استقبال از "رمضان" با جشن حنابندان
بسياري از آئين هاي استقبال از "ماه رمضان" بدون اينكه در جايي ثبت شوند فراموش شده اند.
به گزارش خبرنگار حوزه ميراث فرهنگي باشگاه خبرنگاران؛ رمضان كه از راه مي رسد شور و حال خاصي در ميان مهمانان خدا برپا مي‌شود كه برگرفته از بركت اين ماه و جلايي است كه ماه نزول قرآن در دلها ايجاد مي‌كند. اما در گذر زمان، فرهنگ و آداب و رسوم مناطق مختلف نيز با آن در آميخته و هر منطقه اين مراسم خاصي را جهت استقبال از رمضان انجام مي‌دهند كه برخي از آنها هنوز هم مرسوم است.
در شهرستان شاهرود استان سمنان به يمن حلول ماه مبارك رمضان، از يك هفته قبل از اتمام ماه شعبان، زنان و دختران محله، چادرها و سجاده هاي مسجد را آب مي‌كشند هر چند اين مراسم از "چادرشويي" مي‌نامند اما در بسياري از موارد كه لازم نباشد شستشويي در كار نيست و چادرها و سجاده هاي كه در مسجد قرار دارند تنها با چند قطهر گلاب به صورت نمادين آب كشيده مي شوند و اين به معني تطهير نيت روزه داران و نمازگزاران است كه معتقدند خوش يمن بوده و قلبها را پاك كرده و حاجت بانيان اين عمل تا سال آينده برآورده مي شود.
يكي ديگر از مراسمي كه هنوز هم در برخي نقاط اين شهرستان رواج دارد "جشن حنابندان" در آخرين روز ماه شعبان است در اين مراسم مادر بزرگ خانواده و در اكثر مواقع بزرگ خاندان محله، حنا را آماده كرده و به همراه شربت و شيريني به مسجد محل برده و به نشانه رسيدن ماه رمضان مقداري حنا بر ناخن هاي دست و پا و همچنين موي سر مي‌نهادند.
اين مراسم از عصر آخرين روز ماه شعبان تا رويت ماه، در مساجد محل برگزار مي شد و همزمان دعاي افتتاح ماه رمضان و وداع ماه شعبان را به صورت جمعي قرائت مي‌كردند.
"كيسه حضرت علي (ع)" از ديگر آئين هاي به جاي مانده از مردمان قديمي اين ديار است به طوريكه افرادي كه توانايي مالي داشتند در داخل كيسه اي سفيد مقداري برنج، خرما، پنير، چاي و ديگر مايحتاج اصلي مواد غذايي را گذاشته و با شناختي كه قبلا از افراد كم بضاعت داشتند، به درب منزل آنها برده و پس از مطلع كردن صاحب خانه، قبل از اينكه صاحب خانه آنها را ببيند از آنجا دور شده و به سراغ خانواده بعدي مي‌رفتند.
البته تصميم گيري نحوه انتخاب افراد، در بيشتر مواقع با توافق گروهي ريش سفيدان و بزرگان محل در مسجد انجام مي‌گرفت تا امكان تداخل يا بي نصيب ماندن خانواده هاي نيازمند مشكل ساز نشود.
"سفره ايتام" ديگر مراسمي كه همزمان با شاهرود در ديگر مناطق كشور هم برگزار مي شود كه به بركت ماه رمضان، معتمدان و اهالي محل بنا به نيت و نذري كه دارند يك يا چند شب در مسجد محل يا منزل خود سفره پهن كرده و افطار مي‌دادند.
يكي از افرادي كه زماني در برگزاري اين مراسم و آئين هاي استقبال از رمضان مشاركت داشته مي‌گويد: در زمان قديم مراسم سنتي و آئيني استقبال از رمضان با شورو حال بيشتري برگزار مي شود و زيبايي خاص خود را داشت اما اكنون خيلي از اين مراسم ها بودن اينكه حتي در جايي ثبت شوند، فراموش شده و از بين رفته اند.
ضمن اينكه مراسم جديدتر وبروز تر كه متناسب با حال و هواي امروزي باشد، جايگزين شده است.
وي با اشاره به ضرورت احياء اين مراسم ها افزود: مراسمي كه در گذشته برگزار مي شد، خالصانه و بدون هيچ نيت و غرضي شخصي بوده،اما اكنون اين مراسم در برخي مواقع رنگ و بويي شخصي و سليقه اي گرفته است.
ماه مبارك رمضان با همه سنت ها، آئين ها و خاطرات زيبايي كه به همراه خود دارد براي همگان خوش خاطره و خوش يمن است چرا كه محال است قلبي پيدا شو كه به نور اين ماه روشن نشود./ص
گزارش از :عليرضا شوكتي
در شهرستان شاهرود استان سمنان به يمن حلول ماه مبارك رمضان، از يك هفته قبل از اتمام ماه شعبان، زنان و دختران محله، چادرها و سجاده هاي مسجد را آب مي‌كشند هر چند اين مراسم از "چادرشويي" مي‌نامند اما در بسياري از موارد كه لازم نباشد شستشويي در كار نيست و چادرها و سجاده هاي كه در مسجد قرار دارند تنها با چند قطهر گلاب به صورت نمادين آب كشيده مي شوند و اين به معني تطهير نيت روزه داران و نمازگزاران است كه معتقدند خوش يمن بوده و قلبها را پاك كرده و حاجت بانيان اين عمل تا سال آينده برآورده مي شود.
يكي ديگر از مراسمي كه هنوز هم در برخي نقاط اين شهرستان رواج دارد "جشن حنابندان" در آخرين روز ماه شعبان است در اين مراسم مادر بزرگ خانواده و در اكثر مواقع بزرگ خاندان محله، حنا را آماده كرده و به همراه شربت و شيريني به مسجد محل برده و به نشانه رسيدن ماه رمضان مقداري حنا بر ناخن هاي دست و پا و همچنين موي سر مي‌نهادند.
اين مراسم از عصر آخرين روز ماه شعبان تا رويت ماه، در مساجد محل برگزار مي شد و همزمان دعاي افتتاح ماه رمضان و وداع ماه شعبان را به صورت جمعي قرائت مي‌كردند.
"كيسه حضرت علي (ع)" از ديگر آئين هاي به جاي مانده از مردمان قديمي اين ديار است به طوريكه افرادي كه توانايي مالي داشتند در داخل كيسه اي سفيد مقداري برنج، خرما، پنير، چاي و ديگر مايحتاج اصلي مواد غذايي را گذاشته و با شناختي كه قبلا از افراد كم بضاعت داشتند، به درب منزل آنها برده و پس از مطلع كردن صاحب خانه، قبل از اينكه صاحب خانه آنها را ببيند از آنجا دور شده و به سراغ خانواده بعدي مي‌رفتند.
البته تصميم گيري نحوه انتخاب افراد، در بيشتر مواقع با توافق گروهي ريش سفيدان و بزرگان محل در مسجد انجام مي‌گرفت تا امكان تداخل يا بي نصيب ماندن خانواده هاي نيازمند مشكل ساز نشود.
"سفره ايتام" ديگر مراسمي كه همزمان با شاهرود در ديگر مناطق كشور هم برگزار مي شود كه به بركت ماه رمضان، معتمدان و اهالي محل بنا به نيت و نذري كه دارند يك يا چند شب در مسجد محل يا منزل خود سفره پهن كرده و افطار مي‌دادند.
يكي از افرادي كه زماني در برگزاري اين مراسم و آئين هاي استقبال از رمضان مشاركت داشته مي‌گويد: در زمان قديم مراسم سنتي و آئيني استقبال از رمضان با شورو حال بيشتري برگزار مي شود و زيبايي خاص خود را داشت اما اكنون خيلي از اين مراسم ها بودن اينكه حتي در جايي ثبت شوند، فراموش شده و از بين رفته اند.
ضمن اينكه مراسم جديدتر وبروز تر كه متناسب با حال و هواي امروزي باشد، جايگزين شده است.
وي با اشاره به ضرورت احياء اين مراسم ها افزود: مراسمي كه در گذشته برگزار مي شد، خالصانه و بدون هيچ نيت و غرضي شخصي بوده،اما اكنون اين مراسم در برخي مواقع رنگ و بويي شخصي و سليقه اي گرفته است.
ماه مبارك رمضان با همه سنت ها، آئين ها و خاطرات زيبايي كه به همراه خود دارد براي همگان خوش خاطره و خوش يمن است چرا كه محال است قلبي پيدا شو كه به نور اين ماه روشن نشود./ص
گزارش از :عليرضا شوكتي
