دانشنامه اقتصادی 172/

پالایشگاه نفت آبادان بزرگترین پالایشگاه جهان

نخستین کلنگ احداث پالایشگاه در سال 1287 شمسی به زمین زده شد و پالایشگاه نفت آبادان در سال 1291 با 2500 بشکه در روز بعنوان اولین تصفیه خانه نفت کشور آغاز به کار نمود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پالایشگاه نفت آبادان در شهر آبادان ِ استان خوزستان ِ ایران قرار دارد. ساخت این پالایشگاه در سال ۱۲۹۱ ه. ش به پایان رسید و تا آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹ یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های دنیا با ظرفیت تصفیه ۶۲۸ هزار بشکه در روز بود. این پالایشگاه تا سال ۱۹۷۳ به دست شرکت‌های نفتی خارجی اداره می‌شد تا این که در این سال به شرکت ملی نفت ایران تحویل داده است. پالایشگاه آبادان به وسیله خطوط لوله به چندین میدان نفتی و بندر ماهشهر متصل شده است. خط لوله‌ای هم از آبادان به سمت تهران می‌آید و سپس در طول مرزهای شمالی کشور از مشهد تا تبریز امتداد می‌یابد.

پس از پیدایش نفت خام در سال 1287 شمسی(1909 میلادی) در نواحی مسجد سلیمان جزیره آبادان به دلیل نزدیکی به مناطق نفتخیز ، قرار گرفتن در میان رودخانه های اروند و بهمنشیر ، در فاصله 71 کیلومتری خلیج فارس و قابل دسترسی به آبهای آزاد دنیا انتخاب گردید . به همین منظور اولین کلنگ احداث پالایشگاه در سال 1287 شمسی(1910 میلادی) به زمین زده شد و پالایشگاه آبادان در سال 1291 (1912 میلادی) با 2500 بشکه در روز بعنوان اولین تصفیه خانه نفت کشور آغاز به کار نمود.

• در سالهای جنگ بین المللی اول پالایشگاه آبادان به منظور دستیابی بیشتر به تهیه سوخت برای کشتیهای جنگی ، گسترش بیشتری یافت.  

• توسعه پالایشگاه آبادان  از سال 1312 شمسی(1932 میلادی) با لغو قرارداد موجود ANGELO IRANIAN   و عقد قرارداد جدید نفتی شتاب بیشتری گرفت ، نقطه عطف در قرارداد جدید این بود که پیش بینی های لازم  برای تعلیم و آماده نمودن ایرانیان برای جانشینی خارجیها بشود ، به همین منظور پایه های دانشکده نفت آبادان نیز ریخته شد . این دانشکده در سال 1318 شمسی دائر و در سال 1319 شمسی افتتاح گردید.   

• در جنگ بین الملل دوم ، بعداز آنکه متفقین نفت و پالایشگاه برمه را از دست دادند توجه بیشتری به گسترش پالایشگاه آبادان شد . آبادان بزرگترین پالایشگاه دنیا گردید به دلیل تهیه و تحویل بنزین هواپیما در زمان جنگ به مقدار 25000 بشکه در روز شهرت جهانی یافت بطوریکه تهیه بنزین هواپیمای جنگی متفقین از پالایشگاه آبادان سهم بسزایی در پیروزی آنان داشت.  

• با ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 و خروج خارجیها در سال 1330 تأمین فرآورده های نفتی برای مصارف داخلی ، نگهداری و محافظت صنعتی از این پالایشگاه عظیم بعهده کارکنان شاغل در آن زمان سپرده شد.  

• در سال 1333 شمسی(1954 میلادی) قراردادی با کنسرسیوم بین المللی نفت امضاء شد. طبق این قرارداد بار دیگر فرآورده های پالایشگاه آبادان تا میزان 000/300 بشکه در روز روانه بازارهای بین المللی گردید. در دوران این قرارداد دستگاه های کوچک و قدیمی برداشته و بجای آنها دستگاههای بزرگتر نوسازی و به ظرفیت آنها اضافه گردید . 

• در دوره قرارداد طرح معروف چم که در اثر اجرای آن ، صادرات نفت خام در جزیره خارک متمرکز گردید و در نتیجه بندر ماهشهر که بندر صادراتی نفت خام بود تحویل پالایشگاه آبادان شد و پس از نوسازی تبدیل به بندر صادراتی فرآورده های نفتی  پالایشگاه آبادان گردید . طرح فوق در سال 1346 شمسی( 1967 میلادی) افتتاح و بلافاصله مورد بهره برداری قرار گرفت . 

• در مرداد ماه 1352 شمسی (31 ژوئیه 1973) با توشیح قانون حاکمیت ایران برمنابع نفتی، اداره وکنترل پالایشگاه آبادان مستقیماً تحت نظر شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.

• پس از اداره وکنترل  پالایشگاه توسط شرکت ملی نفت ایران، طرح توسعه پالایشگاه آبادان از ظرفیت روزانه 460000 بشکه در روز به 600000 بشکه در روز ارائه وبلافاصله مورد تصویب وکارهای طراحی وساختمانی این پروژه در خرداد ماه 1356 شمسی به تمام  رسید واز شهریور 1356 مورد بهره برداری قرار گرفت وپالایشگاه آبادان با این گسترش مجدداً مقام جهانی خود را بدست آورده وبزرگترین پالایشگاه جهان شد.

• صبحگاه سی ویکم شهریور1359 زمانیکه کارکنان برای انجام فعالیت‌های روزمره خویش عازم پالایشگاه بودند یکباره ناله شوم استکبار از حلقوم خمپاره وتوپ وتانک صدا میان برخاست وپالایشگاه آماج تیرهای کین مزدوران بعثی قرار گرفت تا فصل جدیدی از تلاش وایثارکارکنان در طول سالهای دفاع مقدس ورق بخورد.
کارکنان پالایشگاه آبادان با تشکیل ستادهای اضطراری وتلاش شبانه روزی خود توانستند دستگاههای متعدد پالایشگاه را از مواد نفتی تخلیه وبا پدافند غیرعامل، با وجود وارد آمدن خسارات جدید به تأسیسات ،حافظ بسیاری از واحدها ودستگاهها باشندبطوریکه با شهامت وصف ناپذیر وتقدیم شهدا موفق شدند چندین میلیارد دلار وسایل وقطعات اختصاصی ومحبوس در پالایشگاه را به محلهای امن منتقل کنند.

• پالایشگاه آبادان پیش از جنگ تحمیلی دارای چهار دستگاه تقطیر هریک به ظرفیت تقریبی 000ر100 بشکه در روز، یک واحد تقطیر با ظرفیت 130هزار بشکه در روز، تعدادی زیادی واحدهای تولیدی وپالایشی فرآورده متنوع ونیز 850 مخزن ذخیره مواد نفتی بوده که در دوران جنگ بسیاری از واحد ها تخریب شدند وپس از پذیرش قطعنامه ،فاز یک پالایشگاه با ظرفیت 130هزار بشکه در روز بازسازی ودر 12 فروردین ماه 1368 واحد تقطیر 85 بدست مبارک مقام معظم رهبری در زمان تصدی ریاست جمهوری افتتاح ودر مدار تولید قرار گرفت.

بدنبال راه اندازی فاز اول، دیگر دستگاههای پالایشگاه از جمله واحدهای تقطیر70، 80،75 واحدهای تقطیر درخلاء 60و55 ،تبدیل کاتالیستی ، تفکیک گاز ، کت کراکر ، تهیه حلال و کارخانه روغن سازی با تلاش وکوشش شبانه  روزی کارکنان پالایشگاه وبهره گیری از کارکنان دیگر پالایشگاهها بدون نیاز به افراد بیگانه در مدار تولید قرار گرفت بطوریکه هم اکنون با ظرفیت 400 هزار بشکه در روز این فرآورده ها را تولید می کند: 1- گاز مایع  2-بنزین موتور 3-نفت سفید    4-نفت گاز 5- سوخت جت 6- نفت کوره 7- انواع روغن موتور پایه 8- انواع قیر 9- انواع حلالهای نفتی  10- گوگرد  11- نفتای(خوراک آروماتیک پتروشیمی بندرامام) 12- گاز(خوراک پتروشیمی آبادان ).

توسعه پالایشگاه آبادان از سال ۱۳۱۲ شمسی (۱۹۳۲ میلادی) با لغو قرارداد موجود با شرکت ایران و انگلیس و عقد قرارداد جدید نفتی شتاب بیشتری گرفت، نقطه عطف در قرارداد جدید این بود که پیش بینی‌های لازم برای تعلیم و آماده نمودن ایرانیان برای جانشینی خارجی‌ها بشود، به همین منظور پایه‌های دانشکده نفت آبادان نیز ریخته شد. این دانشکده در سال ۱۳۱۸ شمسی دائر و در سال۱۳۱۹ شمسی افتتاح گردید.

این پالایشگاه در ابتدا روزانه ۲۵۰۰ بشکه در روز نفت تصفیه می‌کرد. ظرفیت آن تا سال ۱۳۳۰ به ۵۰۰۰ بشکه در روز رسید که پس از سرمایه گذاری شرکتهای خارجی به۶۰۰ هزار بشکه در روز رسید وبزرگترین پالایشگاه جهان لقب گرفت.

طرح توسعه پالایشگاه  آبادن شامل سه فاز است:

• در فاز اول طرح توسعه ظرفیت واحد تقطیر 85از 130به 180 هزار بشکه در روز افزایش یافت و واحد تقطیر درخلاء 200 باظرفیت 70 هزاربشکه در روز و واحد کاهش گرانروی با ظرفیت 25 هزار بشکه در روز جهت کاهش نفت کوره وتأمین خوراک واحد کت کراکر از سال 1384 مورد بهره برداری قرار گرفت.

• در فاز دوم، طرح تثبیت ظرفیت فعلی وارتقاء کیفیت محصولات تولیدی پالایشگاه مدنظر قرارگرفت  در این پروژه واحدهای تقطیر در اتمسفر وخلاء و واحدهای تصفیه بنزین، نفت سفید ،نفت گاز ، گوگرد سازی، احداث مجتمع کت کراکر دوم، افزایش بنزین وسایر واحدهای جانبی احداث می شود این  پروژه توسط شرکت ملی مهندسی ساختمان پالایش وپخش در حال پیگیری است.

• فاز سوم ، احداث مجتمع کت کراکر والکیلاسیون ، ایزومراسیون بوتان ونوسازی واحد اسید را شامل می شود که هدف از این پروژه تولید بیشتر بنزین وکاهش نفت کوره می باشد. میزان تولید بنزین پس از اجرای این پروژه 6 میلیون لیتر در روز افزایش می یابد.

• در طرحهای توسعه آتی توجه به مسائل زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردارمی باشد. انواع مختلف فیلترها واسکرابرها جهت جلوگیری از آلودگی هوا، تصفیه پساب صنعتی وسیستم مدار بسته آب خنک کننده ها استفاده خواهد شد، با توجه به اینکه این  واحدها  از تکنولوژی جدید برخوردار می باشند میزان ضایعات انرژی به حداقل خواهد رسید ،  با احداث وفعالیت واحد تصفیه پساب صنعتی نیز مشکل آلودگی آب اروندرود کاملاً بر طرف خواهد شد.

خوراک و محل تامین


ردیف

خوراک

ظرفیت بشکه در روز

محل تامبن

1

نفت خام شیرین

153000

اهواز

2

نفت خام

112000

دارخوین

3

نفت خام مخلوط

101000

اهواز

4

نفت خام ترش

63000

امیدیه


*** خط مشی

شرکت پالایش نفت آبادان ، با بیشترین سهم در تولید فرآورده های نفتی کشور و همسو با سیاست های کلان دولت برای توسعه پایدار ، با سرلوحه قرار دادن اخلاق و معنویات ، صیانت از نیروهای انسانی ، حفظ سرمایه های ملی ، حفاظت از محیط زیست ، افزایش رضایت مشتریان و سایر ذینفعان و بهبود کیفیت را در همه زمینه های کاری از اولویت های خود قرار داده است .

در این راه با تکیه بر دانش ، تجربه و تلاش کارکنان ، مصمم به استقرار و حفظ سیستم های نوین مدیریت بر اساس استاندارد های ملی و بین المللی بوده و متعهد به رعایت موارد زیر می باشد :
متابعت از الزامات ، قوانین و مقررات کیفی ، ایمنی ، بهداشت و زیست محیطی مرتبط با فعالیت های شرکت تعهد در جهت شناسایی، ارزیابی، حذف و کنترل موثر مخاطرات بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی ناشی از فعالیتها ، تولیدات و خدمات شرکت در شرایط معمول ، تغییر و بحران تولید فرآورده های نفتی با کیفیت مطابق با استاندارد های جاری از طریق بهبود مستمر فرآیند ها استفاده بهینه از امکانات موجود و تامین منابع مورد نیاز برای توسعه عملکرد و بهبود آن آموزش مستمر کارکنان در جهت ارتقاء توانمندی و افزایش سطح فرهنگ و دانش آنها در زمینه کلیه فرآیند های موجود بهداشت ، ایمنی ، محیط زیست و افزایش بهره وری ترویج فرهنگ کار ایمن و پاک و ملزم نمودن پیمانکاران به اعمال مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست همسو بهینه سازی مصرف منابع و کنترل و کاهش مصارف انرژی و افزایش بازیافت مواد است.

افزایش درآمد، کاهش هزینه سربار تولید (شامل انرژی و تعمیرات و ...) ، افزایش حضور در دوره های آموزشی (نسبت به سال قبل)، افزایش تولید محصولات ویژه، افزایش رضایتمندی کارکنان و خانواده ها(مسکن، آموزش، بهداشت، درمان و فضای سبز , امنیت و ...)، کاهش ضریب تکرار حوادث، کاهش ضریب شدت حوادث، کاهش میزان آلاینده های زیست محیطی(تا دریافت گواهینامه عدم آلایندگی از سازمان حفاظت از محیط زیست)، توسعه و گستر ش شبکه فیبر نوری (درصد)، تامین و توسعه سیستمهای نرم افزاری و گسترش امنیت اطلاعات، بهبود معیارهای 4 گانه  انرژی ( هرسال نسبت به سال قبل)، پوشش برنامه های پالایش و پخش و افزایش آن (درصد)، تولید محصول با استاندارد U5 و پوشش برنامه های پالایش و پخش و افزایش آن (درصد) از اهداف کلان این پالایشگاه است.

سرآمدی ، پیشرو در تولید، سودآوری، نیروی انسانی ماهر،  تاثیرگذار بر بازار، محيط مناسب زندگي كاركنان، ايمني در كار، حفظ محيط زيست، توسعه شبکه فن آوری اطلاعات و مخابرات، بهبود عملکرد انرژی، حجم خوراک، کیفیت محصول و حجم محصولات اصلی را می توان چشم این پالایشگاه برشمرد.
 
انتهای پیام/
برچسب ها: پالایشگاه ، نفت ، احداث
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
United States of America
ناشناس
۰۲:۵۶ ۲۱ مهر ۱۴۰۰
پالیشگاه آبادان چندتا ورودی دارد
Iran (Islamic Republic of)
ماهان
۰۹:۴۳ ۰۲ آذر ۱۳۹۹
من تو آبادان و خونمون هم کنار پالایشگاه هست ولی چه فایده از این بزرگترین پالایشگاه ایران حتی یه شغل ساده هم به ما نرسید و بیکاریم !
Iran (Islamic Republic of)
احمد رستمی
۰۷:۲۶ ۱۵ شهريور ۱۳۹۴
اینجانب احمد رستمی نماینده شرکت ایرانی در المان اعلام همکاری دارم هرگونه تجهیزات و لوازم و وسایل و تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی و نفتی و حفاری و فولاد و شیمایی و پزشکی و بازرگانی از المان و کشورهای دیگر امکان پذیر می باشد . با تشکر رستمی
Iran (Islamic Republic of)
احمد رستمی
۰۷:۲۶ ۱۵ شهريور ۱۳۹۴
اینجانب احمد رستمی نماینده شرکت ایرانی در المان اعلام همکاری دارم هرگونه تجهیزات و لوازم و وسایل و تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی و نفتی و حفاری و فولاد و شیمایی و پزشکی و بازرگانی از المان و کشورهای دیگر امکان پذیر می باشد . با تشکر رستمی
Iran (Islamic Republic of)
احمد رستمی
۰۷:۲۳ ۱۵ شهريور ۱۳۹۴
اینجانب احمد رستمی نماینده شرکت ایرانی در المان اعلام همکاری دارم هرگونه تجهیزات و لوازم و وسایل و تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی و نفتی و حفاری و فولاد و شیمایی و پزشکی و بازرگانی از المان و کشورهای دیگر امکان پذیر می باشد . با تشکر رستمی
آخرین اخبار