يك "سينما پاراديزو" ي ديگر

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ فيلم ديگري كه در ماه گذشته لذت ديدنش نصيبم شده، واپسين اثر جوزپه تورناتوره فيلم ساز محبوب ايتاليايي بود، بهترين پيشنهاد (2013) كه محصول ايتاليا و كمپاني برادران وارنر است، با بازي درخشان جفري راش به نقش يك كارشناس، دلال و عاشق آثار هنري، كه در شصت و سومين سال روز تولدش، دختري از يك خانواده اشرافي با وي تماس مي گيرد تا ميراث خاندانش را ارزيابي كند و اين سرآغاز يك تحول روحي در مردي است كه هرگز عاشق نشده، هر چند با زنان ود ختران زيادي آشنايي داشته.

در يكي از فصل هاي آغاز فيلم او وارد اتاقي مخفي مي شود كه دروديوارش پوشيده از تابلوهاي نقاشي چهره زنان و دختران است، او هر جا تابلويي با اين مضمون ديده، خريده تا در خلوت خود با آن ها سر كند. داستان فيلم در وين امروز مي گذرد اما فضاي كلي اش قرن نوزدهمي است و از نظر داستان پردازي هم حال و هوايي هيچكاكي (معمايي) دارد.

به عبارت ديگر اگر هم چون ديگر آثار اين سينماگر در پي طنز و سرخوشي هستيد، بايد بگويم هيچ نشاني از آن در اين فيلم كه لحني عبوس و كمي خشك دارد، نمي يابيد. در عوض با نمونه اي مثال زدني ا ز استادي و كمال در سينما روبرو خواهيد شد كه به اندازه كافي در آدم شوق و ذوق ايجاد مي كند، دراستان فيلم كمي هم هزار و يك شبي است و مؤلفه هايي از داستان هاي رازآميز شرقي را در خود دارد. مثلاً در دوسوم فيلم چهره كلر (همان دختر مرموز اشرافي) ديده نمي شود و فقط صدايش را از پس ديوارها يا درهاي قصر اجدادي اش مي شنويم و همين پنهان بودن است كه آ‌تش اشتياق پيرمرد را براي نخستين بار شعله ور مي كند. دختر معمولاً از سوراخ در كاخش با مرد حرف مي زند اين سوراخ درست در وسط سينه يك پرنده كه روي در حكاكي شده قرار گرفته. اين كه در پس در حرف مي زند، پرنده اسيري است در قفس طلايي. كاراكتر الدمن از نظر شخصيت، شباهت فراواني به سيلويو برلوسكوني، نخست وزير خوش گذران وم رفه سابق ايتاليا دارد كه در باره بي اخلاقي هايش – كه بالاخره هم كار دستش داد- حكايت ها بر سر زبان هاست. دليل تأكيدم بر اين شباهت، علاوه بر نشانه هاي روشن، جايي است كه كه او موهاي جوگندمي اش را رنگ مي كند. كاري كه برلوسكوني هم مي كند، پايان فيلم را كه بسيار شوك آور است لو نمي دهم ولي به فصل پاياني اش اشاره مي كنم جايي كه الدمن پس از مصايبي به كافه اي مي رود كه كل آن تبديل به درون يك ساعت عظيم كوكي شده و عقربه ها و چرخ دنده هايش آرام مي چرخند، دور ميزهاي كافه، زوج ها نشسته اند اما بگذريم. مضمون محوري فيلم، همچون ديگر آثار تورناتوره، عشق هاي فنا شده است.

فصل كنار درياي فيلم سينما پاراديزو كه خاطر مبارك تان هست، البته درك كامل فيلم بهترين پيشنهاد با يك بار ديدن امكان پذير نيست، چيزهاي زيادي در فيلم هست كه بايد در بار دوم و سوم و شايد چهارم، كشف شود./ص
منبع: ماهنامه فيلم