جنین مسئله‌ای ثانوی است، اما مسیر انسان از عوالم پیشین تا عالم ماده، سیر ناگزیر خلقت است. بر اساس آیه «انا لله و انا الیه راجعون»، انسان در دو عالم از پلی مشترک عبور می‌کند که نقطه عطف بین مادی و الهی است.  

موزون تأکید کرد: باید تأمل کنیم که چرا موضوع جنین را در ابعاد فقهی محدود می‌کنیم؟ آیا در جست‌وجوی مقصر یا لحظه دمیده شدن روح در جنین هستیم؟ حقیقت این است که بررسی جنین در چارچوب فقهی، تنها بخشی از ماجراست و نگاه فلسفی و وجودی، افق‌های تازه‌ای برای فهم ارتباط روح و بدن انسان پیشِ رو می‌گشاید.  

گفتنی است، کارگردان و پژوهشگر برنامه «زندگی پس از زندگی» پس از 180 دقیقه سخنرانی به سوالات حاضرین پاسخ گفت.

نوزدهمین پیش‌نشست علمی همایش بین المللی تحلیل‌های اخلاقی حامیان جنین با همکاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و دانشگاه علوم پزشکی استان قم امروز میزبان دهها پزشک زنان و زایمان و جمع کثیری از کارشناسان ارشد و کارشناسان رشته مامایی، زنان و زایمان بود.

منبع:روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم