جنگل‌های ایران آماده مقابله با تاثیر "تغییرات اقلیمی"

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد (فائو ) در گزارش جديد خود براي مديريت جنگل، در مورد تاثیر تغييرات آب وهوا بر وضعیت جنگل‌ها اعلام كرد؛ واكنش در مقابل خطر تغييرات آب وهوايي بر جنگل‌ها، نیازمند اقدام فوري و سرمايه گذاري بيشتر است.

سازمان فائو در همین خصوص از کشورها خواسته است تا اقدامات لازم برای مراقبت از وضعیت جنگل‌ها را در دستور کار خود قرار دهند.

بنا بر این زمانیکه تغییرات آب و هوا بر جنگل‌ها تاثیر منفی بگذارد، این امر تنها خود جنگل‌ها را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. چرا که در پی کاهش خدمات اكوسيستم جنگل به ويژه چرخه آب، توليد خاك و محافظت از تنوع زيستي، ممكن استبر زندگی ميليون‌ها نفر در مناطق روستايي كهاز جنگل براي غذا، سوختو درآمد استفاده مي كنند، اثر بگذارد.
لازم به ذکر است، تغييرات آب و هوايي، توانايي جنگل‌ها براي ارائه خدمات اكوسيستم را تخريب مي‌كند.

در همین خصوص، پيمان يوسفي آذر، معاون بخش بين الملل سازمان جنگل‌هاي كشور، در گفتگو با خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران با بيان اين که تغييرات آب و هوايي چندين اثر مهلک بر روي جنگل‌ها دارد، اظهار داشت: يکي از نتايج اين تاثيرات خشکسالي است که باعث ضعيف شدن جنگل‌ها از نظر فيزيولوژيکي و نابودي آن ها شده است.

وي با اشاره به اين که ضعف درخت سبب هجوم آفات و بيماري‌ها به سوي آن مي‌شود، افزود: همچنين درخت ضعيف در برابر تنش‌هاي خاکي و آبي، نسبت به بيماري‌ها مقاومت کمتري دارد، بنابراين اکوسيستم جنگل به خطر مي‌افتد.

يوسفي آذر ادامه داد: دومين مشکلي که در نتيجه تغييرات آب و هوايي و اقليمي پيش مي‌‌آيد اين است که بسياري از گونه‌هاي گياهي تحمل گرماي هوا را نداشته و در دماي آب و هوايي خاصي زندگي مي‌کنند.

وي با بيان اينکه درخت "بلوط" و "راش" جزو اين گونه‌ها و نيازمند هواي خنک هستند افزود: افزايش دماي هوا سبب سوختگي برگ، خشکيدگي و در نهايت نابودي "راش" مي‌شود.

يوسفي تصريح کرد: افزايش دماي هوا سبب مي‌شود ضررهاي جبران ناپذيري به اکوسيستم جنگل وارد شود.

وي اظهار داشت: سومين مشکل، بروز سيل‌هاي ويران‌گر بوده که اين سيل‌ها توان خفگي درختان و نابودي آن‌ها را دارند.

يوسفي ادامه داد: بارندگي‌هاي سيل‌آسا در برابر خشکسالي‌ها اتفاق مي‌افتد.

وي اضافه کرد: همچنين بادهاي شديدي که ممکن است بر اثر تغييرات اقليمي ايجاد شوند، درختان را مي‌شکند.

*گردشگري خدمات اکوسيستم

يوسفي با اشاره به گستردگي خدمات اکوسيستم گفت: اين خدمات در حدود 14 و 15 مورد هستند که از جمله آن ها مي توان به توليدo2، حفاظت از خاک، تصفيه آب آشاميدني، بالا بردن سطح سفره‌هاي زيرزميني، تعديل هوا، جلوگيري از خشکي‌ها ، گرماها و سرماهاي شديد و جلوگيري از رانش زمين اشاره کرد.

*خسارات وارد شده به جنگل‌هاي ايران

وي در رابطه با خساراتي که اين تغييرات در کشور ما ايجاد کرده است، افزود: تغييرات آب و هوايي و اقليمي خسارات زيادي را به جنگل‌هاي ما وارد کرده که از جمله آن‌ها مي‌توان به خشک شدن "جنگل‌هاي بلوط" اشاره کرد.

يوسفي اضافه کرد: همچنين خشکسالي و شدت گرما امسال خيلي از درختان را سوزاند و مصرف آب در فضاهاي سبز را افزايش داد.

سيد علي رضا بني هاشمي، مدير كل دفتر حفاظت از خاك و كنترل فرسايش و نماينده سازمان جنگل‌ها در كميته تغيير آب و هوا در گفتگو با خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران با بيان اين‌ كه جنگل‌ها بر اثر تغييرات اقليمي دچار خساراتي مي‌شوند‌، گفت: اين مسئله بر جنگل‌هاي كشور ما نيز تاثير گذار بوده؛ به عنوان مثال موضوع جنگل هاي "زاگرس" و بحث خشكيدگي بلوط هاي كشور مسئله‌اي جدي است كه از سال‌هاي گذشته تحت تاثير اين پديده قرار گرفته است .

وي با اشاره به اين كه سازمان جنگل‌ها طرح‌هايي را براي پيشگيري از اين عوامل تهيه كرده است، افزود: اقدامات محدودي در اين زمينه آغاز شده اما محدوديت منابع مالي مانع شتاب بخشيدن به  اين روند شده است.

بني هاشمي تصريح كرد: براي حل اين مشكل بايد منابع كافي در اختيار سازمان قرار بگيرد كه بتوان طرح‌هاي پيش بيني شده را به اجرا درآورد .

اقدامات انجام شده براي مقابله با تغييرات آب و هوايي

علي اوسط منتظري، معاون مناطق مرطوب و نيمه مرطوب سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور، در گفتگو با خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران گفت: با توجه به اهميت خطرات ناشي از تغييرات آب و هوايي و اثر آن بر روي استراتژي‌هاي مرتبط با مديريت جنگل، معاونت امور جنگل سازمان برنامه‌ها و اقدامات اجرايي ذيل را در دستور کار جاري خود قرار داده است:

در خصوص تهيه برنامه ملي جنگل، تاکنون فاز نخست اين برنامه تهيه شده و تهيه ساير فازهاي اين برنامه در دستور کار قرار دارد.

همچنين در بخشي از اين برنامه، تلفيقي از سياست‌هاي مرتبط با سازگاري تغييرات اقليمي در روند تهيه برنامه ملي لحاظ مي‌شود و نسبت به تدوين و اصلاح سياست‌ها و استراتژي‌ها، چارچوب‌هاي تشکيلاتي و مکانيسم‌هاي اداره امور فعاليت‌هاي ذيربط، ترتيبات و مشوق‌هاي مالي و ظرفيت سازي، آناليز و مستندسازي پژوهش و اطلاعات (شناسايي و اخذ اطلاعات دانش بومي بر پايه کاهش و ساختاري تغييرات اقليمي و اقدامات مناسب در جنگل( اقدام مي‌گردد.

وي افزود: همچنين استفاده از ظرفيت‌هاي تخصصي و مالي (اعتباري)، سازمان‌هاي بين المللي تخصصي در خصوص سازگاري طرح‌هاي اجرائي بخش جنگل نسبت به پيامدهاي تغييرات اقليمي، (به عنوان مثال، در خصوص پديده خشکيدگي جنگل‌هاي "بلوط" غرب کشور، با استفاده از ظرفيت‌هاي فني و مالي سازمان فائو، تهيه پروژه (tcp) در دستور کار قرار گرفته و طرح مربوطه تهيه و به وزارت متبوع ارسال شده است) و افزون بر آن مقدمات تهيه طرح ديگري به دستور (utf) در حال پيگيري است .

منتظري اضافه كرد: افزون بر فعاليت‌ها و اقدامات ذکرشده، بر اساس سياست‌هاي اجرايي اين سازمان در راستاي قوانين مصوب موضوعه، اقدامات ديگري از قبيل افزايش ضريب حفاظتي جنگل‌ها از سطح ملي 40 درصد به 90 درصد، افزايش سطح پوشش سرانه جنگل از 1700 به 2500 متر مربع براساس قانون افزايش بهره وري کشاورزي و منابع طبيعي، کاهش تعداد دام تا رسيدن به تعادل اکولوژيکي مقابله با آتش سوزي در جنگل، کاهش مصرف چوب براي مصارف ناپايدار و مبارزه با بهره‌برداري‌هاي غيرقانوني، بازسازي جنگل‌هاي تخريب يافته و جوان‌سازي جنگل‌ها و توجه خاص به ملاحظات "اکولوژيک" در اجراي عمليات بيولوژيکي در طرح‌هاي مديريت بخش جنگل از جمله کاشت گونه‌هاي بومي و مقاوم در برابر تغييرات آب و هوايي و خشکسالي و ارتقاي تنوع زيست گونه‌اي و بين گونه‌اي بعنوان بخشي از اقدامات اين سازمان در اين حوزه قابل ذکر است.