همه چيز درباره سازمان ثبت احوال كشور

به گزارش خبرنگار حقوقي قضائي باشگاه خبرنگاران، سازمان ثبت احوال کشور با وظایف و عملکردی مستقل، از نهادهای زیرمجموعه وزارت کشور است.

 این سازمان وظیفه تهیه اطلاعات ثبتی اساسی مانند زاد و ولد، مرگ و میر و ازدواج و نیز صدور مدارک هویتی مانند شناسنامه را بر عهده دارد.

**تاریخچه سازمان ثبت احوال

گذشته ثبت امور مربوط به ولادت و ازدواج در ایران به صورت سنتی بیشتر با مراجعه به روحانیون، ریش سفیدان محله یا بزرگان قوم انجام می‌شد.  

در شهريور ماه 1295 هجري شمسي تصويب نامه اي مشتمل بر 46 ماده راجع به آمار و ثبت احوال به تصويب هيات وزيران رسيد اما تا آذر 1297 اجرا نشد.

 در همين سال يعني 1297 ثبت احوال در تهران در وزارت داخله (وزارت کشور) تاسيس و به تدريج در نقاط ديگر توسعه يافت. در سال 1303 آئين نامه اي مفصل راجع به احصائيه و جمع آوري آمارهاي گوناگون به تصويب هيات وزيران رسيد.
 
گفتني است؛ اداره ثبت احوال در آغاز سجل احوال ناميده مي‌شد و گاهي تحت نظر شهرداري و گاهي از ادارات وزارت کشور محسوب مي‌شد.
 
در حال حاضر سازمان ثبت احوال به صورت سازماني با شخصيت حقوقي مستقل است که از لحاظ اداري، مالي، اجرائي، وظايف و مسئوليت‌هايي که به عهده دارد بر اين استقلال متکي است.

 سازمان مذکور تابع وزارت کشور است و يک سازمان متمرکز محسوب مي‌شود. کليه ادارات ثبت احوال تابع اداره مرکزي بوده و ملزم به رعايت و اعمال قوانين و آئين نامه هاي مصوب در سطح کل کشور  است.
 
شايان ذکر است؛ بر اساس مصوبه هیات وزیران در تاریخ 20 آذر ماه 1297 خورشیدی، مقررات تشکیل اداره سجل احوال در وزارت کشور تهیه شد و نخستین شناسنامه برای دختری بنام فاطمه ایرانی در تاریخ 3 دی همان سال صادر شد.

 از سال 1304 شمسی، بر اساس قانون، دریافت شناسنامه برای کلیه شهروندان ایرانی در مناطقی که در آنها اداره سجل احوال دایر بود الزامی شد.

اداره کل احصائیه و سجل احوال بر اساس مصوبه 20 خرداد 1307 با وظایف مستقل و به عنوان نهادی وابسته به وزارت کشور کار خود را آغاز و با بازنگری وظایف و آئین نامه‌های مربوط به این نهاد، نام آن در سال 1319 به اداره کل آمار و ثبت احوال تغییر یافت.

 آخرین بار در سال 1355 با تعریف وظایف و ساختار جدید، این نهاد به نام کنونی یعنی سازمان ثبت احوال کشور تغییر نام داد.

 بعد از انقلاب اسلامي ایران (1357)، برخی وظایف و آئین نامه‌های این سازمان در سال 1363 مورد بازنگری مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

**ساختار و تشکیلات

سازمان ثبت احوال دارای یک حوزه ستادی و سی اداره کل در سی استان کشور  و ساختار اداری هر اداره کل تقریبا مشابه ساختار حوزه ستادی است. حوزه ستادی دارای سه معاونت و شش اداره کل و رئیس سازمان ثبت احوال کشور معاون وزیر کشور به حساب می‌آید.

**وظایف سازمان ثبت احوال

سازمان ثبت احوال وظیفه گردآوری چهار دسته اطلاعات اصلی جمعیتی را برعهده دارد: ثبت تولد (ولادت)، ثبت مرگ، ثبت ازدواج و ثبت طلاق.

 بر اساس مصوبه سال 1363 مجلس شورای اسلامی، وظایف سازمان به شرح زیر است:

1. ثبت تولد و صدور شناسنامه برای نوزادان

2. ثبت مرگ وصدور گواهی وفات

3. تعویض شناسنامه

4. ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات

5. صدور گواهی ولادت برای شهروندان خارجه

6. تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی

7. تهیه آمارهای جمعیتی

علاوه بر موارد فوق صدور کارت شناسایی ملی همراه با شماره ملی و کد پستی 10 رقمی برای افراد بالای پانزده سال ایران از دیگر وظایف این سازمان است.

طی حکمی از سوی معاون قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور "عبدالرضا مرادی" به عنوان مدیر کل دفتر حقوقی و امور بین الملل این سازمان منصوب شد.

گفتني است؛ پیش از عبدالرضا مرادي، محمد احمد بارونی مدیرکلی دفتر حقوقی و امور بین الملل سازمان ثبت اسناد و املاک را بر عهده داشت. /پ3