باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری - با آغاز دی‌ماه، طرح اجرای صورت‌حساب الکترونیکی به‌صورت رسمی در کشور وارد فاز اجرایی شد و هم‌زمان با آن، صدور و استفاده از فاکتورهای کاغذی در بسیاری از فرآیندهای مالی متوقف شد. این اقدام در راستای توسعه دولت الکترونیک، افزایش شفافیت مالی و ساماندهی نظام ثبت معاملات انجام شده است.

بر اساس این طرح، واحدهای مشمول موظف شدند تمامی صورتحساب‌های خود را به‌صورت الکترونیکی و از طریق سامانه‌های پیش‌بینی‌شده صادر و ثبت کنند. با اجرای این فرآیند، فاکتورهای کاغذی به‌تدریج جمع‌آوری و از چرخه مبادلات مالی حذف شدند.

سازمان امور مالیاتی کشور کاهش مصرف کاغذ، تسریع در ثبت و تبادل اطلاعات مالی، کاهش خطاهای انسانی و امکان نظارت دقیق‌تر بر تراکنش‌ها را از مهم‌ترین اهداف اجرای صورت‌حساب الکترونیکی عنوان کرده‌است چراکه این اقدام نقش مؤثری در شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و مقابله با تخلفات مالی خواهد داشت.

از ابتدای دی ماه هیچ فاکتور کاغذی اعتبار ندارد

سید هادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به اینکه  از ابتدای دی‌ماه امسال هیچ فاکتور کاغذی اعتبار قانونی ندارد و تمامی صورت‌حساب‌ها باید به شکل الکترونیکی صادر شود گفت: اجرای این قانون به موجب مصوبه شورای عالی سران با تأخیر دو ساله آغاز شد و در حال حاضر به صورت کامل در حال اجراست.

سبحانیان افزود: مجلس در کنار پیش‌بینی مشوق‌های مناسب، جرایم سنگینی نیز برای عدم اجرای این قانون تعیین کرده است. در صورت عدم صدور صورت‌حساب الکترونیکی، معافیت‌های مالیاتی به طور خودکار لغو خواهد شد.

سبحانیان با تأکید بر اینکه امکان حذف معافیت مالیاتی از طریق بخشنامه وجود ندارد و خلاف قانون است، خاطرنشان کرد: در عین حال، امکان بخشودگی جرایم برای مؤدیان وجود دارد.

معاون وزیر اقتصادتوضیح داد: در صورت عدم صدور صورت‌حساب الکترونیکی، معافیت‌های مالیاتی به‌طور خودکار لغو خواهد شد. با این حال، امکان بخشودگی جرایم برای مؤدیان وجود دارد. امکان حذف معافیت‌های مالیاتی از طریق بخشنامه وجود ندارد و این کار خلاف قانون است. قانون‌گذار در عین حال سازوکارهایی برای تشویق مؤدیان خوش‌حساب در نظر گرفته و ما ابتدا بر اجرای مشوق‌ها تمرکز داریم.

محاسبه سیستمی مالیات بر ارزش افزوده  مهم ترین مزیت های سامانه مودیان

به گفته وی، یکی از مهم‌ترین خروجی‌های قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، محاسبه سیستمی مالیات بر ارزش افزوده است.با اجرای کامل این قانون، نظام مالیاتی کشور از مدل سنتی به سمت مالیات‌ستانی هوشمند حرکت می‌کند و مداخلات انسانی در این فرآیند به حداقل می‌رسد.

سبحانیان اعلام کرد :در حال حاضر هر ماه حدود ۲ میلیارد فقره صورت‌حساب الکترونیکی در سامانه ثبت می‌شود بنابراین اگر مؤدی حتی یک صورت‌حساب الکترونیکی در سامانه صادر کرده باشد، معافیت مالیاتی او حذف نخواهد شد. در عین حال، برای بخشودگی جرایم نیز مساعدت لازم صورت خواهد گرفت.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی به دستاورد دیگر اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: سرعت‌دهی به روند استرداد مالیات بر ارزش افزوده با ثبت و صدور صورت‌حساب‌های الکترونیکی در دستور کار قرار گرفته است.

افزایش نظارت ها در حوزه مالیاتی کشور از طریق صورتحساب الکترونیکی

در همین راستا هم مهدی موحدی بک نظر سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور  در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با اشاره به اینکه کسب‌وکارهایی که مشمول مالیات هستند، موظف‌اند صورت‌حساب‌های خود را به‌صورت الکترونیکی ارسال کنند گفت: این گروه مخاطبان اصلی تغییرات جدید در نظام مالیاتی کشور به شمار می‌آیند.

وی افزود: مؤدیان می‌توانند از چند مسیر نسبت به صدور و ارسال صورت‌حساب الکترونیک اقدام کنند و هنگام خرید نیز، صورت‌حساب الکترونیک را از فروشنده دریافت کنند. در صورت عدم صدور صورت‌حساب الکترونیک برای معاملات، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده به خریدار تعلق نمی‌گیرد. منظور از این اعتبار، همان مالیات بر ارزش افزوده‌ای است که در خریدها پرداخت می‌شود و به میزان آن، فرد از سازمان امور مالیاتی بستانکار می‌شود.

موحدی بکنظر ادامه داد: در صورتی که  مؤدیان این الزام را رعایت نکنند، پس از گذشت چند ماه ـ برای مثال در دوره زمستان سال ۱۴۰۴ ـ هنگام محاسبه بدهی خود در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۵ متوجه خواهند شد که به دلیل عدم صدور صورت‌حساب الکترونیک، اعتبار مالیاتی به آنان تعلق نگرفته است. همچنین در ساختار جدید سامانه، ثبت اطلاعات خرید به‌صورت دستی یا خارج از بستر الکترونیک امکان‌پذیر نیست.»

سخنگوی سازمان امور مالیاتی درباره مزایای اجرای طرح و نقش آن در کاهش فرار مالیاتی و تحقق عدالت مالیاتی توضیح داد: اجرای این طرح بیش از هر چیز به نظم و شفافیت در فرایند صدور صورت‌حساب‌ها کمک می‌کند. شاید در این مرحله نتوان با قطعیت از کاهش فرار مالیاتی سخن گفت، اما ثبت متمرکز صورت‌حساب‌ها در سامانه معاملات، امکان نظارت و بررسی دقیق‌تر را برای سازمان فراهم می‌سازد.

او تأکید کرد: ثبت و ضبط صورت‌حساب‌ها در سامانه معاملات باعث می‌شود بخش قابل توجهی از تراکنش‌هایی که پیش‌تر خارج از سازوکار رسمی انجام می‌شدند، وارد چرخه قابل رصد شوند. این امر به شکل جدی در جهت افزایش شفافیت در زنجیره کالا و خدمات کشور تأثیرگذار است.

بسیاری از کارشناسان در این زمینه معتقد هستند که راه‌اندازی سامانه صورت‌حساب الکترونیک گامی مهم در جهت تقویت عدالت مالیاتی و ارتقای شفافیت اقتصادی کشور است و ضمن تسهیل فرایندهای مالیاتی، به کاهش تخلفات و افزایش اعتماد عمومی نسبت به نظام مالیاتی منجر خواهد شد.

کاهش خطاهای انسانی از طریق صدور صورتحساب الکترونیکی

در همین زمینه حسینی کارشناس اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران با اشاره به اینکه اجرای طرح صورتحساب الکترونیکی یکی از مهم ترین اقدامات وگام ها در جهت برقراری عدالت مالیاتی است و اجرای این طرح می تواند زمینه را برای کاهش خطاهای انسانی و همچنین  افزایش دقت در بررسی های صورت حساب ها می شود.

وی افزود: روش‌های نوین مالیات‌ستانی و به ویژه صدور صورت حساب الکترونیک، بستری فراهم می‌کند که دریافت مالیات در کشور بر مبنای اطلاعات و داده‌ها صورت بگیرد. این امر به افزایش عدالت مالیاتی می‌انجامد. مودیان بر اساس عملکرد و فعالیتی که دارند، مالیات می‌پردازند و این اتفاق بسیار خوب و بزرگی است.

او بیان کرد: صورت حساب الکترونیک زمینه‌ای برای افزایش عدالت مالیاتی، بهبود فضای کسب و کار و رقابت‌پذیری در بازار به وجود می‌آورد و قطعا مورد حمایت مودیان نیز است؛ فقط باید شیب اضافه شدن مودیان به خصوص در بخش اصناف موردتوجه قرار گیرد.

همچنین پیش از این هم مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره حذف صورتحساب‌های کاغذی می‌گوید: موضوع اجرای دقیق قانون پایانه‌های فروشگاهی تنها مربوط به سازمان امور مالیاتی نیست و همکاری کل بدنه دولت را می‌طلبد چرا که قرار است قاچاق، تلاطم‌های ارزی و موضوعات مختلفی در حوزه تخلفات را مدیریت کند.

او ادامه داد: این فرایند که قرار است کاغذ از سیستم صدور فاکتور حذف شود، اصولا خیلی به مقوله درآمد مالیاتی باز نمی‌گردد بلکه تنها هدف، شفافیت در نظام اقتصادی است چرا که پیش از این هم مالیات بر ارزش افزوده از مردم اخذ می‌شده از این به بعد هم همان روال قبل اجرایی می‌شود منتها به روشی الکترونیکی و بدون دستکاری‌های روالی که بعضا کشف می‌شد.

براساس این گزارش مشمولان مالیات بر ارزش افزوده، از ابتدای دی ماه باید به جای صورتحساب کاغذی تمام اطلاعات فروش خود را صورت حساب الکترونیکی در سامانه مودیان صادر کنند و خریدار نیز آن را تایید کند. در غیر این صورت این افراد دیگر مشمول اعتبار مالیاتی نخواهند شد.